Üreme çağı içindeki çiftler korumasız cinsel ilişki yaşadıklarında erkeğin spermi ve kadının yumurtası bir araya geldiklerinde döllenme gerçekleşir. İşte bu döllenmeyle yeni bir yaşam başlar. Döllenmiş yumurta kadının rahmine ulaşıp rahim duvarına yerleşir ve kadın artık gebedir. “Gebelik ne zaman başlar, ne kadar sürer” gibi soruların yanıtları ise bu biyolojik anın tam olarak ne zaman gerçekleştiği ile ilgilidir. Ancak bu zaman dilimi ise tam olarak saptanamaz. Zira baba adayından çıkan sperm hücresi ortalama olarak 36-40 saat canlı kalabilirken, yumurta hücresi döllenmediği takdirde sadece birkaç saat yaşayabilmektedir. Bu bağlamda döllenmenin tam olarak ne zaman gerçekleştiğini bilebilmek için yumurtanın yumurtalıktan atılış zamanının bilmek gerekiyor, bu da hiç bir zaman kesin olarak saptanamaz. Hal böyle olunca da gebelik süresinin hesaplanması için son adet kanamasının birinci günü esas alınmaktadır.

Bu hesaplamaya göre gebelik, adet kanamasının birinci gününden itibaren 280 gün ya da her biri 28 gün süren 10 periyodik ay, yani toplamda 40 hafta sürmektedir. Kadının adetinin ilk gününden yumurtanın yumurtalıktan atılışına kadar geçen 13-14 günlük süreyi 280 günden çıkarttığımızda, 266-267 günlük gerçek gebelik süresini elde etmiş oluyoruz. Bu hesaplamalar tamamen ortalama, yaklaşık bir süreye işaret eder. Gerçekte bebeklerin yaklaşık olarak sadece % 5’i bu hesaplanan zaman diliminde, üçte ikisi de, hesaplanan bu zamanın 10 gün öncesinden başlayarak 10 gün sonrasına kadar süren 20 günlük dönem içinde dünyaya gelir. Bundan dolayı da anne adayları, bebeğini doktorun hesapladığı günden birkaç gün önce ya da sonra doğurabilir.

Gebelik hesaplamaları 

Gebelik süresi, son adet kanamasının ilk gününden itibaren sayıldığında 40 hafta, yani 280 gün olarak hesaplanır. Bu paralelde tahmini doğum tarihi ise;

Son adet tarihinin ilk günü + 7 gün – 3 ay + 1 yıl şeklinde hesaplanmaktadır.

Bir örnekte bakmak gerekirse;

• Anne adayının son adetinin ilk günü 10 Aralık 2017 olsun. Bebeğin tahmini doğum günü 10 + 7 gün = 17 Aralık – 3 ay + 1 yıl = 17 Eylül 2018’dir.
• Anne adayının son adetinin ilk günü 15 Ekim 2017 olsun. Bebeğin tahmini doğum günü 15 + 7 gün= 22 Ekim – 3 ay + 1 yıl= 22 Temmuz 2018’dir.

Bu doğum hesaplamaları elbette ki adet dönemleri düzenli aralıklarla seyreden kadınlar için çok daha sağlıklı sonuçlar vermektedir. Ancak adet gecikmeleri olan bir kadında yumurtlama günü gecikecek, hamile kalma günü de beklenenden daha geç olacaktır. Dolayısıyla her kadının bu formül ile hesapladığı doğum günü çok gerçekçi sonuçlar vermeyebilir. Böyle durumlar da göz önünde bulundurularak gebelik testi pozitif çıktıktan sonra doktorun düzenli aralıklarla yaptığı ultrason muayenelerinde alınan doğum tarihleri ortalama % 90-95 oranında beklenen doğum tarihini verir.

Bebek ne zaman doğar?

“Bebek ne zaman doğar, bebek kaç haftalık doğar” gibi soruların yanıtı aslında “gebelik kaç hafta sürer” sorusunun yanıtı ile birebir aynıdır. Her şeyin yolunda gittiği sağlıklı bir gebelik süreci ortalama 40 haftadır. Bu da daha çok 9 ay 10 gün şeklinde gerçekleşir. Bu bağlamda gebelik haftası hesaplanırken anne adayının son adet kanamasının ilk günü baz alınmaktadır. İşte gebe olduğunu öğrenen kadınların en çok merak ettikleri konuların başında da “ne zaman doğum yaparım” sorusu gelmesinin asıl sebebi, pek çok doğumun bu ortalama sürenin daha erken ya da geç dönemlerinde gebeliğin gerçekleşebiliyor olmasıdır.

