Histerektomi bir ameliyat çeşididir. Bu ameliyat ile rahim cerrahi bir girişim ile alınır. Rahmin ameliyatla alınması operasyonu, jinekolojide en yaygın olarak yapılan işlemdir. Ortalama olarak 1-2 saatte ameliyat tamamlanır.
Rahmin alınması ameliyatının farlı tipleri bulunur.
Bu ameliyat türünde rahim ağzı bırakılır ve rahmin geri kalanı cerrahi olarak alınır.
Rahmin bu ameliyatla alınmasında vajinanın bir bölümü, tüpler, yumurtalıklar, lenf bezleri destekleyici ve bağlayıcı dokular, rahim ve rahim ağzı yani kısaca rahim tam olarak çıkarılır.
Sezaryen operasyonu sırasında rahim de cerrahi girişimle alınır.
Bu ameliyat türünde, rahim ve rahim ağzı vajinadan alınmaktadır.
Miyomlar:
Histerektominin en yaygın uygulandığı durumlardan biri rahimde bulunan miyom yapılarıdır. Miyomlar, kadınlar arasında en yaygın görülen yapılardır. İyi huylu tümörlerdir. Ancak çeşitli durumlarda ciddi sorunlara yol açabilirler. Anormal kanamalar, pelvik ağrılar ya da bası gibi belirtilerin şiddetli yaşanması sonucu rahmin alınması ameliyatına karar verilebilir.
Miyom ameliyatının yapılmasında göz önünde bulundurulan en önemli faktörler ise; hastanın yaşı, ileride çocuk sahibi olmak isteyip istememesi gibi durumlardır.
Histerektomi operasyonlarının yaklaşık olarak %20’sinde hormonal faktörler kaynaklı olarak yaşanan düzensiz kanamalar rol oynamaktadır. Bu gibi vakalarda şayet medikal tedavi yararlı olmaz ise, cerrahi müdahale ile rahmin alınması düşünülebilir.
Histerektominin yapılmasına gerek duyulan bir diğer önemli sorun ise kanser öncesi belirtilerdir.
Bunlar:
Endometrial polip:
Rahim içinde bulunan zara endometrium denilmektedir. Polip adı verilen yapılarda işte bu endometrium içinde yer alır. Bir ya da daha fazla olarak gelişebilir. Polipler, hastalarda kanamaya, adet düzensizliğine yol açabilmektedir.
Poliplerin büyük bir kısmı vajinal yolla yapılar “Operatif Histeroskopi” uygulaması sayesinde cerrahi işlemle çıkarılabilir. Fakat hastalarda farklı patolojiler de mevcut ise örnek olarak miyom da varsa ya da kanser öncesi lezyonlar söz konusu ise rahmin alınması ameliyatı yapılabilir.
Tedavi ile düzelmeyen adet düzensizlikleri:
Uygulanan ilaç tedavilerine cevap vermeyen, uzun süren adet kanamaları çoğunlukla hormonal sorunlar sebebiyle meydana gelir ve menopoz döneminde yaygın olarak karşılaşılan sorunlardandır.
Yaşanan bu düzensiz ve aşırı kanamalar sebebiyle anemi yani kansızlık problemi meydana gelebilir. Kansızlık sorunlarında hastanın renginde soluklaşma meydana gelir, nefes darlığı sorunları yaşanır, çarpıntı ve hızlı yorulma gibi sorunlar görülebilir.
Bu sebeple de uygun adaylarda, rahmin alınması yani histerektomi operasyonu söz konusu olabilir.
Endometriosis:
Çikolata kisti yani endometriosis sorununda, adet ağrıları oldukça şiddetli yaşanır, geçmeyen pelvik ağrılar, cinsel ilişki sırasında ağrı duyma gibi sorunlar yaşanmaktadır. Çikolata kistinin ilerlediği evrelerde, hasta çocuk istemiyor ise, ailesi tamamlanmış ise rahmin alınması en etkili tedavidir. Ancak hasta genç ise farklı alternatif yöntemler denenmelidir.
