1 ) Luteal faz nedir?

Kadınlar her ay rutin olarak bir tane yumurta geliştirirler. Yumurtanın gelişip çatlaması ile yumurtalıkta diğer hücreler tarafından meydana getirilen “corpus luteum” olarak ifade ilen yapı, hormon salgılayarak hamileliğin devam etmesine yardımcı olur. Bu duruma toplum arasında “bebeğin eşi” olarak adlandırılan plasenta meydana gelene dek, bu hormonların salgılanma görevi yumurtalıklardadır. Eğer “corpus luteum” olarak ifade edilen bu yapının yeterli olmaması halinde, hamilelik düşük ile sonuçlanacaktır. Luteal faz yumurtlamadan sonraki bu hormonların salgılandığı döneme verilen isimdir.

2 ) Luteal faz destek neden gereklidir?

Tüp bebek tedavilerinde yumurtalıkların uyarılması ile corpus luteum özelliği bozulur. Çünkü bir anda fazla gelişen yumurtaların salgıladığı östrojen hormonu, beyin üzerinde baskı uygulayarak, luteal faz hormon seviyesinin azalmasına sebep olur. Bu nedenden dolayı da, birden fazla yumurta geliştirilen tedavilerde, yumurtaların toplanmasının ardından, luteal fazda hormon desteği yapılmalıdır. Yetersiz hormonun olması halinde ise, anne adayında kanama ve düşük gibi şikayetler meydana gelir.

3 ) Luteal faz desteği olarak hangi hormon, nasıl kullanılmalıdır?

Embriyonun tutunmasını desteklemek için “progesteron hormonu” içeren ilaçların kullanılması çok önemlidir. Progesteron içeren ilaçların ağızdan, vajinal, rektal ve kas içi enjeksiyonlar şeklinde kullanım türleri mevcuttur. Tüp bebek tedavilerinde günümüzde yaygın olarak vajinal veya kas içi enjeksiyon formları tercih edilmektedir. Vajinal uygulama daha kolay ve konforlu olması sebebinden dolayı, öncelikle ilk olarak tercih edilmektedir. Kas içi enjeksiyon ile yapılan progesteron ilaçları ağrılı adaylara ağrı hissettirmesinin yanı sıra, vajinal uygulamadan daha yüksek bir başarı da sağlamamaktadır.

Luteal faz desteğine başlamak için en müsait olarak kabul edilen zaman, yumurta toplama işleminden sonra ki dönemdir. OPU işleminin yapılmasının ardından, hastalara kullanması gereken ilaçlar konusunda bilgi verilmesi gerekir. Çünkü luteal faz desteği olarak ifade edilen bu ilacın uygulaması, hamilelik oranlarını direk olarak etki eder.

4 ) Luteal faz döneminde vajinal kanama ne anlama gelmektedir?

Embriyo transferi gerçekleştikten sonra, hamilelik testi yapılmadan önce meydana gelen vajinal kanamalar, hastalar için son derece endişe verici ve moral bozucudurlar. Daha çok, yumurta toplama işlemi yapıldıktan yaklaşık bir hafta sonra meydana gelen vajinal kanama, tedavinin başarısızlığı bakımından göz ile görülür bir belirti değildir. Çünkü luteal dönem hormonal yetmezliğinin kanamaya sebep olması gibi bu dönemde gerçekleşen embriyonun rahim içi zarına (endometrium) gömülmesi de vajinal kanamanın meydana gelmesine yol açabilir.

Bazen embriyo transferlerinin hemen ardından birkaç gün süren vajinal kanamalar görülebilir. Bu durum hormonal yetersizliklerin olmasının yanı sıra, nakil işleminin yapılması esnasında sıklıkla rahim ağzında oluşan travmalar ile alakalı olarak gelişim gösterir.

5 ) Luteal fazda kanama, destek ilaçlarının doğru şekilde kullanılmadığı anlamına gelebilir!

Luteal faz kanaması, yetersiz luteal faz anlamına gelebilir. Hasta kendisinde kanamanın meydana geldiğini doktorlara ifade ettiği zaman, luteal faz destek ilaçlarının doğru şekilde kullanılıp kullanılmadığının araştırılması büyük önem taşımaktadır.

Luteal faz kanaması, kas içine uygulanan progesteron desteğinin yanı sıra, vajinal olarak uygulanan progesteron kullanıldığı zaman da görülür. Bu iki ilacın hamilelik başarısı bakımından herhangi bir yoktur. Luteal faz kanaması bildiren hastalarda vajinal progesterondan kas içi progesterona geçmenin hamilelik başarısına etkisi üzerine yapılmış randomize bir çalışma bulunmamaktadır. Ancak hamilelik başarısını artırma olasılığı olduğu için, bu yöntemin denenmesinde bir sakınca bulunmaz.

6 ) Kanama bildiren hastayı bilgilendirme nasıl olmalı?

Luteal faz kanaması ile karşı karşıya kalan kadınlar, tedavilerinin başarısız olduğunu düşünerek ilaçları kullanmaya son verebilirler. Daha düşük olsa da hamilelik olasılığının hala devam ettiği konusunda hasta bilgilendirilmelidir ve luteal faz destek ilaçlarını kullanmaya devam etmesi sağlanmalıdır.

7 ) Kanamanın önlenmesi mümkün mü?

Luteal faz kanamalarının önüne geçilmesinin tek yolu, yeterli miktarda luteal faz destek ilacı kullanılmasıdır. Yumurtalıkların uyarılması sebebi ile luteal fazın çok kısa olması, adaylara uygulanan tüp bebek tedavisinden başarı sağlanamamasına neden olur