Chlamydia trachomatis adı verilen bir bakterinin sebep olduğu klamidya, enfeksiyonel bir rahatsızlıktır. Çok fazla belirti vermeden sessiz ve sinsi bir şekilde ortaya çıkan ve ilerleyen klamidya, bir testle tanılanabilmekte ve uygun şartlarda da tedavi edilebilmektedir. Klamidya teşhisi için yapılan test, hastanın idrarında yapılmakta, kesin tanı konabilmektedir. Çok başarılı şekilde teşhis edilebilen klamidya testi, her yerde yapılamaz ve maddi olarak da imkan gerektirir. Bulaşıcı bir sağlık sorunu olan klamidya bir kişide tespit edildiyse ortalama son 1 ay içinde cinsel ilişkide bulunduğu diğer kişilere de klamidya testi yapılması gerekir. Zira klamidya vakalarında korumasız cinsel ilişki yaşandığında cinsel partnere de bulaşmış olma riski çok yüksektir.

Klamidya enfeksiyonu, korumasız cinsel ilişkinin yaygın olarak yaşandığı ve çok partnerli kişilerin olduğu toplumlarda daha sık görülmektedir. Çok net belirtiler vermediğinden ve ilk öncelerde çok ciddi şikayetler yaratmayan klamidya enfeksiyonuna sahip olan kadınların yaklaşık yarısı da hasta olduğunun farkında olmayabiliyor. Klamidya enfeksiyonu çoğu zaman herhangi bir belirti vermediğinden genellikle hastalar başka bir nedenden dolayı doktor kontrolüne gittiğinde yapılan testlerle ortaya çıkabiliyor. Klamidya enfeksiyonunun erken dönemde fark edilebilmesi, tespit edilebilmesi için şüphe duyulan biriyle cinsel ilişki yaşanması sonrasında klamidya testi yapılması gerekiyor.

Klamidya; kadınlarda, erkeklerde çok ciddi sağlık sorunlarına, özellikle de üreme yeteneklerinde belli bir kayba sebep olabiliyor, hatta kısırlığa bile yol açabiliyor. Bu konuda özellikle son dönemlerde yapılan bilimsel araştırmalarda klamidya enfeksiyonunun erkeklerde spermlere hasar verdiğini ve DNA parçalanmasına sebep olduğunu göstermektedir. Klamidyanın; cinsel yolla bulaşan en yaygın enfeksiyonlardan birisi olarak hem kadınlarda hem de erkeklerde de net olarak genital enfeksiyonlara, üreme yeterliliğinin azalmasına, kısırlığa yol açabildiği bilimsel bir gerçektir.

Tıpkı mikroplazma ve üroplazma enfeksiyonları gibi klamidya enfeksiyonu da genelde hastalarda sessiz bir şekilde seyreder, çoğu zaman hastalarda hiç bir şikayet üretmez ve jinekolojik muayenede alınan kültürlerde tesadüfen ortaya çıkar. Başka bir hastalığın ya da şikayetlerin varlığı durumunda yapılan testler ve muayeneler sonucunda klamidya teşhisi konur.

Klamidya enfeksiyonunun tespit edilebilmesi için testler uygulanmaktadır. Ancak hastanın iç genital organlarında kalıcı zarar vermeden erken dönemde tespit edilerek tedaviye başlanması için cinsel olarak aktif olan her kadının 6 ayda bir jinekolojik muayeneden geçmesi gerekiyor. Enfeksiyonel vakaların en erken dönemde ve en doğru şekilde teşhis edilmesi ve vakit kaybetmeden tedavi edilmesi çok önemlidir. Bu bağlamda enfeksiyon riski taşıyan kadınların, aslında tüm kadınların 6 ayda bir düzenli olarak jinekolojik muayeneye gitmesi ve dönem dönem de  jinekolojik check up kontrolünden geçmesi en doğru olandır.

