Gebelik aşısı, rahim içi zarının güçlendirilerek gelişen embriyonun rahim içindeki duvarlarda bulunan bu zara tutunmasını kolaylaştırmak için yapılan aşıdır. Gebelik aşısı sayesinde özellikle tüp bebek tedavisinde embriyonun rahim içine tutunması ve de canlı bebek doğum şansını arttırır.
Tıp literatürüne 2006 yılında dahil olan gebelik aşısı yöntemi bir süredir belirli kliniklerde rutin uygulamalarda kullanılmaktadır. Amaç, rahim iç zarının uyarılarak embriyoyu daha iyi tutmasının sağlanması olmaktadır. Bu amaçla tedavi sırasında hastadan alınan kandan, bağışıklık sistemi için önemli görevleri olan hücreler ayrıştırılır, labaratuvar ortamında özel besi yeri içerisinde büyütülür, hücrelerin bu besi yeri içerisine farklı büyüme faktörleri ve hormonlar salgılaması sağlanır. Elde edilen bu besi yeri ve hücreler ile embriyo transferi öncesinde rahim yıkanarak embriyo için daha iyi bir yer elde edilmesi amaçlanır.
Tüp bebek tedavilerinde en önemli aşama sağlıklı embriyolar elde edilmesidir. Ancak bazı durumlarda embriyolar sağlıklı olarak gelişse bile, rahim içindeki sorunlardan dolayı tutunma olmaz. Bu tip durumlarda en önemli neden olarak rahim içi zarı problemleri öngörülmektedir. Rahim içi zarında yapışıklık, kanlanma, iltihap olması maalesef elde edilen embriyo ne kadar sağlıklı ve kaliteli olursa olsun gebe kalınmasını engelleyebilir. Bu nedenlerden dolayı da ya gebelik oluşmamakta ya da oluşan gebelik düşükle sonlanmaktadır.
Kadında yumurta toplama günü ilk önce kan tahlili için kanı alınır ve monosit yani beyaz kan hücreleri bu kandan ayrıştırılır. Ardından özel kaplarda kültür oluşturularak bu hücreler çoğaltılır. Hücre kültürü adı verilen bu işlem özel inkübatörlerde ve üretme sıvılarının desteği ile yapılır. Bu şekilde elde edilen sıvıya gebelik aşısı adı verilir.
Kadından toplanan yumurtalar erkekten toplanan spermlerle labaratuvar ortamında bir araya getririlerek döllenmesi sağlanır. Bu şekilde elde edilen embriyolardan en sağlıklı olanları seçilir ve transfer gününe gelinir.
Embriyoların ana rahmine transfer gününde, rahimin 3 boyutlu görüntülemesi yapılarak, rahimin transfer için en kalınlaşmış uygun yeri belirlenir. Kadının kanından oluşturulan gebelik aşısı kadına transferden hemen önce, yapılacak yıkamanın ardından verilir. Yapılan gebelik aşısı ile rahmin daha sonradan transfer edilecek embriyoların yerleşip gelişmesine çok daha rahat imkan vereceği belirlenmiştir. Bu aşı ile embriyonun çok daha rahat tutunabileceği düşünülmektedir.
Gebelik aşısı sıvısı verilmiş rahim içi ortamına transfer edilen embriyoların, rahime daha yüksek oranda tutunduğu ve gebelik oranlarının da bununla paralel olarak arttığı gözlemlenmektedir.
Bu uygulama için seçilen hastalar iyi ve sağlıklı embriyo elde edilmesine rağmen en az iki denemede de gebelik elde edilemeyen tüp bebek tedavisi görenlerden belirlenir. Rahim içinin kalınlığının artmadığı durumlarda da bu yöntem tercih edilmektedir.
Henüz yeni gelişen bir yöntem olduğu için sonuçları değerlendirilmektedir. Ancak her ne olursa olsun, özellikle tüp bebek tedavilerinde embriyonun rahimde tutunması ile ilgili sorunlar yaşayan çiftlerde, büyük bir umut ışığı olmaktadır.