Kadın, erkek pek çok kişi birtakım doğumsal anomalilerle dünyaya gelmektedir. Bunların çoğunluğu yaşamın ilk yıllarında fark edilir ve tedavisi yoluna gidilirken bazı anomaliler hayat boyunca ya hiç fark edilmez ya da ancak hamilelik gibi durumlarda tespit edilebilir. İşte kadınların nadiren yaşadığı ve hamilelik dışında bir dönemde fark edilmeyen, tespit edilmeyen sorunlardan birisi “çift rahim” sorunudur. Gebelik planlayan çiftlerin karşısına kimi zaman çok ciddi sorunlar, kimi zamansa basit, ama gebeliği engelleyici sorunlar çıkabiliyor. Kadınların üreme yetilerini olumsuz etkileyen küçük, büyük her sorun mutlaka ciddiye alınmalı tedavi yoluna gidilmelidir. Çünkü normal dışı her durum ya gebe kalmayı engelleyecek ya da gebelik gerçekleştikten sonra onun gelişimini olumsuz etkileyecektir. Bu bağlamda pek çok kadının haberdar olmadığı, çok nadir görülen doğumsal kadın anomalilerinden birisi olan çift rahim durumu da kimi zaman soruna sebep olabiliyor.

Çift rahim nedir, neden olur?

Kız bebekler annelerin rahmine yerleştiklerinde bebeğin rahmi, öncelikle yumurtalık tüpleri ile gelişmeye başlar. Kız bebek rahimde büyüyüp geliştikçe zamanla bu tüpler birleşerek bebeğin rahmini oluşturur. Normal gelişim sürecinde tüpler birleşerek bir tane rahim oluştururlar. Ancak bazı kız bebeklerde bu tüpler olması gerektiği gibi birleşemez ve bunun sonucunda bir değil, iki adet rahim oluşur. Bu şekilde ise “çift rahim” ya da “dubleks rahim” olarak adlandırılan sorun ortaya çıkar. Bir kız bebeğin çift rahmi olduğunda genel olarak iki ayrı rahim ağzı bulunur. Bu tür çift rahim sorunu çok nadiren karşılaşılan bir durumdur ve yine çok sık rastlanmasa da bazı çift rahimli bebeklerin vajinaları da çift olabiliyor ya da vajina resmen ikiye ayrılmış gibi görülebilir. Bunlarla birlikte nadir rastlanan çift rahim vakalarının bazılarında bu soruna tanı bile konamayabilir. Çok nadiren görülen bu sorun normal doğumların ortalama olarak % 2 -% 4’ünde vardır.

Çift rahim belirtileri nelerdir?

Kadınların rahmi, içte olan ve sadece gebelikte bebeği içinde barındırıp geliştirme görevi olan bir organdır. Gebelik dışında herhangi bir durumda rahimle ilgili anomaliler genellikle belirti vermez ve tespit edilemez. Aynı bağlamda çift rahim sorunu da aslında çok ciddi belirtileri olan bir sorun değildir, hatta çoğu zaman gebelik olmadıkça yaşam boyu fark edilmeyebilir. Ancak bazı çift rahimli kadınlarda bu sorun kendini aşağıda sıralanan belirtilerle gösterebilir. Örneğin;

• Adet kanaması başlamadan önceki ve adet dönemindeki süreçte çok şiddetli ağrı,
• Düzelmeyen adet düzensizlikleri,
• Normalden daha yoğun adet kanaması,
• Karın bölgesinde kitle ya da dolgunluk hissi gibi sorunlarla doktora başvurulduğunda yapılan incelemelerde çift rahim tespit edilebilir.

Çift rahim tanısı nasıl konur?

Yukarıda sıralanan şikayetlerle kadın doktora başvurduğunda ya da gebe kaldığında kadına bir takım testler ve muayeneler yapılır. Bu şikayetler kist, miyom ya da pek çok farklı kadın hastalığında rutin olarak gözlenir. Bu şikayetlerin nedenini tespit etmek için rutin olarak ultrason muayenesi yapılır. Alt karın bölgesine yapılan ultrasonografide de çift rahim sorunu olup olmadığı tespit edilir. Bununla birlikte bilgisayarlı tomografi, histerosalpigografi, histeroskopi ve laparaskopi gibi yöntemler uygulandığında da eğer varsa çift rahim tanısı konabilir. Bu tanı konulduktan sonra da doktor durumun şiddetine ve hastanın gebelik isteyip istememesine göre tedavi yöntemini belirler.

Çift rahim çeşitleri nelerdir?

Çift rahim sorunu; çift rahim ağzı ve ikiye ayrılmış şekilde bulunan 2 vajina olarak iki şekilde olabilmektedir. Günümüzde hem çift rahim ağzı hem de ikiye ayrılmış vajina sorunları da bazı cerrahi müdahalelerle düzeltilebilir ve tedavi edilebilir.

