Vajinismus nedir?

Vajinismus kadınların sosyal, kültürel, psikolojik ve fizyolojik gibi faktörler ile birlikte daha çok çocukluk döneminde yaşanan cinsel travmalar ve muhafazakar tutumun aşırı baskısı sonucu ortaya çıkan psikolojik kökenli bilinçaltı sorunudur. Ülkemizde cinsel işlev bozukları arasında yer alan ve en sık karşılaşılan bir sorun olarak adlandırılmaktadır. Kişinin bilinçaltında yer edinmiş cinsellik ile ilgili travmatik olgular nedeni ile cinsel ilişki sırasında istemsiz olarak vajina kaslarının kasılması ve cinsel birleşmeye izin vermemesidir. Bu durum fiziksel bir rahatsızlık sonucu değil, genellikle psikolojik olarak kişinin istemesine rağmen korkularını tarafından vücudun engellemesidir.

Vajinismus, kültürümüzde cinsel değerlerin, cinselliğin anlamının ve cinsel ilişkinin tanımı gibi kalıplaştırılmış kavramlar nedeni ile oldukça büyük bir kesimde görülmektedir. Özellikle bekarete verilen önemin doğu kültürlerindeki baskısı artarken, daha sık görülmektedir. Tam tersi olarak yapılan araştırmalara göre batı kültürünün eğitim düzeyi artarken, cinsellik ile ilgili doğru bilgi edinimi sayesinde vajinismus sorunu daha az görülmektedir.

Vajinismus nedenleri nedir?

Vajinismusa neden olan psikososyal etkiler 3 ana başlıkta toplanmaktadır. Bunlar yaratıcı, başlatıcı ve devam ettirici faktörleri oluşturmaktadır.

Yaratıcı faktörler:

• Kişinin yetiştirilme tarzı (baskıcı, kısıtlayıcı)
• Aile ilişkilerin bozuk ve problemli olması
• Çevresi tarafından eksik ya da yanlış verilen cinsel bilgiler
• Geçmişte yaşanan cinsel travmalar (tecavüz, taciz)
• Cinsellik açısından kendini yetersiz görme, güven eksikliği

Başlatıcı faktörler:

• Hamilelik ve zorlu geçen doğum
• Çiftler arasındaki iletişim bozukluğu
• Çiftler arasındaki problemler (aldatma)
• Eşten kaynaklanan cinsel işlev bozukluğu
• Sürekli tekrar eden başarısızlık
• Depresyon ve anksiyete boyutunda kaygı sorunu

Devam ettirici faktörler:

• Cinsel ilişkide başarısızlık korkusu
• Çiftler arasında anlaşmazlık, ilgisizlik ve cinsel ilişkiden soğuma
• Çiftler arasında uyumsuzluk
• Yakınlaşma korkusu
• Yanlış ve yetersiz cinsel bilgiler
• Psikolojik bazı rahatsızlıklar
• Kişinin cinsel kimliğini tanıyamaması

Bu faktörlerle birlikte hastaların büyük bir çoğunluğu hayatları boyunca cinsellik ile ilgili travmatik bir olgu yaşamadığını, hiçbir olumsuz cinsel tecrübesinin olmadığını belirterek, yetiştirme tarzı rahat sosyoekonomik düzeyi yüksek aile ortamında büyümesine rağmen, nedeni tam olarak bilinmeyen ama psikolojik kökenli yaşanan vajinismus sorunu ile karşılaşmaktadır.

Vajinismus kimlerde görülür?

Vajinismus hastalarının %90’ını psikolojik kökenli sorunlar kapsamaktadır. Genellikle bu sorunlar cinsel eğitimsizlik, kendini ve karşı cinsiyeti tanımama, aile baskısı, toplumun namus kavramı ve muhafazakar yetiştirilme tarzı, çocukken cinsellik ile ilgili yaşanmış ya da tanık olduğu travmatik olgular ve cinsiyet karmaşası yaşayan kadınlarla birlikte tüm bu sorunları tek bir çatı altında toplamak gerekirse, kadınların cinsellik ile ilgili edindiği yanlış bilgi, eğitimsizlik, korku, endişe, baskı ve kaygıların bilinç altına yerleşmesi sonucu ortaya çıkmaktadır. Bu nedenle daha çok sosyoekonomik düzeyi gelişmemesi aile yapısında yetişen kadınlarda görülmektedir. Ayrıca vajinismus hastalarının kalan %10’luk kısmında ise organik kökenli sorunlar yer almaktadır:

• Vajinada doğuştan gelen patoloji
• Kızlık zarının kalın olması
• Vajinada perde olması
• Zorlu geçen doğumlarda rahime çok sayıda atılan kesi işlemine bağlı olarak kazanılan ağrı durumu
• Daha önce geçirilmiş cerrahi operasyonlar sonucu meydana gelen komplikasyonlar gibi organik etkenli sorunları olan vajinismus hastaları da bulunmaktadır.