Rahim Sarkması:
Yapılmış olan zor doğumlar, kronik kabızlık ya da genetik sebepler dolayısıyla kollajen bağ dokusunun zayıf olması sonucunda, rahim sarkması meydana gelebilir. Rahim sarkması çoğunlukla menopoz dönemi ardından kadınlarda görülebilen bir sorundur. Rahim sarkması dışında, mesane sarkması, barsak sarkması da görülebilir.
Rahmin dışarı sarkması sebebiyle idrar kaçırma, idrar tutama gibi sorunlar meydana gelir. İdrar sarkmasının ilerlediği durumlarda rahmin alınması söz konusu olabilir. Rahmin alınması vajinal histerektomi yöntemi ile yapılır.
Doğum komplikasyonları:
Doğum ile ilgili herhangi bir komplikasyon söz konusu olursa acil histerektomi yapılması gerekebilir. Doğum yapıldıktan sonra kanamanın durmaması, rahim yırtığının onarılmaması, bebeğin eşinin ayrılmaması gibi problemler söz konusu olduğunda rahmin acil olarak alınması gerekebilir.
Acil histerektomi, normal doğum ya da sezaryen doğumdan sonra yapılabilir. Bu gibi durumlarda anne adayının hayatının kurtulması sağlanır.
Diğer sebepler:
Rahmin alınma sebepleri arasında; rahim kanseri, yumurtalık kanseri ya da rahim ağzı kanseri gibi sebepler bulunmaktadır.
Kanser sorunları hasebiyle rahmin cerrahi yöntemlerle çıkarılması gerekir ise, radikal histerektomi yapılmaktadır. Bu operasyonda rahimle beraber yumurtalıklar, lenf bezleri, omentum gibi bütün faktörler alınmaktadır.
Histerektomiye karar vermeden önce en önemli aşama, hastanın bu operasyon ile ilgili bilgi edinme aşamasıdır. Hasta ve doktor bu konuda her ayrıntıyı konuşmalıdır. Rahmin alınmasına ameliyatına hastanın da onay vermesi gerekmektedir. Doktor, bu ameliyatın risklerini, yapılma yöntemlerini ve geri kalan her detayı anlatmalıdır.
Şayet hasta üreme çağında ise, çocuk yapamayacak olma durumu çeşitli psikolojik problemlere sebep olabilmektedir. Bu sebeple de örnek olarak miyom sorunu olan hastalar için rahmin alınması yerine myomektomi ameliyatı uygulanabilir.
Bu ameliyatla ilgili kadınların en merak ettiği noktalar biri, kadının cinsel ilişkiye devam edip edemeyeceğidir. Cinsel açıdan eşinin ve kendisinin doyuma ulaşamayacağını düşünen kadın psikolojik sorunlar yaşayabilir. Ancak bu noktada bu operasyonun cinsel hayata herhangi bir olumsuzluğa yol açmadığını bilmek gerekir. Bu sayede psikolojik olarak yaşanacak sorunların önüne geçilebilir.
Bu ameliyattan sonraki ilk ili hafta hasta kendini yorabilecek eylemlerden uzak durmalıdır. Cinsel ilişkiden ve ağır işler yapmaktan doktor söyleyene kadar uzak durulmalıdır. Duş alınması, dökme su ile yapılmalıdır. Ameliyat ardından doktorun talimatlarına kesinlikle uyulmalıdır. Tuvalete çıkma durumlarında ıkınmadan kesinlikle kaçınılmalıdır. Şayet operasyon sonrası hastanın ateşi çıkarsa, vajinal kanama gibi sorunlar meydana gelirse zaman kaybetmeden doktora haber vermek gerekmektedir.
Bu noktada hastanın bilmesi gereken; rahmin alınması ameliyatından sonra hasta kadınlığını kaybetmez. Cinsel doyum herhangi bir şekilde azalmaz. Histerektominin sebep olduğu en büyük sorun hastanın çocuk sahibi olamayacak olmasıdır. Bu durumda hastanın düşünmesi gereken ciddi bir sorunundan kurtulduğu ve artık daha sağlıklı bir yaşam sürebileceğidir. Cinsel hayatından herhangi bir sekteye uğramayacağı bilinmelidir.