Aşılama işlemi adaylara uygulanmadan önce, yumurtalıkları uyarmaya yarayan ilaç kullanımı ile beraber yumurtaların olgunlaşması ve büyümesi sağlanır. Bu işlem sayesinde, elde edilmesi beklenen hamilelik oranı artar.
Klomifen sitrat, insan menopozal gonadotropinleri ( hMG) ve rekombinant FSH yumurtalıkların uyarılması için kullanılan ilaçlardır. Bu ilaçların kullanılmasında amaç gelişecek yumurta sayısını ve sonucunda da döllenme olasılığını arttırmaktır. Bu ilaçların kullanımı gelişen yumurta kalitesini de arttırmakta ve luteal faz yetmezliğini de düzeltmektedir.
Tedavi de yumurta gelişimini takip etmek ve ilaç doz ayarlaması için ultrasonografi kullanılır ve gerekirse kanda hormon (E2) tetkikleri yapılır.
Tedavide asıl hedeflenen amaç 1 veya 2 adet istenilen olgunlukta yumurta elde etmektir. Çoğul hamilelik riskini en aza indirebilmek amacı ile 15 mm den büyük 3 veya daha fazla folikül geliştiği zaman, siklus iptali veya siklusun IVF e dönüştürülmesi tavsiye edilmelidir.
Yumurtanın istenen boyuta ulaşması durumunda, çatlatma iğnesi (hCG) uygulanarak, yumurtlamanın gerçekleşeceği zamanlarda (ortalama 36 saat) aşılama yapılacak şekilde planlanır.
Aşılama işlemi sperm örneğinin toplanmasının ardından gerçekleştirilir. Örnek steril bir kap içine masturbasyonla verilir. Aşılama işlemi gerçekleştirilmeden önce, erkek en az 3 gün boyunca gün cinsel perhizde bulunmalıdır. Semen örneği az olan hastalardan ikinci bir örnek alınmasına ihtiyaç duyulabilir. Sperm hazırlama işlemi öncesi ve sonrası analiz gerçekleştirilerek, örneğin ve yıkama işleminin kalitesi inceleme altına alınır.
Örnek sperm kalitesinde artış meydana getirmek amacı ile birtakım fiziksel ve kimyasal işlemlere tabii tutulur. Daha iyi hareketli, normal yapıda ve yeterli sayıda sperm içeren konsantre semen sağlayabilmek amacı ile farklı yöntemler uygulanabilmektedir.
Aşılama için yıkama işleminin uygulanmasının ardından, ileri doğru hareketli olan sperm sayısının en az ml de 1 milyonun üstünde olmasına ihtiyaç duyulur. Bu sayının 5 milyon ve üzerinde olması halinde, elde edilecek olan başarı oranı artar.
Örnek dondurulmuş sperm ise, sperm aşılama günü çözülür. Spermin hazırlanması, yaklaşık olarak 2 saati bulmaktadır
Aşılama, hazırlanan spermlerin ince, esnek, steril bir kateter ile servikal açıklıktan geçilerek rahim (uterus) içine yerleştirilmesi ile gerçekleştirilen bir yöntemdir. Çok az da olsa, serviksin dilate edilmesine ihtiyaç duyulabilir. Bu işlemin gerçekleştirilmesi, yaklaşık olarak 5 ile 10 dk arasında sürmektedir.
Aşılama işlemi yapılması esnasında, genellikle anne adayı herhangi bir ağrı veya acı hissetmez. Sadece adet kanaması dönemi kramplarına şeklinde hafif kramplar ve birkaç damlalık vajinal kanama meydana gelebilir. aşılama işleminin yapılmasının ardından, dinlenme ile geçebilecek hafif bir baş dönmesi de meydana gelebilir.
İşlemin tamamlanmasının ardından, yaklaşık 10 ile 15 dakika arasında muayene masasında dinlenilmesi yeterli olur. Daha sonrasında yatak istirahatine gerek duyulmaz.