Klamıdya belirtileri nelerdir?

Klamidya taşıyıcısı olan kişilerin çoğunda aslında normal dışı bir belirti görülmez. Kişi farkında olmadan bir süre bu bakteriyi taşır ve korumasız cinsel ilişki ile de partnerlerine bulaştırabilir. Klamidya belirtilerinin görüldüğü vakalarda ise genellikle bakteriyi taşıyan kişi ile cinsel ilişkinin yaklaşık 10 gün sonrasında şikayetler görülebilir. Klamidya belirtileri kadınlarda ve erkeklerde farklı seyredebildiği için ayrı ayrı ele almakta fayda var.

Klamıdya kadınlarda hangi belirtiler gösterir?

Klamidya taşıyıcılığı durumunda kadınlarda; vajinal akıntı, adet dönemi olmadığı halde normal dışı bir kanama, karnın alt bölgesinde hafif ağrı, idrar yaparken yanma, ağrı, acı hissi gibi şikayetler olur. Ancak bu şikayetlerin hemen hepsi daha pek çok enfeksiyonel durumda gözlenebileceği için klamidya kaynaklı olduğunun anlaşılamadığı vakalar da mevcuttur.

Klamidya erkeklerde hangi belirtiler gösterir?

Klamidya enfeksiyonu geçiren erkeklerde çoğu zaman şikayet oluşmazken, kimi zaman penis ucundan normal dışı bir akıntı ve idrar yaparken yanma şikayeti ortaya çıkabilir. Klamidya enfeksiyonu yüzünden penisten gelen açık sarı renkte, genellikle külotta leke bırakan akıntı, idrar yaparken yanma, ağrı, acı hissi, penis ucunda hafif kaşıntı ve rahatsızlık hissi, daha sık idrara çıkma isteği yaşam kalitesini düşürür.

Klamidya enfeksiyonunun genel belirtileri

• Hafif sarı ya da kahverengi vajinal akıntı,
• İdrar yaparken yanma ve acı hissi,
• Normalden daha sık idrara çıkma,
• Vajinal bölgede genel bir yanma ve kaşınma hissi,
• Vajinal bölgede kızarıklık ve şişlik,
• Dış genital organlarda sivilce gibi yaralar ve deri döküntüleri,
• Cinsel ilişki sırasında ve sonrasında ağrı,
• Cinsel ilişki sırasında ve sonrasında anormal kanama klamidya enfeksiyonundan şüphelendirir.

Ancak yukarıda sıralanan tüm bu belirtiler sadece klamidya enfeksiyonuna özgü değildir, pek çok vajinal enfeksiyonda bu tür şikayetler yaşanır. Dolayısıyla da klamidya enfeksiyonu taşıyıcısı olan kişi bu belirtilerden sorunun ne olduğunu tam olarak anlayamaz. Fakat bu şikayetler vakit kaybetmeden doktora başvurmak için yeterlidir. Bu belirtiler yaşayan kişi kesin tanı için doktora başvurduğunda genellikle servikal kanaldan swab ile kültür alınır ve sonucuna göre teşhis yapılır.

Klamidya nasıl bulaşır?

Klamidya, cinsel ilişki yoluyla bulaşan bir hastalık olduğundan korumasız cinsel ilişkinin yaşandığı vajinal, anal, oral yollardan enfeksiyon bulaşabilir. Bununla birlikte gebelikte klamidya enfeksiyonuna yakalanan kadınların bebeğine de doğum sırasında klamidya bulaşabilmektedir.

Klamidya ne tür bir hastalık yapar?

Klamidya, gelişmiş ülkelerde cinsel yolla bulaşan hastalıklardan en yaygın olanıdır. Bu enfeksiyon kadınlarda en sık olarak serviks (rahim ağzı) bölgesine yerleşir.  Buradan sonra yayılarak yukarıya çıkar; rahim, tüpler ve yumurtalıklarda da enfeksiyon durumuna yol açabilir. Klamidyanın atipik zatürre ve lenf hastalığına da yol açtığı bilinmektedir. Ayrıca bakterinin bulaştığı kirli havlu ile yüzün kurulanması durumunda göz çevresinde iltihabik bir durum olan arpacığa yol açabildiği de bilinmektedir.

