Tekil gebeliklere göre çok daha nadir görülen çoğul gebelikler içinde en sık yaşanan ikiz gebeliklerdir. Doğal yolla oluşan gebelikler içinde ise her 80 gebelikten sadece 1’i ikiz gebeliktir. Ancak üremeye yardımcı tedaviler ve kullanılan ilaçlarla ikiz gebelik oranları artmaktadır. Tek yumurta ikizleri ve çift yumurta ikizleri olarak ikiye ayrılan tüm ikizler içinde, 10 tane gebelikte 1 tanesi tek yumurta ikizi olur. Tüm gebelikler arasında 250 gebelikten sadece 1’i tek yumurta ikizi olur. Bunlardan tek yumurta ikizleri tıpkı tekiz gebelikler gibi 1 yumurta 1 sperm tarafından döllenir. Ancak oluşan embriyo, daha sonra ikiye bölünür. Tek yumurta ikizlerinde cinsiyetler ve genetik yapıları aynı olur.

İkiz gebelik kimlerde daha sık görülür?

–

• İleri yaş gebeliklerinde (özellikle 37 yaşta çok sık görülür),
• Annenin aile çevresinde ikiz gebelik olanlar, (babanın ailesinde ikiz olması herhangi bir etki yapmaz),
• Yaz aylarında gebe kalanlarda,
• Güneşten fazla yararlanan bölgelerde yaşayanlar,
• Normalden biraz daha uzun boylu ve kilolu olan kadınlar,
• İlaç tedavisi ile gebe kalanlar (Klomifen sitrat veya gonadotropin)

Çoğul gebeliklerde hangi riskler bulunur?

• Düşük riski daha fazladır.
• Sıklıkla erken doğum görülür.
• Anne adayının gebelik döneminde yüksek tansiyon sorunu yaşama riski daha yüksektir.
• Sıklıkla mide bulantısı yaşanır.
• Plasenta anomalileri daha sık görülür.
• Anne adayı sıklıkla kansızlık yaşar.
• Bebeklerin doğuştan anomali sahibi olma riski yüksektir.
• Bebekler arasında transfüzyon sendromu görülebilir.
• Tek yumurta ikizlerinde kordon dolanması ve buna bağlı ölüm riski yüksektir.

Tek yumurta ikizleri hamileliğin hangi haftasında belli olur?

Gebeliğin ilk haftalarında yapılan ultrason muayenesinde gebeliğin tekil mi, çoğul mu olduğu anlaşılır. Genellikle 3. – 4. ultrason muayenesinde gebelik kesesinin 2 tane olduğu görülür. Fakat bu haftalarda 2 tane görülen kesenin bazı vakalarda 1 – 2 hafta içinde keselerden birinin kaybolduğu da bilinmektedir. Böyle durumlarda kesenin biri kendiliğinden düşer ve gebelik tekiz olarak devam eder. Bu bakımdan gebeliğin tekil mi, yoksa çoğul gebelik mi olduğunun kesin olarak anlaşılabilmesi için, gebelik keselerinin 7. hatta 8. haftaya kadar büyümesini beklemek doğru olacaktır. Bu süre içinde zaten bebeklerin kap atışları gerçekleşecek ve gebeliğin ikiz gebelik olduğu kesin olarak doğrulanacaktır.

Bebeklerin tekiz mi, ikiz mi olduğunu öğrendikten sonra, ikizlerin tek yumurta ikizi mi, yoksa çift yumurta ikizi mi olduğu 9. ve 14. ultrason görüntülerinde anlaşılabilmektedir. İlerleyen haftalarda ise bunu ayırt etmek daha da zorlaşır. İkiz gebeliğin 9. ve 14. haftalarında zarların şekline ve plasenta sayısına bakılır ve ultrasonda bir tane plasenta görülüyorsa tek yumurta ikizi kararı verilir. Ancak plasenta iki tane ise gebelik, tek yumurta ikizi de çift yumurta ikizi de olabilir. İkiz bebeklerin cinsiyetlerinin farklı olması ise bebeklerin kesin olarak çift yumurta ikizi olduğunu gösterir. Zira tek yumurta ikizlerinin hepsi aynı cinsiyete sahiptir.

İkiz gebeliklerde normal doğum mu sezaryen mi daha güvenlidir?

