Makrozomi Nedir?

Makrozomi, gestasyonel yaşlarına göre, ortalamadan çok daha büyük olan bebekler için kullanılan bir terimdir. Makrozomi olan bebekler 3.5 kg ağırlığında olabilir ya da daha da kilolu olabilirler. Makrozomi, doğumu zorlaştırabilir ve komplikasyon riskini artırabilir. Ayrıca makrozomi, bebeklerde sezaryen doğum ve yaralanma ihtimalini yükseltir. Makrozomi ile doğan bebeklerde, daha sonraki yaşamlarında obezite ve diyabet gibi sağlık sorunlarının ortaya çıkması da daha olasıdır.

İri Bebek (Makrozomi) Nedenleri ve Risk Faktörleri

Bütün bebeklerin yaklaşık % 9’u makrozomi ile doğar. Bu durumun nedenleri şunlardır:

• Annede diyabet
• Annede obezite
• Genetik
• Bebekte tıbbi bir durum

Aşağıdaki durumlarda makrozomili bir bebeğe sahip olma olasılığınız artar:

• Gebe kalmadan önce diyabetiniz varsa veya hamileliğiniz sırasında gebelik diyabeti geliştiyse
• Hamileliğe obez başlamak
• Hamileyken çok fazla kilo almak
• Hamilelik sırasında yüksek tansiyon
• makrozomi ile önceki bir bebeğim vardı
• Doğum yapma tarihinizi geçtiyseniz
• 35 yaşın üzerindeyseniz

Belirtileri Nelerdir?

Makrozominin ana belirtisi, bebeğin kaçıncı ayında olduğuna bakılmaksızın, hangi ayında olursa olsun; beklenen gestasyonel kilosundan daha fazla ağırlığa sahip olmasıdır.

Nasıl Teşhis Edilir?

Doktorunuz tıbbi geçmişiniz ve geçmiş gebelikleriniz hakkında sorular soracaktır. Hamilelik sırasında bebeğinizin büyüklüğünü kontrol edebilir, ancak bu ölçüm her zaman doğru değildir. Bebeğin boyutunu kontrol etme yöntemleri aşağıdakilerden biri olabilir:

• Fundus yüksekliğinin ölçülmesi: Fundus, annenin uterusundan kasık kemiğine kadar olan uzunluktur. Normal fundal yüksekliğinden daha fazla bir yükseklik, makrozomi belirtisi olabilir.
• Ultrason: Bu test, uterusta bebeği görüntülemek için ses dalgalarını kullanır. Doğum ağırlığını tahmin etmede tam olarak doğru olmasa da, bebeğin anne karnında çok büyük olup olmadığını tahmin edebilir.
• Amniyotik sıvı seviyesinin kontrol edilmesi: Çok fazla amniyotik sıvı olması, bebeğin aşırı idrar ürettiğine işarettir. Daha büyük bebekler daha fazla idrar üretir.
• Nonstress testi: Bu test, bebeğinizin hareket ettiğindeki kalp atımını ölçer.
• Biyofiziksel profil: Bu test bebeğinizin hareketlerini, nefes alıp verme ve amniyotik sıvı seviyesini kontrol etmek için nonstress testinin ultrasonla birleştirilmiş halidir.

Doğumu Nasıl Etkiler?

Makrozomi doğum sırasında aşağıdaki sorunlara neden olabilir:

• Bebeğin omzu, doğum kanalında sıkışabilir
• Bebeğin klavikula veya başka bir kemiği kırılabilir
• Doğum normalden uzun sürer
• Forseps veya vakumla doğum gerekebilir
• Sezaryen doğum gerekli hale gelebilir
• Bebek yeterince oksijen alamayabilir

Doktorunuz, bebeğinizin büyüklüğünün vajinal doğum sırasında komplikasyonlara neden olabileceğini düşünürse, sezaryen doğum yapmanız gerekebilir.

Komplikasyonlar Nelerdir?

Makrozomi hem anne hem de bebek için komplikasyonlara neden olabilir. Anne ile ilgili oluşabilecek komplikasyonlar şunlardır:

• Vajinaya zarar gelebilir. Bebek doğum sırasında, annenin vajinasını veya vajina ile anüs arasındaki perine kaslarını yırtabilir.

• Doğumdan sonra kanamayı çoğaltabilir. İri bir bebek, uterus kaslarının doğumdan sonra yapmaları gerektiği gibi kasılmasını önleyebilir. Bu da daha fazla kanamaya yol açabilir.

