Ses telleri, mide, bağırsak, burun ve rahim ağzı gibi vücudun farklı bölümlerinde oluşan küçük ve çoğu zaman iyi huylu küçük tümör oluşumlara polip adı verilmektedir. Pek çok kadında, erkekte çok sayıda polip bulunmakta ve bunlar genellikle bir şikayete sebep olmamaktadır. Ancak bazı durumlarda poliplerin yerleştiği alan ve yayılım şekline göre sağlık sorunları yaşanabilmektedir.

Endometrial polipler, yani rahim içindeki polipler de, rahim içini döşeyen zar tabakasından köken almaktadır. Bazı durumlarda rahim dokusunun bazı bölümleri normalden fazla büyür ve rahim boşluğuna doğru itilir. İşte o zaman rahim içinde polip ortaya çıkar. Rahim boşluğuna doğru itilmiş olan doku endometrium ile bağlantısını yitirmez. Doku ve rahmin bağlantısı çok ince ise saplı polip oluşur, bağlantı daha geniş bir alana yayılmışsa geniş tabanlı polipler ortaya çıkar. Hatta saplı polipler, aradan zaman geçince rahim ağzından dışarıya doğru bile sarkabilir.

Endometrial polip neden oluşur?

Aslında genel olarak bakıldığında poliplerin neden kaynaklandığı, neden polip oluştuğu bilinmemektedir. Fakat polip oluşunca genelde endometrial hiperplazi (aşırı gelişim) de görüldüğünden bu soruna fazla östrojen salgılanmasının yol açabileceği düşünülüyor.

Bununla birlikte;

• Meme kanseri rahatsızlığı sebebiyle tamoksifen tedavisi alanlarda sıklıkla endometrial poliplere rastlanıyor.
• Bazı bilimsel çalışmalarda polipler ve genetik patolojiler arasında bağlantı bulunmuştur. Fakat kesin bir yargıya varmak için yeterli veri elde edilememiştir.

Ancak pek çok kişinin iddia ettiği gibi endometrial polip oluşumu ile kadının sigara kullanımı, doğum kontrol hapı kullanımı ve doğum sayısı arasında herhangi bir ilişki yoktur.

Endometrial polip ne sıklıkta görülür?

Endometrial polipler, kadınlarda sıklıkla görülmektedir. Ancak görülme sıklığı konusunda net bir sayı ya da oran vermek mümkün değildir. Bu konuda yapılan bazı çalışmalar tüm kadınların yaklaşık yarısında endometrial polip saptandığını gösteriyor. Fakat bu konudaki genel kanı, endometrial polip görülme sıklığının % 10 civarında olduğu şeklindedir.

Endometrial polip hangi yaş aralığında görülür?

Endometrial polipler aslında her yaştaki kadınlarda görülebilmekle birlikte en sık olarak 35 -50 yaş grubundaki kadınlar bu sorundan muzdariptir.

Endometrial polip türleri

Endometrial polipler şekilsel ve işlevsel özellikler bakımından birbirlerinden ayrılmaktadırlar.

• Hiperplastik polipler: Östrojene bağımlı poliplerdir ve endometrial hiperplaziye benzerler.
• Fonksiyonel polipler: Etrafında bulunan endometrium dokusuna benzer salgı hücreleri vardır.
• Adenomimatöz polipler: Bir miktar kas dokusu içermektedirler.
• Atrofik (büzüşmüş) polipler: Hiperplastik ve fonskiyonel polipler zamanla özelliklerini kaybederek büzüşürler.
• Pseudopolipler: Aslında gerçek polip olmamakla birlikte, adet döneminin ikinci periyodunda ortaya çıkıp adet kanaması ile birlikte yok olurlar.

Endometrial polip belirtileri

Pek çok kişinin farklı yerlerinde polip bulunmasına rağmen, poliplerin çoğu genelde herhangi bir bulgu vermez. Ancak başka bir sebepten dolayı yapılan tetkikler sırasında tespit edilir. Endometrial polipler de rahim ameliyatları ya da rahmin incelendiği tetkikler esnasında fark edilirler. Bunun yanında endometrial polip varlığında karşılaşılan bazı belirtiler:

• Kanama bozuklukları, adet kanamalarının fazla olması ya da iki adet kanaması arasında görülen lekelenme tarzında kanamalar,
• Kadın menopoza girdiği halde ara sıra görülen kanamalar,
• Bazı kadınlarda ise adet kanamasını takip eden günlerde kahverengi bir akıntı görülmesi şeklinde sıralanabilir.
• Bazı endometrial polipler rahim ağzından dışarıya doğru sarkar. Bu durumda cinsel ilişki sonrası kanama ya da ağrı da görülebilir. Böyle bir vakada rahim ağzından köken alan bir polip mi (servikal polip) yoksa gerçek bir endometrial polip mi olduğunu anlamak zor olabilir.

Endometrial polip kısırlığa sebep olur mu?

