Bebek sahibi olmak isteyen çiftlerin bir bölümü doğal yolla gebelik elde edememektedirler. Bazen kadından, bazen erkekten, kimi zaman da her ikisinden kaynaklanan sebepler dolayısıyla doğal yolla bebek sahibi olamayan çiftler, tıbbi yöntemlere başvurmaktadırlar. Ancak kısırlıktan şüphe edip tedaviye başlanması için 35 yaşın altındaki çiftlerin yaklaşık bir yıl, 35 yaşa üzerindekilerin de ortalama 6 ay korumasız düzenli cinsel ilişkiye girmeleri gerekmektedir. Zira hiçbir sağlık sorunu ya da gebeliğe engel bir durum taşımayan çiftler de ilk birkaç aylık cinsel ilişkide gebelik elde edemeyebilirler. İşte yeteri kadar sürede ve uygun koşullarda cinsel ilişkiye girildiği halde gebelik oluşmaması durumunda doktora başvurulur ve sorunun kimden ya da neyden kaynaklandığı muayene, test ve tetkikler ışığında belirlenir. Kısırlık tedavisinde sıklıkla tercih edilen en basit ve uygulanması kolay yöntemlerden birisi aşılamadır. Eğer erkeğin sperm üretimi ve kadının yumurta üretimi normal değerlerde ise aşılama tedavisi uygulanır. Kadının gebe kalma olasılığını yaklaşık % 20 kadar artıran aşılama yöntemi erkeğin menisinin ya da sperminin kadının rahim veya vajinasına bırakılmasıdır. Aşılama yöntemi ilk uygulanmaya başlandığında meni, vajina kanalına bırakılmaktayken, son yıllarda meninin içinden alınan ve çeşitli yöntemlerle ayıklanan spermler rahme bırakılmakta ve böylelikle gebelik şansı da artırılmaktadır.

Aşılama yöntemi kimlere uygulanabilir?

• Aşılama tedavisi uygulanabilmesi için öncelikle yaklaşık bir yıl doğal yolla gebeliğin denenmiş olması gerekir.
• Doğal yolla gebelik elde edilemediği doktor kontrollerinde tespit edilmişse aşılama uygulanır.
• Erkeğin sperm üretimi ve rezervi yeterli ise aşılama tedavisi kullanılır.
• Aşılama yöntemi için kadının yumurta rezervi ve üretiminin yeterli olması gerekmektedir.
• Üreme hücreleri eksik ya da yetersiz olan kadın ve erkeğin öncelikle bu sorunları tedavi edilerek giderilir, ardından aşılama yöntemi denenir.

Aşılama öncesinde bilinmesi gerekenler

Kadın ve erkeğe tüm test ve tahliller uygulandıktan sonra aşılama tedavisi uygun bulunabilmektedir. Aşılama yönteminde sperm verecek olan erkeğin, son 2 gün içinde alkol, uyuşturucu ya da bir ilaç almamış olması gerekmektedir. Zira bu zararlı maddeler erkeğin vereceği ve aşılamada kullanılacak olan spermlerin kalitesini, sağlığını, olgunluk derecesini olumsuz etkileyecek ve bazı enfeksiyonlara sebep olabilecektir. Bununla birlikte erkeğin spermleri kadının rahmine bırakılacağı için, son iki gün kadının da vajinasına her hangi bir krem, losyon sürmemiş olması, enfeksiyon varsa aşılama yapılmadan önce bu enfeksiyonun tedavi edilmiş olması gerekmektedir.

Aşılama tedavisi ne kadar sürmektedir?

Aşılama yöntemi kadının ve erkeğin işini, sosyal yaşantısını olumsuz etkilemeyecek kadar kısa sürmektedir. Tedavinin yapılacağı merkeze giden erkek, kısa bir süre içinde meni verir. Alınan meni belli tıbbi işlemlerden geçer ve en sağlıklı spermler seçilir. Ardından birkaç dakika içinde spermler kadının rahmine bırakılır. İşlem bittikten sonra kadın 15-20 dakika gibi kısa bir süre dinlenir ve rutin iş veya sosyal yaşamına geri dönebilir.

Aşılama yönteminde ağrı, acı hissedilir mi?

Aşılama yönteminde kadın jinekolojik muayenelerdeki pozisyonu alır ve vajinal spekulum adı verilen alet yerleştirilerek işlem gerçekleştirilir. Kadının genel ya da lokal olarak uyuşturulmasına gerek duyulmayacak kadar basit bir işlem olan aşılamada kadın her hangi bir ağrı veya acı hissetmemektedir.

Aşılama kaç kez uygulanabilir ve iki uygulama arasında ne kadar süre geçmesi gerekir?

Doktorun yaptığı test ve muayenelerde elde ettiği veriler değerlendirilerek aşılama yöntemi için çiftin uygun olup olmadığına karar verilmektedir. Bu bağlamda başarısız olan bir aşılama denemesinden sonra da yeniden aşılama yapılıp yapılmayacağı da yine doktorun öngörüleri doğrultusunda belirlenir. Ancak genel olarak en fazla iki kez aşılama uygulanır ve başarısızlık durumunda tüp bebek tedavisi tercih edilir. Ayrıca aşılama denemeleri arasında da ortalama 3 ay beklenmesi uygun görülür.

Aşılama sonrasında neler yapılır?

Aşılama uygulaması ile gebe kalmış olan kadının doktor kontrolleri ve hamilelik yaşamı tıpkı doğal dola gebe kalanlarınki gibi devam etmektedir. Ancak aşılama tedavisinde çatlaması beklenen 2-3 tane yumurta vardır ve bunların daha hızlı ve kolay çatlaması için çatlatma iğnesi yapılır. Bunun dışında yumurtanın tüplere ulaşması ve döllenme işlemleri doğal sürecinde ve doğal ortamında gerçekleşmektedir. Bu sebeple ekstra bir işlem ya da uygulama gerektirmemektedir.