Klamidya enfeksiyonu cinsel ilişkinin dışında özellikle vücut direnci düşük olan kişilerde, yeni doğan bebeklerde, çocuk ve yaşlılarda “atipik zatürre” hastalığına daha sık sebebiyet veriyor olması da ciddi bir sorundur. Bunlara ek olarak bir de klamidya enfeksiyonunun lenf bezlerinde tıkanıklığa sebep olan iltihaplı sorunlara yol açtığı da bilinmektedir.

Klamidya ne sıklıkta görülür?

Klamidya cinsel yolla bulaşan bir enfeksiyondur ve kesinlikle çok fazla fark edilmeyen bir sorundur. Zira cinsel olarak aktif olan ve hiçbir şikayeti olmayan kadınların % 40’ında klamidia enfeksiyonu tespit edilmiştir. Yani cinsel ilişki yaşayan kadınların yaklaşık yarısı aslında farkında olmasa da klamidya enfeksiyonuna sahiptir. Yapılan araştırmalar özellikle 35 yaşın üstünde olan ve birden fazla partneri olan, çok sık cinsel partner değiştiren kadınlarda bu oranın daha yüksek olduğunu göstermektedir.

Klamidya enfeksiyonunun komplikasyonları nelerdir?

Klamidya enfeksiyonu cinsel yolla bulaşan ve zamanında tanı konulmadığında, erken dönemde tedavi edilmediğinde hem erkeklerde hem de kadınlarda tüm vücut sağlığına ve özellikle de üreme organlarına zarar verebiliyor, kısırlığa sebep olabiliyor. Ayrıca klamidya enfeksiyonunun erkeklerde prostat iltihabına yol açabildiği de bilinmektedir.

Klamidya erkeklerde; üretrit (mesaneyi dışarıya bağlayan borunun iltihaplanması), prostat iltihabı, epididimit (üretyayı tutan ve cinsel yolla bulaşan hastalık), testis iltihabı ve kısırlığa neden olabilir.

Klamidya kadınlarda; servisit (rahimde ya da rahim ağzında yara), fallop tüplerinin iltihaplanması ve tıkanması, Pelvik iltihabi hastalığı, kronik pelvik ağrılar, kısırlık, dış gebeliğe sebep olabiliyor. Hamilelikte klamidya enfeksiyonu yaşanması durumunda ise erken doğum ve doğumda sırasında bebeğe klamidya bulaşmasıyla yenidoğan enfeksiyonları ortaya çıkabilir.

Doğumda bebeğe klamidya bulaşırsa neler olur? Klamidya gebelikte ne tür riskler ortaya çıkarır?

Klamidya anne adaylarının erken doğum ve düşük risklerini ciddi anlamda arttırmaktadır. Klamidya enfeksiyonunun normal doğum sırasında bebeğe geçmesiyle de, bebeğe Chlamydia Trachomatis bakterisi bulaşır. Bu durum bebeklerde “trahom” (arpacık) adı verilen ve tedavi edilmediği takdirde bebekte görme bozuklukları, hatta körlükle bile sonuçlanabilen göz enfeksiyonlarına sebep olabilir. Doğum esnasında annesinden Chlamydia Trachomatis bakterisini alan yenidoğan bebekleri bekleyen diğer bir ciddi sorun ise “Klamidya pnemonisi”, yani atipik zatürredir. İşte bu çok ciddi riskler göz önünde bulundurularak gebelik süresince rutin olarak anne adayına klamidya taraması yapılması önerilmektedir.

Klamidya enfeksiyonu kısırlığa nasıl neden olur?

