Hemen herkes ya kendinde ya da bir yakınında kistle ilgili birtakım sorunlara şahit olmuştur. Kist dolayısıyla bazı yakınmaları olanlar ya da hiçbir yakınma olmadan rutin bir doktor kontrolüne gidenler kist olduğunu öğrenebilmekteler. Toplumda çok sık karşılaşılan kist, içi kolit veya yağ benzeri sıvı ile dolu olan patolojik bir şişlik türüdür. Kistler, genellikle yarı katı, gaz veya sıvı maddelerden oluşmuş kapalı kese gibi ya da kapsül ile sarılı şişliklerdir. Normal dışı olarak gelişen bu oluşumlar vücudun pek çok yerinde meydana gelebilmekteler. Bu bağlamda beyin kisti, böbrek kisti, meme kisti, rahim kisti, yağ kisti, çikolata kisti, pankreas kisti, yumurtalık kisti ve kemik kisti gibi çok fazla kist çeşidi bulunmaktadır. Bu kistler oluşumlarına ve oluşum yerlerine göre vücutta farklı belirtiler göstermekte, farklı şikayetlere sebep olmaktalar. Kistler ne çeşit olursa olsun, vücutta anormal oluşumlar oldukları için takip edilmeleri ve hatta kimi zaman cerrahi işlemlerle alınmaları gerekir.

Kist belirtileri

Kistler toplumda küçük, büyük hemen herkesin vücudunda çeşitli organlarında değişik ebatlarda bulunabilirler. Çok küçük kistler çoğunlukla herhangi bir belirti göstermezken, büyükler bazı şikayetlerle kendini belli ederler. Kimi zaman cilt üstünde dışta görülür şekilde olan kistler belirgin şişlikler halinde hemen fark edilir. Dıştan görülen bu şişlikler, sert veya yumuşak olabilir, zaman zaman büyüyüp küçülerek farklılık gösterebilirler. Kistler tespit edildiklerinde mutlaka takip edilmeleri gerekir ve bu takiplerde kistlerin zamanla küçülmelerinin izlenmesi olumlu karşılanırken, büyümeleri ise etrafındaki organlara baskı uygulaması ve bundan dolayı da çeşitli şikayetlere sebep olması dolayısıyla tedavi gerektirir.

Bazıları doğuştan var olan kistlerin çoğunluğu sonradan herhangi bir sebeple oluşmaktadır. Eğer kist sonradan geliştiyse vücuttaki iltihaplara bağlı olarak ortaya çıktığı düşünülür. Zira uzmanlara göre vücuttaki çeşitli iltihaplar şişlikler, kistler şeklinde kendini gösterebiliyor. Bu şekilde sonradan ortaya çıkan kistlerin belirtileri ve şikayetleri de kistin bulunduğu organa göre değişik olabiliyor. Örneğin yumurtalık kistleri muayenede tespit edilen şişliklere ve şiddetli ağrıya sebep olurken, beyin kisti baş dönmesine ve yine çok şiddetli baş ağrısına yol açabiliyor. Bunların yanında genel olarak kistlerin verdiği en önemli belirti her daim bulunduğu organa baskı yapması ve buna bağlı ağrı hissidir.

Kistler bulunduğu yere göre değişik belirtiler gösterir!

• Yağ kistleri, cilt üzerinde belirgin bir şişkinlik yaratır.
• Meme kistleri, ele gelen ve kimi zaman bir yumurta büyüklüğüne kadar ulaşabilen şişlikler yaratır.
• Böbrek kistleri, mide bulantısı, kusma ve üst karın bölgesinde ağrıya neden olur.
• Çikolata kistleri, bel ve sırt bölgelerinde ağrı yapar, özellikle adet dönemleri sancılı geçer.
• Rahim kistleri, idrar yaparken yanma, ağrı ve sancıya ve adet döneminin normalden uzun sürmesine yol açar.
• Pankreas kistleri, kısa sürede ciddi kilo kaybına ve uzun süreli iştahsızlığa sebep olur, kistin boyutuna göre değişen şiddette ağrı ve sancı hissedilir.
• Kemik kistleri, kimi zaman hiçbir belirti vermezken, genellikle başka bir şikayet ya da rutin kontrol için yapılan röntgen çekimlerinde tespit edilir. Kemik kisti çok büyükse ayakta durmada zorluk çekilebilir.

Kistlerin tedavisi

Kistlerin tedavisi özellikleri ve belirtilerine, hangi organda olduğuna göre değişmektedir.  Bundan dolayı da her çeşit kiste uygulanan tedavi yöntemi farklıdır ve her kist zararlı olmadığı için de, hepsinin tedavi edilmesi gerekmez, bazılarının sadece düzenli aralıklarla kontrol edilmesi yeterlidir.

Tespit edilen kist, büyükse ve zararlı ise erken dönemde tedaviye başlanması çok önemlidir. Eğer kistin iyi huylu olduğu tespit edildiyse genellikle basit bir cerrahi operasyonla alınması doğru olur. Çünkü alınmazsa ilerleyen dönemlerde iyi huylu kistlerin kötü huylu kiste, yani sağlık için zararlı olana dönüşme riski vardır.