Kadından kaynaklanan kısırlık sebepleri sayılırken genellikle endometrial poliplerden de bahsedilmektedir. Ancak endometrial polip ile kısırlık ve tekrarlayan düşükler arasında gerçekten bir ilişki olup olmadığı tartışmalı bir durumdur. Bu konudaki araştırmalar halen devam etmektedir. Fakat eğer döllenme sonucu oluşan embriyo, polip üzerine yerleşmişse normal bir gelişim göstermeyebilir. Bununla birlikte polipin normal endometrial alana yerleşmesi de gebeliğin sağlıklı bir şekilde devam etmesine engel olabilir. Bu bağlamda yapılan bazı çalışmalar, kısırlık sorunu yaşayan kadınların yaklaşık % 24’ünde endometrial polip olduğunu göstermiştir.

Endometrial polipler kansere dönüşür mü?

Polipler, genellikle iyi huylu tümörlerdir ve bunların kanserleşme riskinin son derece düşük olduğu söylenebilir. Ancak poliple birlikte başka sebeplerin de varlığında bir kanserleşmeden bahsedilebilir.

Endometrial polip tanısı nasıl konur?

Endometrial poliplerin varlığı genellikle rahim içi ve rahim ağzıyla ilgili diğer muayene ve tetkikler sırasında fark edilir. Bunun tanısında da pek çok farklı yöntem kullanılabilir. Bu bağlamda genellikle uygulanan Histerosalpingografi büyük poliplerin saptanmasında çok başarılı sonuçlar veren bir yöntemdir. Fakat poliplerin küçük olması durumunda fark edilmeyebilir. Genel olarak poliplerin tanısında transvajinal ultrason yapılır. Bu durumda da yalancı poliplerin tespit edilmesi durumu ortaya çıkar. Ancak kadınlara uygulanan rutin ultrason incelemesi yerine, rahim iç boşluğunu daha iyi gösteren sulu ultrason muayenesi (sonohisterografi) polip tanısında en etkili yöntemlerden birisi olarak kullanılır. Zira rutin olarak yapılan transvajinal ultrasonografide poliplerin saptanabilme olasılığı yaklaşık % 66 iken sonohisterografi ile bu oran % 100’e çıkar. Bu bakımdan endometrial polipten şüphe edildiğinde en doğru yaklaşım sonohisterografi olacaktır. Bunun yanında polip tanısında standart uygulamanın histeroskopi olduğu bilinmektedir. Histeroskopi ile polipler direkt olarak gözle görülebilir ve aynı zamanda tedavi de edilebilir.

Endometrial polipler nasıl tedavi edilir?

Poliplerin pek çoğu uzun yıllar var olduğu halde herhangi bir yakınmaya neden olmaz. Fakat başka bir muayene ya da tedavi esnasında fark edilen poliplerin de cerrahi olarak alınması gerekir. Poliplerin alındığı bu işleme polipektomi adı verilmektedir. Geçmiş dönemlerde polip tedavisinde en çok kullanılan yöntem kürtajdı. Fakat polip kitlesi yeterince sabit olmadığında çoğu zaman kürtaj sırasında alınamayabiliyordu. Bu sebeple günümüzde modern jinekolojik polip alınma yöntemi olarak daha çok histeroskopi kullanılıyor. Histeroskopi ile polip alınması işlemi muayenehane şartlarında ağrısız, acısız bir şekilde yapılabiliyor ve bu işleme ofis histeroskopi adı veriliyor. Ancak bu işlemi kaldırabilmesi mümkün görünmeyen hastalara genel anestezi altında operatif histeroskopi uygulanıyor. Bu işlem de ofis histeroskopi gibi son derece kısa sürer ve hastanın hastanede yatması gerekmez.

Polip tespit edildiğinde cerrahi olarak alınmasının nedenleri:

• Polip tanısını kesinleştirmek. Kadının şikayet ettiği kanama bozukluğunun polipten mi, yoksa başka bir sorundan mı kaynaklandığını öğrenmek önemlidir.
• Kanser şüphesini yok etmek. Menopoz sonrasında kanama yaşayan kadınlarda genellikle akla ilk olarak rahim kanseri riski gelir. Bu sebeple kanamanın sebebi araştırılmalı, uygun tedavi uygulanmalıdır.
• Kanamayı durdurma isteği. Kadının yaşadığı sıra dışı kanama polipten kaynaklanıyorsa, cerrahi işlemle bu kanama durdurulur.
• Kadının üreme yeteneğini arttırmak. Kadında endometrial polip tespit edildiğinde gebelik elde edebilmesi için poliplerin alınması gerekir. Çünkü endometrial poliplerin hem kadının hamile kalma hem de var olan gebeliğin sağlıklı bir şekilde devam etme olasılığını düşürdüğüne dair bilimsel çalışmalar bulunmaktadır. Zira endometrial polipler, embriyonun rahme tutunmasını da olumsuz yönde etkileyebilir.