Klamidyaya sebep olan bakteri korumasız cinsel ilişki ile vücuda alındığında kadınlarda rahim ağzı kanalı (servikal doku) içinde mikroorganizma ürer. Kadının rahim ağzında yerleşen mikrobik kolonizasyon daha yukarılara; rahim, tüpler ve yumurtalıklara çıkması sonucunda “pelvik iltihabi hastalık” adı verilen komplikasyon ortaya çıkabiliyor. Pelvik iltihabi hastalık da zaman içinde özellikle kadının tüplerinde kalıcı hasarlar meydana getirerek kısırlığa neden olabiliyor. Bununla birlikte karın içinde yapışıklıklara da sebep olarak kadının doğurganlığını olumsuz yönde etkileyebiliyor.

Klamidya nasıl önlenebilir?

Klamidya korumasız cinsel ilişki yoluyla, özellikle de çok eşli olanlarda, çok sık cinsel partner değiştiren kişilerde ortaya çıkmaktadır. Bu bakımdan da en önemli önlem diğer bütün cinsel yolla bulaşan hastalıklarda olduğu gibi kondom kullanmak, cinsel ilişki esnasında en koruyucu yolu seçmektir. Bu bağlamda alınabilecek önlemler şu şekilde sıralanabilir:

• Tek eşli cinsel ilişki yaşamak,
• Mümkünse herhangi bir cinsel hastalığı olmayan kişilerle cinsel ilişkiye girmek,
• Vajina içinin pH dengesini bozmamak için kesinlikle vajina içini yıkamamak,
• Pamuklu iç çamaşırları tercih etmek, sentetik iç çamaşırlarından uzak durmak,
• Çok dar pantolonlar, taytlar giymemek,
• Klamidya çoğunlukla herhangi bir belirti vermediğinden en az yılda bir kez jinekolojik muayeneye gitmek (bu sayede klamidya ve diğer vajinal enfeksiyonların tanısı ve tedavisi daha erken dönemde mümkün olabilir),

Klamidya enfeksiyonları nasıl tedavi edilir?

Enfeksiyonel sağlık sorunlarında en kısa sürede en kesin tedavi genellikle antibiyotikler ile yapılabilmektedir. Bu bağlamda klamidya enfeksiyonlarında da medikal tedavi uygulanmaktadır. Klamidya enfeksiyonunda bir takım antibiyotik ajanlarla tedavi yolu izlenir. Klamidya tedavisinde en sık olarak tetrasiklin ve doksisiklin grubu antibiyotikler tercih edilir.
Bu enfeksiyon, cinsel yolla bulaşan hastalıklar grubunda yer aldığı için, bu kişiler diğer cinsel yolla bulaşan hastalıklar açısından da taranmakta, olası riskler göz önünde bulundurulmaktadır.

Tüm kadınlar ve erkeklerde şüpheli bir cinsel ilişki yaşadıktan sonra mutlaka klamidya testi yaptırmalılar. Özellikle de korumasız cinsel ilişki sonrasında vajinal akıntı, kaşıntı, idrarda yanma, ateş, bulantı, karın ağrısı, cinsel ilişki sırasında ağrı gibi şikayetler olması durumunda klamidya şüphesi artmaktadır. Aynı bağlamda erkeklerde peniste akıntı, penis ucunda yanma, idrar yaparken yanma, penis ucunda kaşıntı, testislerde ağrı ve şişme şikayetleri var olması durumunda yine en kısa süre içinde klamidya testi yapılmalıdır.

Kişinin klamidya testinin pozitif çıkması durumunda ise tedavi süreci tamamlanıncaya kadar hiçbir şekilde kondom kullanmadan cinsel ilişki yaşanmamalıdır. Herhangi bir cinsel yolla bulaşan hastalık riski olmasa da uzmanlar korumasız cinsel ilişkinin sakıncalı olduğunu düşünmekteler.