Kadının her ay yaşadığı yumurtlama döngüsü, yumurtlamayı sağlamak amacıyla folikül gelişiminin başladığı aşamalardan oluşur. Bu gelişim evresinin herhangi bir nedenle yavaşlaması veya duraklaması halinde, folikülün gelişip çatlaması gerekirken bu eylem engellenir ve milimetrik çapta bir kist meydana gelir. Hormonların etkisiyle yeterli gelişim gösteremeyen foliküllerin kisttik yapı oluşturması, her adet döngüsünün tekrarlanmasıyla yumurtalıklardaki kist sayısını arttırır.
Ovulasyon (yumurtlama) her iki yumurtalıkta da gerçekleşen bir eylemdir. Sadece bir yumurtalıkta meydana gelen kist, belli bir süre sonra diğer yumurtalıktaki kist sayısını da arttırır.
Folikül gelişimi yumurtalıkların yüzeye yakın bölgesinde olduğu için, her adet döngüsünde sayısı artan bu yarım foliküller, yumurtalığın yüzeye yakın bölgeleri boyunca dizilirler. Ultrasonografi cihazıyla bakıldığında, yumurtalık dokusunun dış yüzeyine yakın kenarlarında dizilmiş siyah boşluklu, yarım kalmış yumurtlamalar sonucunda meydana gelmiş Polikistik over sendromu durumu gözlenir.
Folikül gelişimi neden durur?
Polikistik Over Sendromu kısır döngüden ibaret olan bir hastalıktır. Herhangi bir nedenden dolayı yumurtlama sürecini bozan olaylar, yumurtalıklarda polikistik yapının gelişmesine neden olabilmektedir.
Beynin ön alt kısmında bulunan sinir merkezi komitesi hipotalamus, yumurtlama için ilk sinyallerin verildiği bölgedir. Hipotalamus bölgesindeki dalgalanmalar şeklinde GnRH adı verilen hormonun salgılanması veya hipotalamus bölgesine komşu olan ve yumurtalıklara GnRH hormonu sinyali aldıktan sonra LH ve FSH hormonu salgısını başlatarak folikül geliştirme ve yumurtalama işleminin gerçekleştirilmesi için uyaran hipofiz bezinin olumsuz etkilenmesi sonucu Polikistik Over Sendromu yaşanabilir.
Hipotalamus ve hipofiz bezi bölgesindeki hormon salgılarını bozulmasına neden olan durumlar:
Diyabet yani şeker hastalığı veya şeker hastalığına yatkınlık, böbrek üstü bezlerin aşırı miktarda erkeklik hormonunun ( androjen ) salgılanması gibi yumurtalıktaki hormonal dengelerin bozulmasına ve bu bölgeden hipotalamus ve hipofiz bölgelerine bozuk sinyaller gönderilmesine neden olur. Böylece yumurtlamayı sağlayan başlıca hormonlar LH ve FSH salgılarının bozulmasına yol açabilir. Yumurtlama döngüsünü olumsuz etkileyen bu birbirine bağlı olaylar zinciri, yumurtlamayı yavaşlatır ve duraklatır. Bunun sonucunda yumurtalıklardaki kist sayısı artar, kist sayının artması ile beraber yumurtalıkların içindeki hassas hormonal dengeler daha düzensiz hale gelerek, yumurtalama bozukluğunu kronik hale getirir. Kısacası, gelişemeyen yarım folikül sayısı artış gösterdikçe, sistemler arası bozuk sinyaller artmaya devam eder. Yumurtlama döngüsü ve yumurtlama eylemi, daha da güçleşir.
Polikistik over sendromunu tetikleyen faktörler nelerdir?
Polikistik over sendromu ile alakalı açıklanabilen mekanizmalar yukarıdaki gibidir. Neden oluşum gösterdiğine dair henüz net bir bilgiye ulaşılamamıştır. Bu nedenle Polikistik Over Sendromu ile alakalı çalışmalar halen devam etmektedir. Fakat bütün bu sistemin ve polikistik over sendromunun neden olduğuna dair kesin bir bulgu olmadığı için, tedavisi Polikistik Over Sendromu ’nun nedenine değil belirtilerini azaltmaya yönelik ve çocuk sahibi olmak isteyen kadınlara göre yumurtlama döngüsünün düzenleyecek planları içermektedir. Polikistik over sendromunun neden olduğuna yönelik ön görüler aşağıdaki gibidir:
Genetik faktör: Genetik yatkınlık, kişinin annesinde Polikistik Over Sendromu durumu varsa kendisinde de görülme ihtimalinin arttığı düşünülmektedir.
Çevresel faktör: Kişinin yaşam tarzı ve çalışma ortamı sonucunda aşırı strese maruz kalarak, hormonal dengenin bozulmasına ve polikistik over sendromunun yaşanmasına neden olabilir.
Beslenme: Sağlıksız beslenmenin bir ürünü olarak obezite sorunu yaşanabilir. Obezite, aşırı kilo durumu hormonal değerlerin bozulmasındaki birinci etkendir. Bu nedenle Polikistik Over Sendromu söz konusu olabilir. Ayrıca Obezite Polikistik Over Sendromu ’na neden olurken, belirtilerinin şiddetli görülmesine yol açmaktadır. Örneğin kilo alımı yumurtlama düzensizliğini arttırır ve gebelik şansını düşürür. Bu nedenle aşırı kilonun yaratabileceği olumsuzlukların en basiti Polikistik Over Sendromu ’dur.
Akıllı telefonlarınıza Pepapp uygulamasını indirerek adet ve yumurtlama dönemlerinizi kolayca takip edebilirsiniz.