Adet düzensizliği, adetlerin 21 günden kısa ya da 35 günden uzun aralıklarla gerçekleşmesidir. Adet kanamasının uzun süre devam etmesi ya da adet dönemi dışında kanamaların gerçekleşmesi gibi durumlar normal değildir. Bu sebeple de mutlaka bir uzmana danışmak gerekmektedir.

Kız çocuklarının ilk adet gördüğü dönemde adet düzensizlikleri olması normaldir. İlk iki sene, bu düzensizlikler meydana gelebilir. Ancak ara kanamalar, adet dönemi dışında lekelenmeler olduğunda mutlaka bir uzmana danışılmalıdır.

Normal bir adet kanamasını oluşturan 4 tane faktör bulunmaktadır. Bunlar;

• Hipotalamus
• Hipofiz
• Yumurtalık
• Rahim

Dört faktörden birinde herhangi bir sorun olursa, adet düzensizlikleri meydana gelecektir.

Menstürel siklus bozuklukları nelerdir?

• Oligamenore:

Bu durumda, adet kanamaları 35 gün ya daha fazla aralıklarla yaşanır.

• Polimenore:

Bu durumda adet kanamaları 21 günden daha kısa aralıklarla yaşanır.

• Hipomenore:

Bu durumda adet kanama miktarı oldukça azdır.

• Hipermenore:

Adet kanaması miktar olarak oldukça fazladır.

• Menoraji:

Adet görülen dönem oldukça uzundur.

• Metroraji:

Düzensiz aralıklarla kanama oluşur.

• Menometroraji:

Düzensiz aralıklarla kanama meydana gelir ancak kanama miktarı boldur.

• Ovulasyon kanaması:

 İki adet kanaması arasında kanama meydana gelmesidir.

• Premenstürel kanama:

Bu 2 adet kanamasından önce oluşan hafif kanamadır.

• Spotting:

Lekelenme şeklinde kanamalardır. Hormonal bozukluklar sebebiyle meydana gelebilir.

Adet düzensizlikleri:

• Hormonal faktörler,
• Yumurtalık kistleri,
• Rahim içini döşeyen tabakayla ilgili sorunlar,
• Rahim ya da rahim ağzında meydana gelen polip ya da miyomlar,
• Rahim kanseri gibi sebeplerle meydana gelebilir.

Adet gecikmesinin sebebi nedir?

Doğurganlık döneminde yaşanan adet düzensizlikleri ve adet gecikmeleri yaygın olarak yaşanmaktadır. Özellikle de cinsel hayatı olan kadınlarda adet gecikmelerinin en yaygın nedeni gebeliktir. Bu gibi durumlarda adetin gecikmesinden bir hafta sonra mutlaka bir gebelik testi yapılmalıdır.

Bunun dışında adet gecikmesinin diğer bir sebebi; yumurtlamanın olmaması olabilir. Adet dönemleri düzenli olarak gerçekleşen kadınlarda, adet gecikmesi yaşanması mevsimsel ya da stres faktörleri ile ilgili olabilmektedir.

Bir sene içerisinde yaşanan 2 adet gecikmesi normal olarak kabul edilmekle beraber daha fazla adet gecikmesi ve adet düzensizliği yaşanıyorsa vakit kaybetmeden bir uzmana başvurulması gerekmektedir.

Kadınlarda görülen adet düzensizlikleri nasıl tedavi edilmektedir?

Tedavi, adet düzensizliklerinin neden olduğu ile yakından ilişkilidir. Adet düzensizliğine yol açan faktörün tespit edilmesi ile tedavi planı yapılacaktır. Rahim içinde ya da rahim ağzında mevcut olan polip, miyom ya da kistler yapılan tetkikler neticesinde tespit edilmektedir.

Kadınlara uygulanan ultrason değerlendirmesi, hormonal testler ve vajinal smear testi yapılması sonucunda sebep tespit edilebilmektedir. Adet düzensizliğine sebep olan faktörler tedavi edildiğinde ya da ortadan kaldırıldığında adetler düzene girecektir. Adet düzenliğini tespit etmek adına ergenlik döneminden itibaren adet düzeninin kadın tarafından takip edilmesi ve kayıt altında tutulması gerekmektedir. Adet düzensizliğinin erken dönemde tedavi edilmesi, olası problemlerin önüne geçilmesini sağlamaktadır. Adet kanamaları fazla olduğunda kadında kanamayı durduran ve kanın pıhtılaşma bozuklukları değerlendirmeye alınmalıdır.

 Kısa süreli adet kanaması neden olur?

Adet döneminde kanama oranının az olması ya da adetlerin 2 günden kısa sürmesi, hipomenore olarak ifade edilir. Bu duruma sebep olan en büyük faktör; kadının yaşının ilerlemesi ve doğum kontrol hapı kullanımı gelmektedir.

Kürtaj gibi gebeliğin sonlandırıldığı işlemler ardından da kanama miktarı azalabilmektedir.

Uzun süre adet görme, neden olur?

