Bebek sahibi olmak isteyen çiftler için elbette ki doğal yolla gebelik elde edebilmek çok önemlidir. Ancak bu her zaman mümkün olmaz ve gebelik için üremeye yardımcı tedavi yöntemlerine ihtiyaç duyulabilir. Kısırlık sorunu yaşayan çiftlere yardımcı olabilecek pek çok tedavi yöntemi bulunmaktadır. Tunlardan en başarılı sonuçlar alınabilen tedavi yöntemi de tüp bebek tedavisidir.

Tüp bebek tedavisi nedir, nasıl yapılır?

Tüp bebek tedavisi günümüzde en başarılı üremeye yardımcı tedavi yöntemidir. Tüp bebek tedavisinde kadın ve erkeğin üreme hücreleri tıbbi uygulamalarla alınır ve laboratuvar ortamında birleştirilerek döllenme gerçekleştirilir. Bu şekilde elde edilen embriyolardan 1 ya da en fazla 2 tanesi anne adayının rahmine yerleştirilir ve gebeliğin gerçekleşmesi beklenir. Bu aşamaya kadar her şey tıbbi yöntemlerle gerçekleşirken, embriyo transferinden sonraki süreç tıpkı doğal yolla gebelikte olduğu gibidir.

Tüp bebek tedavisi uygulanan çiftlerin en çok merak ettikleri konuların başında gebeliğin gerçekleşip gerçekleşmediğinin ne zaman öğrenileceği gelir. Çünkü bir süre doğal yolla gebelik denenip başarısız olduktan sonra, uzun ve çoğu zaman zorlu tedavi süreçlerinin ardından gerçekleşen tüp bebek tedavisinde embriyo transferi yapıldıktan sonra tedavinin sonucu merak edilir.

Tüp bebek tedavisinin sonucu kaç günde belli olur?

Tüp bebek tedavisi uzun ve bazı çiftler için de zorlu bir süreç olabilir. Bu sürecin başından itibaren yapılan tahliller ve muayeneler, sonrasında yumurtlama takipleri, yumurta toplama süreci ve embriyo transferi derken tedavi tamamlanır. Tüp bebek tedavisinin başlayışı ve embriyo transferinin yapıldığı gün de dahil olmak üzere yaklaşık 1- 2 aylık bir süreç geçer. Bu süre klasik bir tüp bebek tedavisi için geçerli olmakla birlikte, ekstra uygulamalar yapılacaksa süre daha da uzar. Örneğin bazı vakalarda rahim dinlendirme gibi yöntemler de uygulandığı için embriyolar dondurulur ve 1 -2 ay sonra rahme transfer edilir. Yani aslında tüp bebek tedavisinde süreç çiftin gebelik için ihtiyaç duyduğu ek prosedürlere göre değişebilmektedir. Ancak tedavi süreci geçilerek embriyo transferi yapıldıktan sonra gebelik olup olmadığını öğrenmek için 10 -12 günlük bir süreç gerekir. 12 gün sonra anne adayına kanda yapılan Beta -hCG testi ile gebelik gerçekleşip gerçekleşmediği öğrenilir.

Embriyo transferi nedir, nasıl yapılır?

Tüp bebek tedavisinde embriyo, anne adayından yumurta toplama işlemi ile toplanan yumurtaların laboratuvarda sperm ile birleştirilmesi, suni yollarla döllenmesi ile elde edilmektedir. Tüp bebekte laboratuvar ortamında döllenme gerçekleştirildikten sonra elde edilen embriyoların anne adayının rahmine yerleştirilmesi işlemine “embriyo transferi” adı verilir. Yani tüp bebek tedavisinin son aşaması embriyo transferidir. Laboratuvar ortamında uzmanlar tarafından döllenen yumurtadan elde edilen embriyolar bir kateter yardımı ile anne adayının rahmine yerleştirilir. Bu işlem de embriyo transferidir.

Embriyo transferi kaçıncı gün yapılır?

Laboratuvarda döllenme gerçekleştirildikten sonra gebelik için en uygun olan, en sağlıklı embriyo anne adayının rahmine yerleştirilir. Bu embriyo transferi, embriyo elde edildikten sonra ortalama 3. veya 5. günde yapılır. Aslında en sağlıklı ve en başarılı gebelikler için bu transferin 5. günde yapılması, yani blastokist adı verilen aşamada yapılması önerilir. Zira blastokist evresine ulaşan embriyolar, yani sağlıklı bir şekilde 5. güne ulaşan embriyolar en iyi kalitede ve gebelik potansiyeli yüksek olan embriyolardır. Tüm tüp bebek tedavilerinde başarılı bir gebelik hedeflendiği için temel amaç embriyo transferini 5. günde yapmaktır. Ancak elbette ki anne adayının yaşına, gelişen embriyo sayısına ve embriyo kalitesine göre genellikle 3. günde embriyo transferi yapılır.