Kötü huylu kistlerin tedavisinde doktorlar öncelikle o alandan doku örneği alarak biyopsi yöntemiyle incelenmesini isterler. Kötü huylu kistten alınan küçük bir parça laboratuvarda detaylı bir şekilde incelenir ve kanser hücresi gibi riskli hücreler tespit edilirse vakit kaybetmeden cerrahi operasyon ile kistin alınması gerekir. Fakat kötü huylu kistin yer aldığı bölge hassas ise, lazer yöntemi uygulanarak kistin alınması yoluna gidilir.

Kistlerde erken teşhis ve tedavi önemlidir!

Kist varlığından ya da belirtilerinden şüphe edenlerin en kısa süre içinde bir sağlık kurumuna başvurmaları gerekir. Kist var mı, varsa küçük mü, büyük mü, iyi huylu mu, kötü huylu mu gibi soruların yanıtları çok önemlidir. Çünkü kistler, sadece basit ağrılara ya da şişliklere değil, birtakım rahatsızlıklara, hatta kötü huyluysa hayatı tehdit edebilecek durumlara sebep olabiliyor.

Yumurtalık kistleri kısırlık sebebi olabilir!

Kadınlarda kısırlık sebeplerinden birisi yumurtalık kistleridir. Yani erken dönemde teşhis edilmeyen, tedavisi yapılmayan yumurtalık kistlerinin pek çoğu kısırlığa neden olabiliyor. Uzmanlara göre yumurtalık kistleri, kadının sadece üreme yetisini değil, yaşam kalitesini de doğrudan etkilediği için çok ciddi bir sağlık sorunu olabiliyor.

Yumurtalıkta ya da başka herhangi bir yerde ortaya çıkan dıştan görülen ya da görülmeyen, ancak belirti veren kistlere karşı dikkatli olunmalı, düzenli olarak kontrol ettirilmeli ve gerekiyorsa tedavi ettirilmelidir.

Yumurtalık ve çikolata kistleri kısırlık yapar!

Kistlerin pek çoğu vücutta küçük ya da büyük şikayetlere, yakınmalara sebep olmaktadır. Bu şikayetler arasında aslında en fazla merak edilen ve endişe yaratan kist sorunlarından birisi kısırlığa sebep olanlardır. Uzmanlara göre en sık olarak kısırlığa yol açan kistler çikolata kistleri, ardından yumurtalık kistleridir. Kistler, kadının yumurtalık dokusunun sağlığını bozabilmekte, o alanda ve çevresinde bulunan hücrelere zarar vermektedir. Bu bakımdan kisti olan kişilerin kısırlık sorunu yaşama, üreme yetisini kaybetme riski her geçen gün artmaktadır. Zaten çikolata kisti ya da yumurtalık kisti olan kadınların pek çoğu, kistler alınmadan ya da üremeye yardımcı tedavi yöntemleri uygulanmadan çocuk sahibi olamıyorlar. Yani yumurtalık kisti ya da çikolata kisti olan kadınlar bebek sahibi olmak istiyorlarsa öncelikle tedavi olmaları önerilir.

Kistlerin erken dönemde tedavi edilmesi önemlidir!

Yumurtalık ya da çikolata kisti sorunu olanların erken dönemde teşhis edilmesi ve uygun bir tedavi yöntemi uygulanması durumunda gebelik mümkündür. Ancak kist tedavisi konusunda tercih edilecek merkezler çok önemlidir. Çünkü yumurtalıklar çok hassastır ve kistler için uygulanacak tedavi kadının gebe kalma isteği göz önünde bulundurularak yapılmalıdır.

Çok ciddi olan yumurtalık kistleri, hem gebelik bakımından hem de daha ileri dönemlerde hayati tehlike taşıyan hastalıklara sebep olmaları bakımından risklidir. Dolayısıyla da yumurtalık kistlerinin yaşamı tehdit eden özellikleri mutlaka göz önünde bulundurulmalı, üreme yetisine etkilerinden daha çok hayati riskleri gözden kaçırılmamalıdır. Bu bağlamda kimi zaman belirti vermeyen, kimi zaman da belirti veren, ancak belirtilerin başka hastalıkların semptomlarıyla karıştırıldığı yumurtalık kistlerinin erken tanısı ve tedavisi için en doğru yol 6 aylık aralıklarla kadın hastalıkları ve doğum uzmanına rutin kontroller için gitmektir.

Her yumurtalık kisti kısırlık yapmaz!

Yumurtalık kistleri genel olarak kısırlığa sebep olurken; folikul kisti, korpus hemorajikum kisti ve korpus luteum kisti şeklinde adlandırılan fonksiyonel yumurtalık kistlerinin kısırlığa yol açmadığı bilinmektedir. Bu kistler kadının adet döngüsü içerisinde oluşur, sonradan kendiliğinden yok olurlar.