HSG ( rahim filmi ) nedir?

Rahim içerisine verilen kontrast sıvı ile rahim ve tüplerin görüntülenmesini sağlayan sisteme HSG denir. Genellikle infertilite vakalarında tüplerin açık-kapalı durumunun saptanabilmesi amacı ile kullanılmaktadır ve rahim filmi ile elde edilen bilgiye göre tedavi şekli belirlenir.

İlaçlı rahim filmi nasıl çekilir?

Hasta röntgen masasına sırt üstü yatırılır. Röntgenden önce spekulum takılarak serviksin görünümü netleştirilir. Daha sonra servikse doğru ince bir boru şeklinde kanül aracılığıyla rahim içine yavaş yavaş kontrast sıvı enjekte edilir ve HSG çekilir. Kontrast sıvı nedeni ile hastalarda hafif bir ağrı hissi ortaya çıkabilmektedir. Eğer tüplerde herhangi bir tıkanıklık durumu söz konusu değil ise, bu sıvı tüplerden geçerek karın boşluğuna yayılır. Yani bu durumda tüplerde tıkanıklığın olmadığı belirlenmektedir. 

HSG kontrolleri her iki tüp de açık ve uterus içinde herhangi bir problem yoksa, normal olarak kabul edilir. Ancak rahim içerisinde polip ya da miyom gibi kitle oluşumu varsa ya da tüpler kapalıysa, HSG kontrollerinde anormal bir görüntü elde edilmektedir. Fakat rahim röntgenlerinde tüplerin açık olduğunun saptanması, kapalı olduğunun saptanmasından daha güvenilir bilgiler vermektedir. Bunun nedeni ise, çekim esnasında tüplerin kasılarak kapalı bir görüntüye neden olmasıdır. HSG’de bu durum, tüplerin açık olmasına rağmen kasılmadan dolayı kapalı olduğunun izlemini yaratabildiği için, laparoskopik yöntem ile değerlendirilmesi gerekir. HSG sırasında verilen kontrast maddesi kimi zaman kapalı olan tüplerin açılmasına neden olurken, HSG sonrasında kendiliğinden hamile kalan hastalar olmaktadır.

Rahim filmi çekimi ağrılı bir işlem midir? Ne kadar sürer?

İşlem sırasında uygulanan sıvı nedeni ile kimi zaman ağrı hissi ortaya çıkabilir. Ancak bu durum hastayı rahatsız edebilecek düzeyde değildir. Ayrıca işlemden sonraki 1-2 gün boyunca ara ara hafif kramplar meydana gelebilir. Çok nadir de olsa vajinal kanamalarda görülebilmektedir. HSG genelde 5 ile 10 dakika arasında süren bir işlemdir.

Kullanılan ilaçlar nelerdir?

İlaçlı rahim röntgeninden sonra doktor tarafından ağrı kesici ve antibiyotik önerilir. Ayrıca HSG de kullanılan ilaç radyoopak sıvı içermektedir. Bunların haricinde de HSG sırasında veya sonrasında başka bir ilaç kullanılmamaktadır.

Rahim filmi ne zaman çekilir?

HSG genellikle hastanın adet kanamasının bitmesinin ardından birkaç gün içerisinde çekilmektedir. Bunun nedeni ise kanamanın olduğu günlerde rahim içine verilen sıvı ile birlikte karın içine gidebilir olması ve bazı sakıncalı durumlara neden olmasıdır. Ayrıca adet kanamalarının bitmesi ile hastanın hamile olmadığının belirlenmesi çok önemli bir noktadır. Kanamalardan sonraki 10-15 gün içerisinde gebelik meydana gelebilir ve HSG çekimi ile gebeliğe ciddi zararlar verilebilir. Bu nedenle adet kanamaları bittikten sonra en fazla 3 ile 5 gün arasında rahim filmi çekilmektedir.

HSG çekilmeden önce yapılması gerekenler nelerdir?

• Genellikle HSG’nin çekileceği gün hastanın aç ya da tok karnına gelmesi gibi bir koşul yoktur.
• Nadir olarak bazı hastalara genel anestezi uygulanmak zorunda kalınabilir. Bu durumda hasta bilgilendirilerek işlemden 6 saat öncesi yiyecek ve içecek tüketmemesi gerekir.
• Rahim filminin çekiminden önce herhangi bir ilaç kullanımına gerek yoktur. Ancak doktor hastanın durumuna göre işlemden yarım saat önce ağrı kesici almasını tavsiye edebilir.

Rahim filminin sonuçları ne zaman çıkar?

Sonuçlar genellikle işlemden 10-15 dakika sonra çıkmaktadır. Çekilen röntgen filmleri diğer filmlerde olduğu gibi siyah röntgen kâğıtlara basılır. Bu basım işlemi kısa sürer fakat radyoloji uzmanı tarafından değerlendirilerek rapor yazılması gerekir. Bu nedenle işlemin yapıldığı hastanelerin ve merkezlerin yoğunluğuna göre bu sonuçların ne zaman çıkacağı değişmektedir.