Çeşitli durumlarda kanama miktarı çok şiddetli ve adet görülen süre çok uzun olabilir. Bu durum hipermenore ve menoraji olarak ifade edilir. Kadınların normal olarak adet dönemlerinde 20-60 ml kan kaybetmesi normaldir. Adetlerin 2-6 gün arasında sürmesi gerekmektedir.

Kanamanın miktarını etkileyen en önemli faktör; rahim kasılma yetisidir. Bunun dışında adet döneminin ortasında meydana gelen yumurtlama sayesinde üretilen progesteron hormonu, belirli seviyelerde kalırsa, kanama miktarı her ay düzenli olur. Bu faktörlerin bozulması, adetlerin daha uzun sürmesine sebep olur ve kanama miktarı artar.

Üreme çağında olan ve cinsel hayatı olan kadınlarda adet gecikmesinden sonra başlayan fazla kanama, düşük riskini akla getirmelidir.  Rahim içinde meydan gelen enfeksiyonlar da adet kanamalarının uzun sürmesine sebep olabilir. Rahim içi araçları da rahmin kasılma yeteneğini bozar ve adet kanamasının miktarının artmasına sebep olabilir.

Genç kızlarda görülen anormal adet kanamaları neden olur?

Kız çocuklarının ergenlik dönemindeki jinekolojik problemler, erişkin dönemde görülen sorunlarla benzerdir. Gelişme sürecinde anormal ve fazla yaşanan kanamalar jüvenil kanama olarak adlandırılır. Bu sorunlar; hormon bozuklukları ile ilgilidir. Hormonların düzensiz çalışmasına bağlı olarak yaşanabilir.

Bu durumda genellikle yumurtalıklarda yumurta hücresi mevcut değildir ya da düzensiz yumurtlama vardır. Bu duruma en sık rastlanan sorun ise; progesteron hormonunun düzensiz salgılanmasıdır. Şiddetli olarak yaşanan kanamalar, uzun süre devam edebilir. Bu sorunun sebebine bağlı olarak tedavi yöntemi belirlenecektir.

Adetin görüldüğü ilk dönemler, cinsel aktiflik söz konusu olmadığı için rahim içindeki miyom, polip, kist gibi yapılar küretaj yöntemi ile araştırılmaz. Bu sebeple de yalnızca gözlem yapılmaktadıor.

Yumurtlama süreci kendiliğinden düzelebilir.  Ancak bu sorunu yaşayan genç kızların polikistik over sendromu riski olduğundan yakından takip edilmesi oldukça önemlidir.

Adet dönemleri arasında ara kanamalar neden olur?

Adet dönemi arasında yaşanan kanamalar, normal olarak kabul edilmez ve mutlaka bir doktora başvurmayı gerektirmektedir. Bu kanamaların en yaygın sebebi rahim ağzında ve rahim iç tabakasında meydana gelen enfeksiyonlardır. Bu enfeksiyonlar yaygın olarak cinsel hastalıklar sonucu geçmektedir. Bunun dışında:

• Hormonal faktörler,
• Polip,
• Miyom,
• Genital organa alınan darbeler,
• Kullanılan ilaçlar,
• Spiral kullanımı,
• Doğum kontrol hapları,
• Doğum kontrol iğneleri,
• Rahim ağzı kanseri,
• Genital kanserler,
• Çikolata kisti olarak sayılabilir.

Bu kanamaların tedavisi sağlanmadığında anemi yani kansızlık meydana gelebilir. Bu sebeple de çeşitli sorunlar görülebilir. Bunun dışında gebe kalmak yumurtlama düzensiz olduğundan zorlaşır ve kısırlık görülebilir.

Menopoza geçiş dönemindeki düzensiz adet kanamalarında ne yapılmalıdır?

Menopoz dönemi yaklaştığında, vücuttaki östrojen hormonu daha az üretilir. Bu sebeple de adet düzensizlikleri meydana gelebilir. Kanama genellikle daha az olur. Bununla beraber menopoz döneminde, yumurtalıkların içindeki yumurtalar da sayı ve kalite bakımından azalmaktadır. Bu sebeple de yumurtlama olmaz. Dolayısıyla kadınlar adet görmemeye ve menopoza girmeye başlar.

Çeşitli durumlarda yumurta kalitesi düşük olabilir. Bu durum, progesteron hormonunun yeterli olmadığını göstermektedir. Bu sebeple de menopoza giriş sürecinde hormon bozuklukları oldukça etkilidir. Menopoza giren kadınlar, bir anda adetlerden kesilmez. Önceki senelerde adet düzensizlikleri yaşayabilirler.  Menopoz döneminde olan kadınlarda adet kanamaları gecikebilir, adetin gecikmesiyle birlikte adet görememe olabilir, adetler seyrekleşebilir, gecikme sonucunda beklenmeyen bir zamanda adet kanaması görülebilir ya da adet kanamasının süresi uzayarak miktarı artabilir.

Menopoz döneminde yaşanan adet düzensizlikleri, organik sebeplerle ilişkilidir. Bundan dolayı da menopoz dönemindeki kadınlar, 6 ayda bir jinekolojik muayene yaptırmalıdır.