• Uterus rüptürü gelişebilir. Geçmişte sezaryen doğum yaptıysanız veya uterus ameliyatı geçirdiyseniz, uterus doğum sırasında yırtılabilir. Bu komplikasyon hayatı tehdit edici olabilir.

Bebek ile ilgili oluşabilecek komplikasyonlar şunlardır:

• Obezite: Daha ağır bir kiloyla doğan bebeklerin çocuklukta obez olma olasılığı daha yüksektir.

• Anormal kan şekeri: Bazı bebekler normalden daha kan şekeri seviyeleriyle dünyaya gelebilir. Nadiren de bebeğin kan şekeri yüksektir.

İri bebekler yetişkinlikte aşağıdaki komplikasyonlar için risk altındadır:

• Diyabet
• Yüksek tansiyon
• Şişmanlık

Ayrıca metabolik sendromlar geliştirme riski vardır. Bu metabolik sendrom koşulları; yüksek tansiyon, yüksek kan şekeri, bel çevresinde aşırı yağlanma ve anormal kolesterol seviyelerini içerir. Çocuğun yaşı ilerledikçe, metabolik sendrom diyabet ve kalp hastalığı gibi durumlara yönelik riskleri artabilir.

Doktorunuza Sormanız Gereken Önemli Sorular

Hamileliğiniz sırasında yapılan testler, bebeğinizin normalden daha büyük olduğuna işaret ediyorsa, doktorunuza sormanız gereken birkaç soru bulunmaktadır.

• Hamilelik sırasında sağlıklı kalmak için neler yapabilirim?
• Diyetim veya aktivite seviyemde herhangi bir değişiklik yapmam gerekecek mi?
• Makrozomi doğumumu nasıl etkiler?
• Bebeğimin sağlığını nasıl etkiler?
• Sezaryen doğum yapmam gerekecek mi?
• Bebeğimin doğumdan sonra ne kadar süre özel bakıma ihtiyacı olacak?

Doktorunuz sağlıklı bir doğum yapılmasını sağlamak için gerektiğinde sezaryen doğumu tercih edebilir. Bebeğin erken doğmasının, sonuçta bir fark yarattığı gösterilmemiştir. İri bebekler, büyüdükçe obezite ve diyabet gibi sağlık durumları ile ilgili takip edilmelidir. Hamilelik sırasında önceden var olan sağlık sorunlarınızı ve genel sağlığınızı yöneterek, bebeğinizin sağlığını yetişkinliğe kadar takip ederek; makrozomi kaynaklı komplikasyonları önlemeye yardımcı olabilirsiniz.

İri Bebek Sağlıklı Bebektir Demek Yanlıştır

Araştırmalara göre, modern dünyada son 20-30 yıl içinde 3.5 kilonun üzerinde doğan bebek sayısında % 15 ila % 25’lik bir artış olmuştur. Aslında bebeğin kilolu olması, çevrenizdeki insanlar için bir takdir sebebi olabilir. Toplumda şöyle bir algı var, kilolu bebek sağlıklı bebektir. Sağlıklı bebeklerin kilosu veya boyu farklı olabilir. İlk bir ay boyunca bunu aklınızda bulundurun: Her çocuk farklı bir oranda büyür çünkü her çocuk farklıdır!

Aslında anne ve babaların fark etmediği şey, bebeklerin doğumdan hemen sonra kilo vermesidir. Emzirilen bebekler ilk doğum ağırlığının yüzde 10’unu kaybedebilirken, mamayla beslenen yeni doğanlar için % 5 ila % 7’lik bir kilo kaybı normaldir. Ek gıda ile beslenen veya emzirilen tüm bebekler 10 ila 14 gün içinde kilo verirler. Bununla birlikte, doktorunuz bebeğinizin kilosunu yakından izleyecek ve endişeleri varsa müdahaleler önerecektir.

Akılda tutulması gereken başka bir şey: Anne sütü ile beslenen bebekler farklı oranlarda kilo alırlar. Ayrıca, emzirmekle ek gıda birbirinden tamamen farklıdır. Biberonla beslenen bebeğiniz çok hızlı bir şekilde kilo alıyorsa, doktorunuz beslenmesiyle ilgili sorular sorabilir.

Siz de doktorunuza, bebeğinizin beslenmesiyle ve kilosuyla ilgili sorular sormaktan çekinmeyin.