Tüp bebek tedavisi kadın ve erkeğin üreme hücrelerinin laboratuarda bir araya getirilmesi ile elde edilen embriyolardan en sağlıklı olan birkaç tanesinin anne adayının rahmine transfer edilmesidir. Kadından, erkekten, eşlerin her ikisinden de kaynaklanan kısırlık vakalarında ve sebebi bilinmeyen kısırlık durumlarında da tüp bebek tedavisi ile gebelik elde edilebilmektedir. Tüp bebek tedavisini diğer kısırlık tedavilerine göre daha başarı sonuçlar alınan bir tedavi yöntemidir. Zira doğal yolla elde edilen gebeliklerde, tüm aşamalar doğal süreçte gerçekleşirken tüp bebek tedavisinde tüm bu aşamaların uzman doktorlar tarafından gerçekleştirilmesidir.

Örneğin yumurta gelişimi kontrollü bir şekilde gerçekleştirilmekte, yumurtalar uzmanlar tarafından toplanmakta, erkeğin spermleri yıkanıp ayıklanıp en sağlıklıları ile döllenme gerçekleştirilmektedir. Bununla birlikte döllenme ile elde edilen çok sayıda embriyo içinden rast gele değil, önemli kontrol ve testlerle seçilen en sağlıklı 1-2 embriyo anne adayının rahmine transfer edilmektedir.

Embriyo transferinde sayı belirlenirken hem yasal sınırlamalar, hem kadının yaşı hem de tüp bebek merkezinin prensipleri önem kazanır. Ancak genel eğilim 35 yaşın altındaki kadınlarda en sağlıklı1 adet embriyonun, 35 yaşın üzerindekilerde ise en fazla 2 embriyonun transfer edilmesi yönündedir.

Transfer edilecek embriyo sayısını belirleme kriterleri nelerdir?

Tüp bebek tedavisinin en büyük risklerinden birisi çoğul gebelik sorunudur. Çoğul gebelikler hem anne adayının hem bebeklerin yaşamları hem de gebeliğin ilerleyişi açısından sorun teşkil edebilmektedirler. Bu bakımdan embriyo transferinde sayıyı belirlerken hem çoğul gebelik riskini en aza indirebilmek hem de gebelik elde edebilme ihtimalini artırmak hedeflenmektedir. Yaklaşık 40 yıldır uygulanmakta olan tüp bebek tedavisi kullanıldığı ilk dönemlerde sağlıklı, kaliteli embriyoyu seçebilecek teknolojik donanım yoktu.

Bu sebeple gebelik ihtimalini artırmak için çok sayıda embriyo anne adayının rahmine transfer ediliyor, bu durumda da çoğul gebelikler ve onun getirdiği sorunlar ortaya çıkıyordu. Ancak günümüzün tıp ve tüp bebek tedavisi teknolojilerinin geldiği noktada genetik, kromozomsal, yapısal olarak en sağlıklı embriyoyu seçebilmek mümkündür. Günümüzde tüp bebek merkezleri yüksek teknolojik donanıma sahip, tüp bebek ekipleri deneyimli ve bilgili, kadın için en uygun tedavi protokolü ve ilaç dozu ayarlanmakta, embriyolar neredeyse doğal ortama uygun koşullarda oluşturulmaktadır.

Aynı zamanda doğala yakın bir kültür ortamında oluşturulan embriyolar seçim kriterleri eskiye oranla çok daha profesyonelce ve özellikle de blastosist döneminde bulunan embriyolar transfer edildiklerinde anne adayının rahmine tutunabilme oranı çok fazla artmaktadır. Bu bakımdan 3-4 tane embriyo transfer edip de gebeliği ve bebeklerin yaşamını riske atmak anlamsızdır.

Kadının yaşı ve kısırlık öyküsü transfer edilecek embriyo sayısını belirlemekte önem taşır

Günümüzde embriyo transferi için genellikle 1 ya da 2 tane embriyo uygun görülmektedir. burada kadının yaşı neredeyse temel kriterdir. Zira kadının yaşı ilerledikçe gebe kalabilirliği, üreme kapasitesi ve hatta gebeliğin başarıyla devam edebilme ihtimali de düşer. Bu bakımdan kadının yaşının 35’in altında olduğu vakalarda 1, 35’in üzerinde olduğu kadınlarda ise 2 tane embriyonun transfer edilmesi uygun görülür.

Bununla birlikte transfer edilecek embriyo sayısı belirlenirken tek kriterin kadının yaşı olduğunu söylemek anlamsızdır. Örneğin kadının kaç yıldır kısır olduğu, tekrarlayan düşük, gebelik kayıpları yaşayıp yaşamadığı, kadın ve erkeğin üreme hücrelerinden elde edilen embriyoların yeterince sağlıklı olup olmaması da bu bakımdan önem taşır. Zaten tüp bebek tedavisine başvuran çiftlere öncelikle danışmanlık hizmeti verilir ve bu aşamada hem çiftin tüm kısırlık, gebelik, hastalık, cerrah operasyon öyküsü dinlenir hem de tüp bebek tedavisinin riskleri, başarı oranı ve özellikle de çoğul gebeliğin sonuçları açıkça anlatılır.

Bu bakımdan çifte, en kaliteli ve en az sayıda embriyo transferinin gebeliğin devamı, anne adayı ve bebeğin sağlığı için ne kadar önemli olduğu anlatılır. Tüp bebek merkezlerinde genellikle elde edilen embriyo sayısı yeterliyse bu embriyolardan 4. güne kadar ulaşabilenler ya da blastosist (5. güne ulaşabilen) evresinde olanlarda 2 tane embriyo transferi uygun görülür. bu sayede en azından üçüz, dördüz, beşiz gibi travmatik gebelikler yaşanmamış olur. Fakat kadının yaşının çok genç olduğu, tüp bebek tedavisinin ilk kez uygulandığı, çok yüksek kalitede blastosist elde edilebildiği durumlarda 1 tane embriyo transferiyle de başarılı bir gebelik elde edilebilmektedir.