Embriyo transferinden ne kadar zaman sonra gebelik belli olur?

En başarılı ve sağlıklı gebelikler için embriyo transferinin 5. günde yapılması önerilirken, bazı vakalarda 3. günde transfer edilir. Embriyo transferi 5. günde, blastosist adı verilen aşamada yapılırsa ve şartlar uygunsa aynı gün veya bir sonraki gün embriyo rahim duvarına tutunur ve gebelik gerçekleşir. Ancak gebelik tanısı bu kadar erken dönemde konamaz. Çünkü gebelik tanısı koymak için yapılan kan testlerinde ölçülen hormon değerinin kandaki artışı için 10 -12 günlük bir süre gerekir. Bu bağlamda kanda gebelik testini yapmak için en doğru zaman embriyo transferi işleminden sonraki 10 -12. günler arası ve genellikle 12. gündür. Bu süre içinde yapılan Beta -hCG testi ile gebelik durumu öğrenilebilir.

Kanda gebelik testi sonucuna göre gebeliğin gerçekleşip gerçekleşmediği ve kesin olmamakla birlikte sonuçtaki değere göre de aslında gebeliğin ilerleyip ilerlemeyeceği tespit edilir. Aslında ileriki günlerde yeniden yapılan bu testteki hormon değerlerinin artış miktarına bakılarak gebeliğin ilk aşaması hakkında yorum yapılabilir. Ayrıca gebeliğin tam olarak belirlenebilmesi amacıyla tüp bebek uzmanları için daha önemli olan sonuç, gebeliğin 8. haftasında yapılan ultrason muayenesinin değerlendirme sonucu kesenin veya kalp atışının tespit edilip edilememesidir. Çünkü kimi vakalarda kanda gebelik pozitif çıksa da farklı sebepler dolayısıyla gebelik kesesi görünmez ya da bebeğin kalp atışları duyulamaz. İşte o tür bir durumda gebeliğin gerçekleşmediği anlaşılır.

5. gün embriyosu (blastokist) ne zaman tutunur?

Daha önceki tüp bebek tedavilerinde erken dönemde transfer edilen çok sayıda embriyo sebebiyle ikiz, üçüz gibi çoğul gebelikler yaşanmaktaydı. Elbette ki çoğul gebelikler de beraberinde birtakım sorunlar getirmektedir. Ancak embriyo sayısının sınırlanması ile özellikle de sadece belirli sayıda embriyosu olan çiftlerde embriyo transferi embriyoların rahme tutunma aşaması olan blastokist (5. gün embriyosu) döneminde yapılmaktadır. Bu bakımdan gebeliğin gelişim seviyesine göre de seçilebilen en iyi kalite embriyolarla gebelik elde etme şansı çok daha yüksek hale getirilebiliyor.

Embriyo transferinde sonra hangi gebelik belirtileri görülür?

Laboratuvar ortamında özenle elde edilen embriyolardan mümkün olan en kalitelisi, en sağlıklısı anne adayının rahmine transfer edilir. Bu sayede gebelik elde edilmesi amaçlanır. Embriyo transfer edildikten sonra yaklaşık 12. günde kanda gebelik testi yapılır. Test için 12. güne kadar beklenmesinin sebebi, bu döneme kadar gebelik hormonu olan Beta –hCG’nin kanda tespit edilemiyor olması, yani gebelikle ilgili bir hormon salınımı beklenmiyor olmasıdır. Bu sebeple de zaten 12. gün ve sonrasına kadar gebelikle ilgili bulgular ve belirtiler hissedilmez. Kimi zaman bundan daha önceki bir dönemde gebelikle ilgili belirtiler, şikayetler hisseden kadınların mide bulantısı, kasık ağrısı, memelerde şişkinlik ve hassasiyet gibi şikayetlerinin temel sebebi tedavi sürecinde aldıkları hormon tedavisidir.

Embriyo transferi yapıldıktan sonra özellikle erken dönemde anne adaylarının en sık yaşadığı problemler kasık ve bel ağrılarıdır. Zaten gebelikte kasık ve bel ağrıları çok sık görülür. Genellikle de 5. gün embriyosu transfer edilmişse de sonraki 48. saat içinde embriyo tutunur, yani implantasyon gerçekleşir. İşte bu tutunmadan sonra kanda Beta- HCG hormonu artmaya başlar ve 12. günden sonra kanda gebelik testi ile gebelik sonucu öğrenilebilir. Bu süreçte çok net bir gebelik belirtisi olmasa da, transfer sonrası kahverengi, açık renkte kanama olması implantasyon kanaması olabilir.