Kısırlık Tedavilerinde Laparoskopik Uygulamalar

Laparoskopi, kapalı yöntemle yapılan bir cerrahi girişimdir. Birçok sağlık sorununda laparoskopi yöntemi uygulanmaktadır. Kanser, jinekolojik sağlık sorunları ve diğer branşlarda yaygın olarak laparoskopi uygulanmaktadır. Bu aşamada laparoskopinin en yaygın kullanıldığı alanlar ise kısırlıkla ilgili sorunladır.

Çeşitli sağlık sorunları kısırlığa yol açabilmektedir. Örnek olarak daha önce geçirilmiş enfeksiyonlar, tüplerde ve yumurtalıklarda mevcut olan işlev bozuklukları ve yapışıklıklar kısırlığa sebep olabilmektedir. Bu sorunların tedavisi için ilk olarak doğru tanı koyulması gerekmektedir. Bu sebeple de kısırlık sorunu olan hastalara laparoskopik uygulamalar yapılabilir. Laporoskopik uygulamalar ile yumurtalık ve tüplerdeki sorunlar başarılı bir şekilde tedavi edilebilir.

Laparoskopi uygulamasından sonra tüp bebek tedavisinde başarı şansı artar. Ancak şiddetli yapışıklıklarda yapışıklığın düzeltilmesi ardından yeniden yapışıklık oluşma riski mevcuttur. Bu sebeple de gebelik oranları düşebilir.  Tüplerdeki hasarın giderilemediği hastalarda en doğru tedavi tüplerin çıkarılmasıdır.

Laparoskopik miyom cerrahisi

Miyomlar, kısırlığa yol açan yaygın sorunlardan biridir. Miyomların çıkartılması için yaygın olarak laparoskopik yöntemlere başvurulmaktadır. Miyomların türleri, bulunduğu konum ve boyutlarına göre tedaviye karar verilir.

Özellikle 5 cm’den büyük olan ve kısa sürede büyüme eğiliminde olan miyomların cerrahi olarak çıkarılması gerekmektedir. Bununla beraber miyomlar rahim iç tabakasında bulunuyorsa kanamaya yol açmazlar. Ancak rahim içinde büyüyen miyomlar, kanama oluşmasına yol açabilir. Bu sebeple de cerrahi yöntemlerle çıkarılması gerekmektedir.

Miyom, çeşitli durumlarda idrar kanallarında baskı oluşmasına yol açabilir. Bu durumda da miyomun gene cerrahi yöntemlerle alınması gerekmektedir. Rahim ön bölümünde konumlanmış olan miyomlar; idrar torbasına, arka bölümüne konumlanmış olan miyomlar ise rektumda baskı oluşmasına sebep olmaktadır.

Kısırlığa yol açan miyomlar da mevcuttur. Her miyom kısırlığa yol açmaz ancak çeşitli durumlarda miyomların kısırlığa yol açması mümkündür. Şayet gebelik oluşmasına ya da oluşabilecek gebeliğin sağlıklı ilerlemesine engel olacak miyomlar mevcutsa, cerrahi yöntemlerle çıkarılması en doğrusu olacaktır.

Rahim içi yapışıklık ve tedavisi

Rahim içinde çeşitli sebeplerle oluşmuş yapışıklıklar; kısırlığa ve düşüklere yol açabilir. Bununla beraber adet düzensizlikleri sebebiyle yumurtlama bozuklukları ortaya çıkabilir.

Rahim içinde yapışıklık oluşmasına yol açan faktörler ise:

• Kürtaj
• Enfeksiyon hastalıkları
• Doğumun arkasından bebeğin eşinin tamamen çıkarılmaması sonucu gerçekleşen girişimler
• Çok nadir durumlarda çocukluk döneminde oluşmuş tüberküloz enfeksiyonu

Rahim içi yapışıklıklar genellikle farklı durumlarla beraber görülebilmektedir. Enfeksiyon, geçirilmiş cinsel hastalıklar ve travmalar sonucunda rahim içi yapışıklıkları meydana gelmektedir.

Rahim içi yapışıklığı hangi belirtileri verir?

• Daha çok bir kürtaj sonrası adet düzensizliği
• Hiç adet görememe
• Adet döneminin ağrılı geçmesi
• Kısırlık
• Sürekli tekrarlayan düşükler

Laparoskopi ne zaman uygulanır?

Laparoskopi yukarıda sayılan sebepler mevcudiyetinde uygulanmaktadır. Bu sebeple de yardımcı üreme yöntemlerinden hemen önce uygulanabilir. Laparoskopi, jinekolojide, çeşitli amaçlarla uygulanabilir. Hatta, kanser ameliyatları bile dahil olmak üzere her çeşit jinekolojik cerrahi girişimi uygulama imkanı mevcuttur. Yaygın olarak; gebe kalmada sorun yaşayan ve kısırlık teşhisi almış kadınlar için uygulanmaktadır. Bu aşamada tanısal ya da tedavi amaçlı olarak laparoskopi uygulanabilmektedir.

Örnek olarak; karın içinde meydana gelmiş ve anne adayının tüplerinin işlevini kaybetmesine yol açmış yapışıklıklar için laparoskopi uygulanabilir. Bunun dışında geçirilmiş cinsel hastalıklar sebebiyle aktif olan enfeksiyonlar ve bu durumun yol açtığı yapışıklıkların tedavisinde, çikolata kisti gibi sorunlarda laparoskopi uygulanabilmektedir.