Normal bir gebelikte 40 haftalık hamilelik süreci dikkate alındığında 37. haftadan önce yapılan doğumlar erken doğum, 42. haftadan sonra yapılan doğumlar da geç doğum olarak değerlendirilmektedir. Yani doğumun normal olanı 38 – 40. haftalarda yapılmasıdır.

Doğum haftaları

Tüm dünyada doğumların ortalama % 80‘i 37. – 42. doğum haftaları arasında gerçekleşir ve bu normal süreç olarak değerlendirilir. Doğumların % 8’i 42. hafta sonrası, yani geç doğum olarak, % 12 kadarı da 37. hafta öncesinde, yani erken doğum sürecinde gerçekleşmektedir. Bu bağlamda bebeğin dünyaya geleceği tarih basit bir yöntem ile hesaplanabilir. Yukarıda da anlatıldığı üzere bebeğin doğum zamanını hesaplamak için anne adayının son adet tarihinin ilk gününe 7 eklenir, bulanan tarihten 3 ay geri gidilir ve buna tam 1 yıl eklenir. Doğum haftasının hesaplandığı bu formüle Negele adı verir. Bu formül anne adayının ne zaman doğum yaparım sorusuna ortalama bir yanıt verebilmektedir. Elbette ki kadının yumurtasıyla erkeğin sperminin tam olarak ne zaman birleşip döllenmenin ne zaman meydana geldiği tam olarak bilinemeyeceği için bu formülle hesaplanan tarih kesin olmayıp bir beklentidir. Ayrıca gebelik süresince anne adayının, bebeğin yaşayacağı pek çok olay, durum, beklenmedik koşul doğum tarihini etkileyebilmekte, tarih bunlara göre değişebilmektedir.

Bebek ne zaman doğmalı?

Konu gebelik ve doğum olunca anne adaylarının kafasını kurcalayan, onları endişelendiren sayısız konu ve soru bulunmaktadır. Bu bağlamda anne adaylarının merak ettiği, endişe duyduğu ve aklına takılan en popüler sorulardan birisi de; “sağlıklı bir bebek dünyaya getirebilmek için bebek anne karnında kaç hafta kalmalı” şeklindedir. Aslında bu sorunun içinde “gelişimini tamamlamış bir bebek kaçıncı haftada doğar, cinsiyete göre doğum haftalarında değişiklik olur mu” soruları da barındırmaktadır.

Tüm faktörlerin olağan olduğu normal koşullarda bebeklerin çoğu anne karnındaki gelişimlerini 38 – 41.haftalarda tamamlamış olur. Bu bağlamda normal şartlarda bir bebeğin anne karnında kalması gereken süreç de 39 hafta şeklindedir. Ancak bu durum bebeğin, anne adayının, gebeliğin ilerleyişinin pek çok özelliğine göre değişmektedir. Özellikle de anne adayından ya da bebekten kaynaklanan sorunlardan dolayı normal doğum değil de, sezaryen doğum olacaksa doğum zamanı doktorun takdirine göre değişecektir.

Sezaryen doğumu zorunlu kılan haller nelerdir?

• Bebeğin anne karnında ters ya da yan durması,
• Plasentanın rahim ağzını kısmen ya da tamamen kapatması,
• Bebeğin normalden iri olması,
• Anne adayının pelvis darlığı,
• Daha önceki doğumların sezaryen ile yapılmış olması,
• Herpes simpleks virüsünün saptanması gibi sebepler sezaryen doğumu gerektiren sorunlardır.

Yukarıda sayılan sezaryen doğum gerektiren durumlardan birinin ya da birkaçının varlığı durumunda genellikle 39. hafta civarında doktor sezaryen ile doğumu planlar. Ancak gebelikte bazı durumlar ise acil sezaryen gerektirebilir. Bu tür durumlarda doktor, anne ve bebeğin sağlığını, hayatını tehlikeye atmamak için hamilelik haftasına bakmaksızın sezaryen ile doğum yaptırılabilir. Bu bağlamda doğumun ne zaman gerçekleşeceği bir bakıma gebeliğin ne zaman başladığı ile ilgili iken, bir başka yönden de gebeliğin seyri ile ilgilidir.

Tüm bunların yanında bebeklerin cinsiyetlerine göre doğum haftaları değişkenlik gösterebiliyor. Normal bir gebelikte ortalama hamilelik süreci 40 hafta, yani 9 ay 10 gün şeklindedir. Ancak erkek bebek bekleyen anne adayları için doğum beklenenden 5 – 6 gün daha geç gerçekleşebilir. Kız bebekler ise genelde beklenen doğum zamanında ya da kimi zaman beklenenden 1 hafta erken doğabilirler.