Çift rahim tedavisi nasıl olur?

Çift rahmi olduğu tespit edilen kadının ciddi bir rahatsızlığı ya da şikayeti yoksa çift rahim ameliyatı yapmak çok sık olarak tercih edilmez. Zaten çift rahim de genellikle gebelik dışında bir durum için sorun teşkil etmez, çok riskli sağlık sorunlarına da neden olmaz. Bu sebeple çift rahmi birleştirme ameliyatı sık değil, aksine çok nadir vakalarda yapılır. Ancak gebelik planlaması ya da zaten gerçekleşmiş bir gebelik söz konusu olduğunda bu sürecin doktor kontrolünde olması, tedaviye gerek olup olmadığının doktor tarafından belirlenmesi gerekiyor. Aynı şekilde gebelik süreci ve doğum için birtakım önlemler alınması gerekebilir.

Çift rahim gebeliğe engel midir?

Çift rahim, tüm dünyada çok nadir olarak görülen ve aslında gebelik dışında genellikle hiç fark edilmeyen, çoğu zaman şikayete sebep olmayan bir sorundur. Aynı zamanda çift rahim kadının gebe kalmasına engel olan bir durum da değildir. Ancak kadın gebe kaldıktan sonra gebeliğin ilerleyen dönemlerinde bebeğin rahme sığmaması, normalden küçük olan rahimde yeteri kadar büyüyememesi gibi bir sorun yaşanabilir. Bu tür vakalar da erken doğum ya da düşük gibi sorunlara sebep olabilir, bebek kayıpları yaşanabilir. Bunlara karşı önlem almak amacı için de çift rahimli kadının, gebelik boyunca yakından takip edilmesi gerekir.

Çift rahimli kadınlar nasıl gebe kalır?

Bu konudaki şüphelerin aksine çift rahim anomalisi gebeliği engelleyen bir sorun değildir. Çift rahimli kadınlar da doğal yolla gebe kalabilirler. Ancak çift rahim durumu, bir şekil bozukluğu olduğu için bebeğin rahim içerisindeki pozisyonu ve geliş yönüyle ilgili bazı sorunlar olabilir. Şöyle ki; çift rahimde rahimlerin ikisi de normalden daha küçük olduğundan bebek rahme sığmayabilir, bebeğin rahimdeki pozisyonu doğru olmayabilir.

Çift rahim ve gebelik hususunda; çift rahimli kadınların sadece tekil değil, ikiz gebelik de elde edebildikleri görülmektedir. Bu tür ikiz gebelik durumlarında iki rahim de kendi fonksiyonunu koruduğundan aynı anda her ikisinde de döllenme olabilir. Ancak bu tür vakalar oldukça risklidir ve gebelik süreci çok yakından takip edilmelidir.

Çift rahim durumunda bir rahminde gebelik varken, diğer rahimde adet kanaması bile devam edebilir. Bu tür vakalarda kadın hamilelik şüphesi için adet kanamasının kesilmesini bekliyorsa rahimlerden birinde olan gebelik uzun bir süre anlaşılmayabilir, tespit edilemeyebilir. Bu bakımdan kadınların vücudunun gebeliğe gösterdiği belirtileri dikkatli takip etmesi önemlidir.

Çift rahimli kadınların gebeliklerinde hangi riskler vardır?

• Gebelik rahim içerisine tam olarak yerleşemezse düşük olabilir.
• Bebek, rahim içinde doğru pozisyon alamayacağı için yüksek ihtimalle makat gelişinde olabilir.
• Eğer kadın üst üste birkaç kez düşük yaparsa kadının sağlıklı bir gebelik için rahim birleştirme ameliyatı olması gerekebilir.

Çift rahim gebeliğin seyrini nasıl etkiler?

Çift rahimli kadınlar da diğer kadınlar gibi gebe kalabilir, bunu engelleyen bir durum söz konusu değildir. Çift rahim durumu, bir tür genital organ bozukluğudur, rahim ve yumurtalık kanallarının işlevlerini etkilemediği için gebeliğe engel bir sorun teşkil etmez. Bu bakımdan çift rahimli olmak döllenmenin gerçekleşmesine, embriyonun rahme yerleşmesine engel olmadığı için anomali olarak bile kabul edilmeyebilir. Bu bağlamda çift rahimli kadınlarda da döllenme ve embriyo yerleşmesi rahimde normal şartlarda gerçekleşir. Fakat çift rahim sorununda hamileliğin ileriki dönemlerinde bebeğin büyümesi ile rahme sığmaması ve doğru pozisyonu alamamasından dolayı erken doğum ya da düşük riskleri vardır.