Hastalıklar, çeşitli sağlık sorunları söz konusu olduğunda öncelikle olan kesinlikle bunların önlenmesi, yani hastalıklardan korunmaktır. Eğer bir hastalık ortaya çıktıysa da öncelikli olan bu sorunun en erken dönemde, en doğru şekilde teşhis edilmesi ve bu düzlemde tedaviye başlanmasıdır. Kişinin yaşadığı hastalık ne olursa olsun, sorun ne kadar ciddi olursa olsun en erken dönemde en doğru teşhis konabilirse tedavisi de çok daha mümkün olabilmektedir. İşte bu sebeple de hastalıkların tanısı için tıpta kaydedilen ilerlemeler, bulunan yeni yöntemler çok önemlidir. Günümüzün şartlarında en son teknoloji ürünü tıbbi cihazlar ve bilimsel veriler sayesinde neredeyse tüm hastalıkların tanısı ve dolayısıyla da tedavisi çok daha kolay ve mümkün hale gelmiştir. İşte pek çok hastalığın tanısı için hayati önem taşıyan yöntemlerden birisi olarak histerosalpingografi (HSG) de çok önemlidir.

Histerosalpingografi (HSG) nedir?

Kadın kısırlığından bahsedildiğinde, sebebi anlaşılamayan gebelik kayıpları, kadınsal hastalıklar ve daha pek çok sağlık sorunu düşünüldüğünde genellikle rahimle ya da fallop tüpleriyle ilgili sorunlar, anomaliler söz konusu olmaktadır. İşte bu bağlamda Histerosalpingografi (HSG), bir diğer adıyla Uterrosalpingografi de bu rahim boşluğunun şeklini ve fallop tüplerinin şeklini, açıklığını, genel durumunu araştırmak için uygulanan çok başarılı bir radyolojik işlemdir. Histerosalpingografi (HSG); rahim ve fallop tüplerini incelemek, bunların genel durumunu izlemek için ilaçlı bir sıvı, bir boya kullanılarak yapılan özel bir röntgen yöntemidir. Bu sebeple de histerosalpingografi (HSG) işlemine halk arasında daha çok “ilaçlı rahim ve tüp filmi” adı verilir. Histerosalpingografi (HSG), jinekolojide rahim ağzı kanalının, rahmin içinin ve fallop tüplerinin yapısal ve işlevsel özelliklerinin detaylı bir şekilde incelenmesinde yaygın olarak kullanılan bir tanı yöntemidir, kadın kısırlığının sebebinin bulunabilmesinde de çok başarılıdır. Histerosalpingografi (HSG) işleminde, muayene yapılacak kadının rahim içine verilen özel bir sıvı, buradaki tüm yapıların tıpkı röntgen filminde olduğu gibi görüntülenmesini sağlar ve bu sayede olası bir tespit edilebilir.

Histerosalpingografi (HSG) neden yapılır?

Histerosalpingografi (HSG), rahim ve tüplerle ilgili olası pek çok sorunun tanısında kullanılan çok başarılı bir yöntemdir. Histerosalpingografi (HSG) genel olarak öncelikle rahim ağzı kanalındaki tıkanıklık, rahim içindeki yapışıklık veya fallop tüplerindeki tıkanıklık gibi sorunlardan şüphe edildiğinde kullanılır. Bunlarla birlikte genel olarak;

• Doğal yolla gebe kalamayan kadının sorununu belirlemek amacıyla üreme yollarının ve özellikle de tüplerin açık olup olmadığının tıbbi olarak değerlendirilmesi için,
• Rahim ağzına veya rahme yapılan kürtaj gibi bir işlem sonrasında adet kanamasının durması durumunda rahim ağzı kanalındaki olası bir tıkanıklığın ya da rahim içinde oluşan Asherman sendromu gibi bir yapışıklığın değerlendirilmesi için,
• Başka tanı yöntemleri uygulandığı halde kadının sebebi anlaşılamayan tekrarlayan düşükler yaptığı vakalarda rahimde doğumsal bir gelişim kusuru olup olmadığının belirlenmesi için histerosalpingografi (HSG) yapılabilir.

Histerosalpingografi (HSG) ne zaman yapılır?

Histerosalpingografi (HSG) ile kadının rahim ve tüplerinin ilaç verilerek izlenir, olası bir sorun belirlenir. Bu işlemin kadının adet kanamasının bittiği hafta ve adet döngüsünün ilk yarısında yapılması uygundur. Çünkü adet kanaması bittiği için adet kanamasının rahim içinden tüplere ve karın boşluğunun içine dolmasından dolayı ortaya çıkacak sorunlar engellenmek istenir. Bunun yanında kadının zaten gebe olması durumunda gebeliğe herhangi bir zarar gelmesi adet kanamasının hemen ardından yapılmasıyla önlenebilir. Histerosalpingografi (HSG) kadının gebe kalamamasının sebebini araştırma amaçlı yapılmakla birlikte kadında henüz tanı konmamış bir gebelik olma riski de her zaman olduğu için bu risk tüm işlemlerden önce göz önünde bulundurulmalıdır.

Histerosalpingografiden (HSG) önce neler yapılır?

