Kadınlara ve özellikle de 35 yaşın üzerindeki kadınlara uygulanan testlerden birisi olan smear testi, rahim ağzından bir sürüntü alınması ve bunun incelenmesi durumudur. Aslında tüm kadınların rahim ağzı kanserinden korunmak için yılda bir kez smear testi yaptırmaları gerekiyor. Smear testi ilk kez 1941 yılında patolog George Papanicolaou tarafından uygulanmış ve günümüzde de halen rahim ağzı kanserini tespit etmek amaçlı kullanılıyor. Günümüzde rahim ağzı kanserinden şüphelenilen ya da en azından varlığı, yokluğu hakkında bilgi almak istenen durumlarda smear testine başvuruluyor.

Smear testi neden yapılır?

Testin genel amacı, kadında rahim ağzı kanseri olup olmadığını tespit etmek, şu anda kanser olmayan, yalnız fark edilip önlem alınmazsa yıllar sonrasında kansere dönüşme riski taşıyan bazı lezyonları önceden tespit etmek amaçlanır. Zira erken dönemde tespit edilen lezyonlar tedavi edilir ve rahim ağzı kanseri önlenmiş olur. Aslında buradaki asıl amaç rahim ağzı kanseri durumu başlamış kadınları tespit etmek değil, böyle bir risk taşıyan kadınları tespit etmektir. Çünkü test yapılmazsa kansere dönüşebilecek lezyonlar fark edilemez ve yıllar sonrasında kadın, rahim ağzı kanseriyle baş başa kalır.

Smear testi ne zaman yapılır?

Smear testinin yapılması için en uygun dönemler, kadının adet kanaması bittikten sonraki 3. ve 10. günler arasındaki süreçtir. Ancak bu dönem kaçırılmış ise adet kanamasının bittiği günden bir sonraki adet kanamasına kadar olan süre içinde her hangi bir gün de smear testi yapılabilmektedir. Smear testi yaptıracak olan kadın testten 3 gün öncesinden itibaren vajinal duş, ilaç, fitil gibi vajinal uygulama yapmamalı, hatta bu 3 gün içinde cinsel ilişkiye de girmemelidir.

Smear testi ne zaman yapılmaz?

Smear testi rahim ağzını kaplayan hücrelerin detaylı olarak incelenmesi anlamını taşıdığından öncelikle adet kanamasının olduğu günlerde smear testi yapılmaz. Bununla birlikte kadında iltihaplı bir akıntı, az da olsa vajinal kanama, enfeksiyon gibi durumların varlığında smear testi yapılmaz. Zaten yapılsa da gerçekçi sonuçlar alınmaz.

Smear testi acı, ağrı yapar mı?

Smear testi için rahim ağzından sürüntü almak kesinlikle parça almak ya da bir parça koparmak şeklinde bir işlem değildir. Aksine sanki burundan minik bir çubukla mukus almak gibidir ve acı, ağrı yapmaz. Ortalama 1-2 dakika süren bu işlemde sürüntü almak değil de, jinekolojik muayene aleti olan spekulumun takılması esnasında çok az bir acı hissedilebilir. Fakat rutin jinekolojik kontrollere giden kadınlar için bu durum alışılmış bir şeydir.

Smear testi nasıl yapılır?

Smear testi yapılması gereken kadının jinekolojik muayenesi esnasında özel bir çubukla rahim ağzından bir miktar sürüntü alınır. Kadın klasik jinekolojik muayene pozisyonunda yatıyordur, muayene aleti olan spekulum takılır, minik bir çubukla sürüntü alınır. Alınan örnek özel bir aparat olan cama sürülür, üzerine sprey sıkılır, sabitlenir. Ardından incelenmesi için patoloji laboratuarına gönderilir. Cam üzerine yayılan sürüntünün içindeki hücreler patologlar ya da sitologlar tarafından detaylı olarak incelenir.

Smear testini kim yapar?

Kadın hastalıkları ve doğum uzmanı smear testi yaptırmak isteyen kişinin rahim ağzından bir sürüntü alır. Bu sürüntüyü de patoloji ya da sitoloji uzmanları inceler ve doktora rapor olarak sunar.

Smear testi kimlere yapılır?

En başta söylemekte fayda var ki; smear testi, öncelikle rahim ağzı kanseri riski taşıyan, taşıdığından şüphe edilen kişilere yapılır. Bununla birlikte 21 yaşını doldurmuş, aktif olarak cinsel yaşantıya sahip olan kadınların tamamına genel olarak yılda bir kez smear testi yapılması öneriliyor. Ancak bu çok da uygulanabilir bir öneri değil. Bunun için 21- 30 yaş arasındaki kadınlara 3 yılda bir, 30 yaşın üzerindeki kadınlara da yılda bir kez smear testinin yapılması öneriliyor.