Bu sebeplerin dışında ise gebeliğin oluşmasına ya da oluşan gebeliğin devam etmesine engel teşkil edebilecek sorunlar mevcut ise laparoskopi uygulanmaktadır. Bu sorunların başında ise; miyom, polip, kistler, dış gebelik gibi sebeplerle mevcuttur.

Laparoskopi nasıl uygulanır?

Laparoskopi, genel anestezi altında uygulanmaktadır. Ameliyathane koşullarında uygulanan laparoskopi yönteminde hastanın normal hayata dönüş süresi oldukça kısadır. Laparoskopik uygulamaların en büyük avantajlarından biri de operasyon ardından günlük hayata oldukça kısa bir zaman içinde geri dönebilmektir. Hasta, çoğunlukla aynı gün evine dönebilir.

Laparoskopi ne kadar sürer?

Laparoskopi işlemi, tanı koymak amacıyla uygulanıyorsa 30 dakikada tamamlanmaktadır. Laparoskopi işleminde genel anestezi kullanıldığı için hastanın uyutulması ve uyandırılması ile süre uzamaktadır. Eğer laparoskopi tedavi amaçlı uygulanıyorsa, bu aşamada tedavi edilecek sorununa göre süre uzayabilir. Her cerrahi müdahale gibi tabii ki laparoskopinin de çeşitli komplikasyonları olabilir.

Bu riskler ise aşağıdaki gibidir:

• Komşu dokuların hasar alması,
• Kanama riski,
• Kanama,
• Enfeksiyon (iltihaplanma) riskleri meydana gelebilir.

Laparoskopinin avantajları nelerdir?

• Ameliyata dair yara izi kalmaması,
• Yara yerlerinin daha hızlı iyileşmesi,
• Hastanın kısa sürede günlük hayatına geri dönebilmesi,
• İş hayatına daha hızlı geri dönüş,
• Karın içi organlarda yapışıklık ve buna bağlı kısırlık riskinden kaçınma.

Laparoskopinin riskleri nelerdir?

• Her cerrahi uygulamada olduğu gibi laparoskopi uygulamasında da çeşitli riskler mevcuttur. Operatif ve tanı amaçlı yapılan laparoskopi işlemlerinde riskler oldukça düşüktür. Ancak görülebilen riskler:
• Laparoskopi esnasında mesane, idrar yolları, barsaklar, damarlar, rahim gibi organlarda yaralama ortaya çıkabilir.
• Laparoskopi esnasında ölüm riski 1-5/100000’dir.
• Laparoskopi işleminden sonra idrar yolu enfeksiyonu, kesi yeri enfeksiyonu, kısa süreli idrar yapmada zorluk ya da toplar damarlarda tıkanıklık ortaya çıkabilir.

Histeroskopi nedir?

Histeroskopi, rahim ağzının ve rahim boşluğunun, vajinal yolla incelenmesidir. Rahim içerisine optik bir cihaz yerleştirilir ve rahim içi gözlemlenir. Bu uygulama sırasında kullanılan araç ise histereksop adını alır.

• Kısırlığa sebep olan faktörlerin tespit edilmesi,
• Anormal vajinal kanama nedenlerinin araştırılması,
• Doğumsal anormalliklerin teşhisi için,
• Daha önce tanı alınmış miyom ve poliplerin çıkarılması,
• Doğumsal şekil bozukluklarının operasyonları gibi tedavi edici amaçlarla da histeroskopi uygulanabilir.

Histereskopi ameliyatları, genel anestezi altında uygulanmaktadır. Genellikle histereskopi yarım saat içerisinde tamamlanmaktadır. Histereskopi aşamasında ilk olarak vajene spekulum uygulanır.  Vajinal dezenfeksiyon yapıldıktan sonra 3-5 mm kalınlığındaki histeroskop, rahim ağzından rahim içine yerleştirilir. Ardından  CO2 gazı ya da özel sıvılar verilerek rahim içi şişirilir. Ardından rahim içi görüntüsü monitöre aktarılır.

Tanısal histeroskopi nedir?

Tanı amacıyla yapılan histereskopi işlemlerinde teşhis koymak için rahim içi gözlemlenmektedir. Genellikle lokal anestezi altında uygulanmaktadır. Teşhisi farklı yöntemlerle konulamayan ya da teşhisi kesinlik kazanmayan durumlarda kesin tanı için koyulabilmektedir. Rahim içindeki bozukluklar, sorunlar ya da şüpheli lezyonlar tespit edilebilmektedir. Gerekli durumlarda operatif histeroskopi uygulanabilir.

Histeroskopi, hangi durumların teşhisine yardım etmektedir?

• Aşırı kanamalar ve miyomlar
• Polipler
• Rahimde septum
• Rahimde bikornis, arkuat, hipoplazi
• Rahim içi yapışıklıkları
• Rahim içi dokusunun ( endometrium ) erken evre kanserlerini teşhis etmek için
• Tekrarlayan gebelik kayıplarının araştırılması
• Tekrarlayan tüp bebek başarısızlığını araştırılması
• Anormal histerosalpingografi (HSG) ya da ultrason bulgusunu kesinleştirmek için uygulanabilir.

Histeroskopi ile aşağıdaki durumların tedavi yapılır:

• Polip çıkartılması,
• Miyom çıkartılması,
• Doğuştan olan rahim anomalileri (septum),
• Rahim içi yapışıklıkları (intra-uterin sineşi),
• Aşırı adet kanamaları,
• Proksimal tubal darlık ya da tıkanıklık durumlarını tedavide histeroskopi uygulanabilir.