Aşılamanın uygulandığı durumlar:

Aşılama işlemi aşağıdaki durumlarda tercih edilen ve uygulanabilen; kolay, risksiz ve pratik bir yöntemdir.

• Sperm miktarı ya da sperm hareketlilik oranında düşüklük
• Açıklanamayan ve immünolojik kısırlık
• Servikal mukus sorunları
• Rahim ağzındaki anatomik problemler
• Kadında yumurtlamanın olmaması ya da yetersiz olması
• Cinsel işlev bozukluklarında aşılama yöntemi uygulanmaktadır.

Aşılama nasıl uygulanır?

Aşılama yönteminin uygulanacağı kadın jinekolojik pozisyonda hazırlanır ve steril spekulum rahim ağzına yerleştirilir. Steril izotonik solisyonu püskürtülerek rahim ağzında görülen olası akıntılar temizlenir. Steril edilmiş olan kanül dokulara zarar vermemeye ve kanama oluşmamasına özen gösterilerek rahim ağzından içeriye doğru yerleştirilir.  Erkekten alınan sperm örneği oda sıcaklığında steril edişmiş enjektör vasıtasıyla kanülden enjekte edilir. Aşılama işlemi yapıldıktan sonra kadın yaklaşık yarım saatlik bir süre istirahat ettirilir. Ayrıca aşılama işlemi sonrası birkaç gün süreli ağır egzersiz ve cinsel ilişki kısıtlaması yapılır. Aşılama işleminden 10 ila 12 gün sonra da kanda gebelik testi yapılarak aşılama işleminin neticesi öğrenilir.

Aşılama tedavisi öncesinde özel ilaç tedavileri uygularak yumurtlaması sayısı ve yumurta kalitesi arttırılan kadına, yumurtacıklar yaklaşık olarak 20 mm büyüklüğüne geldiğinde yumurta çatlatma iğnesi verilir. Yumurta çatlatma iğnesinden yaklaşık olarak 24 ila 36 saat sonrası aşılama işlemi yapılır. Bu saat dilimi aşılama işleminin uygulanması için uygun bir süreçtir. Aşılama yönteminin en önemli avantajı spermin yumurtaya olabildiğince yakın mesafeye bırakılmasıdır.

Aşılama işlemindeki en önemli husus enfeksiyondan korunmaktır. 3 defa yapılan aşılama işleminde gebelik oluşmazsa aşılama işlemi daha fazla önerilmemektedir. Üç aşılama işlemi ardından gebelik testinde pozitif sonuç alamayan çiftlere tüp bebek tedavisi önerilir.

Aşılama yönteminde kadının yaşı önemlidir. 40 yaşından ileri olan kadınlar için, aşılama yöntemi başarı oranı düşük olacağı sebebiyle önerilmemektedir.

Aşılama öncesi kadına;

• Jinekolojik muayene,
• Papsmear testi,
• Jinekolojik ultrasonografi,
• Histerosalpingografi filmi,
• Rahim ve tüplerin değerlendirilmesi,
• Kan testleri,
• Tam kan sayımı testi,
• Tiroid bezi ile ilgili fonksiyon testleri,
• Prolaktin hormonu ölçümü,
• Kızamıkçık aşı testi rubella IgG değerlendirmesi
• Sistemik, lokal muayene
• Rahim ve tüplerin değerlendirilmesi için rahim filmi (HSG)
• Laparoskopi veya histeroskopi
• Prolaktin testi
• TSH testi
• Adetin 21. günü uygulanan progesteron testi yapılmalıdır.

Aşılama öncesi erkeğe;

• Spermiogram değerlendirmesi
• Semen analizi
• Yıkama ardından sperm değerlerinin ölçümü
• Sperm sayısı ve hareketlilik durumları değerlendirmesi
• MAR testi
• Hormon profili değerlendirmesi
• Ayrıntılı morfolojik değerlendirme
• Sistemik, lokal fiziki muayene yapılmalıdır.

Yumurta çatlatma iğnesi ne zaman etkili olur ve nereye yapılır?

Yumurta çatlatma iğneleri yapıldıktan yaklaşık 35 saat sonra işlevini yerine getirir yani yumurtayı çatlatır.  Yumurta çatlayarak ovülasyon olarak adlandırılan yumurtlama gerçekleşmektedir. Yumurta çatlatma iğnesi deri altına ya da kas içine yapılmaktadır.

İnfertilite durumlarında uygulanan aşılama öncesi dikkat edilmesi gerekenler

Her tedavi ve tıbbi işlem öncesi hekim ve hastaların dikkat etmesi gereken hususlar vardır. Aşılama öncesinde de; aşılama uygulamasında başarılı sonuç elde etmek için dikkat edilmesi gereken bazı durumlar vardır. Doğal yollarla çocuk sahibi olamayan çiftlerin başvurduğu aşılama öncesi dikkat edilmesi gereken husular şunlardır:

• Aşılama tedavisi öncesi çiftin infertilite yani kısırlık testleri detaylı olarak yapılmalı ve infertilite tespit edilmelidir.
• Aşılama öncesi aşılama işlemine uygunluğun tespiti için kadın ve erkeğin yaptırması gereken testler ihmal edilmemelidir.
• Kadının yumurtalarındaki uyarılmanın sağlanması ve hassaslaştırılması adına uygulanacak olan ilaç ve iğneler ürolog uzmanları tarafından belirlenmelidir.
• Aşılama işleminden bir veya iki gün önce erkek, sperm sayısı miktarında azalmalar meydana gelmemesi ve aşılama işleminde başarıya ulaşmak için hiçbir şekilde boşalmamalıdır.
• Aşılama işlemi için alınan erkeğin spermine hiçbir madde kullanılmamalıdır. Çünkü bu maddeler spermin kalitesini olumsuz yönde etkileyebilir.
• Yumurtaların çatlatılması ikinci aşamaya yani aşılama aşaması geçilir ve yumurta çatlama ile sperm kolaylıkla içeri girebilir. Bu aşamalar gerçekleşmeden aşılama uygulamasında başarılı netice elde etme ihtimali düşük olacaktır.
• Çiftlerden aşılama işlemi öncesi istenen ultrasonlarda çeşitli nedenlerden kaynaklı olarak görülen bir problem söz konusu ise aşılama tedavisine kısa süreliğine ara verilebilir.

Aşılama öncesi sperm alınırken erkek tarafından dikkat edilmesi gerekenler nelerdir?

• Sperm verme işlemi öncesi 2 günden az olmayan ve 5 günden fazla olmayan cinsel perhiz yapılmalıdır.
• Sperm verme işlemi bu iş için hazırlanan özel odada yapılır.
• Sperm mastürbasyon yöntemi ile verilmelidir.
• Mastürbasyon öncesi el ve penis temizlenmelidir.
• Spermin verileceği kap steril olmalıdır.
• Mastürbasyon esnasında kayganlaştırıcı maddeler kullanılmamalıdır.

Aşılama sonrası

• Aşılama tedavisi sonrası çift, önceki yaşantısına kolaylıkla geri dönebilir.
• Ancak aşılama sürecinde çiftin zararlı ve kimyasal etkilere maruz kalmamaya özen göstermelidir.
• Doktorun bilgisi dışında herhangi bir ilaç zararlı olacağı nedeniyle kullanılmamalıdır.