Smear testi rahim ağzı kanserini önleyicidir!

Kadınlarda rahim ağzı kanseri başlamadan ya da ilerlemeden önce smear testi yaptırmanın önemi yadsınamaz. Aslında diğer kanser türleriyle karşılaştırıldığında rahim ağzı kanserinin daha olumlu ve önlenebilir olduğunu söylemek mümkün. Zira rahim ağzındaki hücreler kansere dönüşmeden öncesinde bazı basit, hafif değişiklikler yaşarlar. Hal böyle olunca da eğer kadın düzenli aralıklarla rahim ağzı kanseri taraması (smear testi) yaptırdığında daha ilerlemeden, hatta oluşmadan önlem almak, tedavi uygulamak mümkün oluyor. Zaten smear testinin yapılma amacı da budur.

Smear testinin anormal sonuçları

Aslında smear testi yapılan tüm kadınlar düşünüldüğünde testin anormal sonuç verme durumu çok daha nadiren görülür. Anormal bir durum varsa smear testinin raporunda ASC-US, ASC-H, LSIL, HSIL, AGC gibi açıklamalar yazar. Bunlardan ASC-US; önemi belirlenemeyen atipik, Squamöz hücreler anlamına geliyor. Bu durumda serviksi kapsayan yassı epitelyum hücrelerde bazı değişiklikler gözlenir. Ancak bunların ne kadar önemli olduğu da tartışma konusudur. ASC-H; yüksek dereceli squamöz intraapitelyal lezyonlardan ayırt edilemeyen atipik squamöz hücreler demektir. Tüm smear testleri arasında % 1’den daha düşük oranda bu sonuçla karşılaşılmaktadır. Sonuç yüksek dereceli lezyona benziyordur. Ancak bundan tam da ayırt edilemeyen hücreler izlenmektedir. Bu durumda rahim ağzının kolposkopi ile çok daha ayrıntılı olarak incelenmesi gerekir. LSIL, düşük dereceli squamöz intraapitelyal lezyon anlamına gelir. Serviksi kaplayan hücre tabakasında hafif dereceli değişiklikler oluşmuştur. Böyle durumlarda kolposkopi ve biyopsi yapılması gerekebilir. HSIL, yüksek dereceli squamöz intraapitelyal lezyon görülmesi durumdur. Smear testlerinde en nadir olarak karşılaşılan sorundur. Tüm smear testleri düşünüldüğünde % 1’den daha nadir olarak görülür. Bu durumda kolposkopi, konizasyon ve LEEP yöntemleri kullanılarak rahim ağzından parça alınır ve patolojik olarak incelenir. AGC, atipik glanduler hücreler anlamına gelmektedir. Daha detaylı incelemek için kolposkopi ve endometrial biyopsi yapılır.

Smear testinin normal sonuçları

Smear testinin normal sonuçlanması tüm kişiler için beklenen, istenen bir durumdur. Bu durumda rahim ağzı kanserine yönelik her hangi bir bulguya rastlanmamıştır ve genellikle doktor 6 ay ya da 1 yıl sonra yeniden teste gelinmesini önerir.

Smear testi sonucu ne kadar sürede çıkar?

Testin yapıldığı hastanenin yoğunluk durumuna göre smear testinin sonuçlarının açıklanması birkaç gün veya birkaç hafta sürebilir. Bu süre hastaneden hastaneye değişiklik gösterir.

Smear testinin pozitif ya da negatif olması ne ifade eder?

Aslında smear testi yapıldığında sonuç pozitif ya da negatif gibi sonuçlar dışında, çok daha fazla veriyi içeren bir rapor halindedir. Testin sonucu normal ya da anormal olarak değerlendirilirken hangi bulgular dolayısıyla anormal sonuç alındığı da raporda ayrıntılı olarak ifade edilir. Ancak mantık olarak negatif şeklinde bir sonuç belirtilmişse, bu durumda rahim ağzı kanseri riski var olmadığı yorumu yapılır.

Smear testinde kimi zaman yetersiz materyal ya da tekrar örnek alınması gerekir şeklinde ibareler bulunur. Bu durumda rahim ağzından alınan sürüntüde inceleme yapılabilecek, kesin bir sonuca ulaşılabilecek kadar hücre bulunamamıştır ya da sürüntüde kan, mukus gibi maddeler vardır ve değerlendirme yapmak zorlaşmıştır. Böyle olunca da yeniden sürüntü alınır ve incelenir.