Histerosalpingografiden (HSG) önce anne adayına jinekolojik olarak detaylı bir değerlendirme yapılır. Bu değerlendirmede kadında pelvik enfeksiyon ve benzeri bir sorun tespit edilirse öncelikli olarak enfeksiyon ve diğer sorunlar tedavi edilir ve sonra HSG yapılır. Çünkü o bölgede var olan enfeksiyon tedavi edilmeden yapılan HSG, sorunun yayılmasına sebep olarak, daha ciddi problemlere yol açabilir.

Histerosalpingografi (HSG) kim tarafından yapılır?

Histerosalpingografiye (HSG) ihtiyaç duyulduğu genellikle kadının tekrarlayan düşük ya da gebe kalamama şikayetiyle doktora başvurması ile kadın hastalıkları ve doğum uzmanı tarafından tespit edilir. Bu bağlamda histerosalpingografi (HSG) de yine bir kadın hastalıkları doğum uzmanı veya bir radyoloji uzmanı tarafından yapılır.

Histerosalpingografi (HSG) ağrılı, acılı bir işlem midir?

Histerosalpingografi (HSG) işlemi röntgen ışınları kullanılarak yapılan bir teknik olmakla birlikte kullanılan ışının dozu çok yüksek olmadığı için hastaya herhangi bir zararı yoktur. Ayrıca histerosalpingografi (HSG)  genellikle kadının sorunsuz bir şekilde katlanabileceği belli belirsiz hafif bir ağrıya sebep olabilir. Evet, kadınlar histerosalpingografi (HSG) işlemi sırasında kadın hafif acı hissettirebilir. Ancak bu da çok şiddetli olmadığı için genellikle anesteziye ihtiyaç duyulmaz.

Histerosalpingografi (HSG) raporu nasıl yorumlanır?

Histerosalpingografi (HSG) işleminde kısırlık şüphesi olan, tüplerinde, rahminde herhangi bir sorun olduğu düşünülen kadının üremeye engel bir probleminin olup olmadığı tespit etmek amaçlanır. Histerosalpingografi (HSG)  işleminde enjekte edilen ilaçlı sıvının kadının vajina ve rahim ağzı kanalına, rahim içi ve tüplerine yayıldığı, ulaştığı tamamen izleniyorsa herhangi bir tıkanıklıktan, yapışıklıktan ya da sorundan şüphe edilmez. Bu ilaçlı sıvının kadının karın içi boşluğu içinde yayılarak dağıldığı görülürse rahim içinin tümüyle normal ve tüplerin iki taraflı açık olduğu yorumu yapılır. Fakat bunların tam tersi olarak histerosalpingografide (HSG)  çekilen fotolarda ya da videoda sıvının rahim içine hiç ulaşamadığı görülürse rahim ağzı kanalının tıkanıklığı söz konusudur. Ayrıca rahim içinde bazı lekeler gözleniyorsa bu durumda rahim içindeki bir yapışıktan şüphe edilir, rahim içinin doğal üçgen yapısının bozulması ise doğumsal bir rahim kusurunun belirtisi olarak yorumlanır. Bunların yanında histerosalpingografi (HSG) filminde tüpler hiç görülemiyorsa ya da tüplerin devamında sıvının karın içi boşluğuna dağıldığı görülmüyorsa bu da tüplerin tıkalı olduğu anlaşılır.

Histerosalpingografi (HSG) ile tespit edilen sorun nasıl tedavi edilir?

Histerosalpingografide (HSG) kullanılan ilaçlı sıvı rahim içine, karın boşluğuna ve tüplere doğru basınçlı bir şekilde verilir. Bu nedenle de bazı kadınlarda bulunan hafif tıkanıklıklar rahim ağzı kanalı ve tüplerde bu basınçla kendiliğinden açılabiliyor. Bu bakımdan histerosalpingografi (HSG) tanı koyma amaçlı yapılırken sorunun tedavi edilebilmesi de mümkün olabilir. Bu tür bir şansın dışında histerosalpingografinin (HSG) tedavi edici etkisi olmaz. Eğer histerosalpingografide (HSG) tüplerin tıkalı olduğu tespit edilirse doktor direkt olarak tüp bebek kararı verebilir ya da laparoskopi ile tüplerdeki yapışıklığın, tıkanıklıkların nedeninin saptanması sorunun tedavi edilmesi yoluna gidilebilir.

Histerosalpingografide (HSG) rahim içinde yapışıklık olduğu tespit edilirse yapışıklığın açılması için farklı yöntemler uygulanabilir. Nispeten ciddi durumlarda rahim içinin kamerayla detaylı şekilde incelenmesi olan histeroskopi yapılabilir.

Histerosalpingografide (HSG) rahimde yapısal bir kusur tespit edilirse ön tanı konabilir, ancak kesin tanıyı koymak için genellikle histeroskopi ve laparoskopi yapılması gerekir. Bu işlemlerle hem tanı konabilir hem de bazı vakalarda tedavi de yapılabilir. Bunlarla birlikte bazı doğumsal kusurların tedavisi için de ameliyat yapmak gerekebilir.