Spiral vajina içine yerleştirilen 2-3 cm boyutunda T şeklinde, hormon ve bakır ihtiva eden plastikten yapılmış medikal bir aparattır. Şekli itibari ile yumurtalık kanallarını tıkayan uçları sayesinde sperm ve yumurta hücrelerinin birbirine ulaşmasını engelleyerek gebeliğin oluşmasını önlemektedir. İstisnai durumlarda üreme hücreleri döllense bile, embriyonun rahime tutunmasını ve gelişimini sürdürebilmesi için gerekli şartları bozarak, istenmeyen gebelikleri engellemektedir. Spiral uzman doktorlar tarafından rahim içine yerleştirilen bir aparattır. Bu nedenle spiral takılmadan önce hastanın jinekolojik muayenesinin yapılması ve uygunluğunun saptanması gerekir.
Spiral, hamilelikten korunmak için kadınların en çok tercih ettiği doğum kontrol yöntemlerinden biridir. Genellikle adet kanamalarının son günlerine doğru takılması tercih edilir. Bunun nedeni ise rahim ağzının daha açık pozisyonda olmasıyla uygulamanın daha kolay bir şekilde gerçekleştirilmesini sağlamasıdır. Özellikle bu dönemlerde lokal anesteziye gerek duyulmadan ağrısız ve pratik bir şekilde rahim içine yerleştirilir. Spiral takılmadan 1 ay öncesinde kadınların adet dönemleri dışında, jinekolojik muayenelere gelmesi gerekir. Yapılan muayenede herhangi bir akıntının veya hastalığın olup olmadığı kültürlerle değerlendirilip, gerekli tedavi adımları planlanır. Tedavinin ardından adet kanamalarının son günlerinde poliklinik şartları altında oldukça basit bir şekilde rahim içine yerleştirilir.
İşlem sırasında spekulum uygulanır ve antiseptik solüsyonlar ile vajen içi hijyen sağlanır. Daha sonra ultrason aracılığıyla rahim boyutları lokalizasyonu değerlendirilir ve uygulama tüpü içerisinde spiralin yerleşim ayarları yapılır. Uygulama tüpü ile beraber bu aparat vajina kanalından rahim içerisine yerleştirilir. Ardından uygulama tüpü çıkartılır, spiral rahim içine bırakılır ve ipleri kesilir. Bu işlem hastaya herhangi bir rahatsızlık vermeyen ve ağrı hissi yaratmayan oldukça basit bir işlemdir. Ancak endişe duyan hastalara uygulamadan yarım saat ya da bir saat öncesinde ağrı kesici almaları tavsiye edilir.
Spiral doğumdan sonra ilk 48 saat içerisinde veya doğumdan 1 ay sonra takılabilir. Anne sağlığına olumsuz bir etkisi yoktur.
Spiral rahim içine yerleştirilen ve bu nedenle rahim şekline uyumlu bir üründür. Bu nedenle rahim içinde doğuştan var olan bir anormallik ( perde ) varsa takılması mümkün değildir. Ayrıca genital enfeksiyonu olan ya da enfeksiyon yatkınlığı olan kadınlar kullanamaz. Önceki gebeliklerinde dış gebelik geçirmiş ya da dış gebelik riski bulunan kadınlarında kullanması önerilmemektedir. Yapılan muayeneler sonucunda doktorunuz sizi bu konuda bilgilendirecektir.
Spiral adet kanamalarının yoğunluğu artırabilir. Ancak rahatsız edici bir düzeyde etkisi yoktur. Adet miktarı fazla olan kadınların kullanması halinde bu miktar daha da artacağı için bir sorun oluşturabilir. Ayrıca daha önce enfeksiyonel bir rahatsızlık geçirmiş hastaların, tekrar enfeksiyonu tetikleyebilmesi ihtimaline karşı spiral kullanması önerilmemektedir.