İkiz gebeliklerin doğumunda güvenli bir doğum için genellikle sezaryen tercih edilmektedir. Ancak her iki bebeğin de başla geldiği durumlarda normal doğum düşünülebilmektedir. Yine de genellikle doktorlar hem annenin hem de bebeklerin sağlığı için sezaryen doğum eğilimindedirler.

Tek yumurta ikizlerinin benzerliği

Tek yumurta ikizleri birbirlerine birebir benzemektedir. Tek yumurta ikizleri, döllenmiş tek bir yumurtanın ikiye bölünmesi sonucunda oluştuğu için bütün genetik, fizyolojik yapılar her şeyiyle aynıdır. Doğal olarak da tek yumurta ikizlerinin görünümleri de her zaman tıpa tıp aynı oluyor. Tek yumurta ikizlerinin cinsiyetleri de her zaman aynı olur.

Tüm bu bilgilerin yanında tek yumurta ikizlerinin farklı çevrelerde yetişmesi durumunda, çevresel faktörlerden dolayı bazı özellikler farklı gelişebilir. Zira farklı çevresel özellikler, farklı beslenme alışkanlıkları demek aslında farklı genlerin ortaya çıkabilmesi demektir. Ancak tek yumurta ikizi ya da çift yumurta ikizi olsun kesinlikle parmak izleri aynı olmaz.

Tek yumurta ikizlerinde ultrason muayenesi

Tek yumurta ikizleri, aynı plasenta ya da ayrı ayrı iki tane plasenta içinde olabiliyor. Bebeklerin içinde bulunduğu amnion kesesi (su kesesi) de ortak veya ayrı olabilir. Döllenmiş yumurtanın ne zaman bölündüğüne göre bu durum değişebiliyor. Şöyle ki;

• Yumurta bölünmesi döllenmeden sonraki 3 gün içerisinde oluşursa, tek yumurta ikizlerine ait ayrı amniyon kesesi ve koryon zarı meydana gelir ve dolayısıyla da çift plasenta vardır.
• Yumurta bölünmesi döllenmeden sonraki 4. ve 8. günler içerisinde oluşursa, plasenta ve koryon tabakası tek, amniyon ise 2 tane olur.
• Yumurta bölünmesi döllenmeden sonraki 9. ve 13. günler içerisinde oluşursa, tek yumurta ikizlerine ait bütün keseler ortak olur, her iki bebek de aynı kese içerisinde ve tek ortak plasenta gelişir.
• Yumurta bölünmesi döllenmeden sonraki 13. günden sonra oluşursa, halk arasında yapışık ikiz olarak adlandırılan durum söz konusu olur.

Tek yumurta ikizleri aynı IQ’ya sahip olur mu?

Tek yumurta ikizlerine dair yapılan bilimsel çalışmalar sonucunda ortaya çıkan verilerde tek yumurta ikizlerinin; her zaman için aynı cinsiyete sahip oldukları şeklindedir. Uzmanlara göre tek yumurta ikizleri; fiziksel ve zihinsel açıdan birbirine tıpa tıp benzer, tek yumurta ikizlerinin kan grupları aynı, parmak izleri ise aynı değil, ancak birbirine çok yakındır. Tüm bunların yanında tek yumurta ikizlerinin IQ’ları da aynı özelliklere sahiptir. Hatta tek yumurta ikizlerinin genel sağlık durumları, politik görüşleri bile aynı özellikler gösterebiliyor.

Özellikle tek yumurta ikizleri arasında çok net olan benzerliklerin, içinde yaşadıkları ortamın dışında genleri ile de doğrudan bağlantılıdır. Doğumun hemen ardından birbirinden ayrılıp daha sonra yeniden bir araya gelmiş olan tek yumurta ikizleri üzerinde yapılan araştırmalar sonucunda; ikizlerin davranışlarında, kişiliklerinde ve sosyal hayatlarında net bir şekilde fark edilebilir benzerlikler olduğu tespit edilmiştir.

Tek yumurta ikizi şansını artırmak mümkün mü?

Çiftler kimi zaman bebeklerinin cinsiyetini, tekil mi ya da ikiz mi olduğunu belirlemek isterler. Ancak doğal yolla gerçekleşen gebeliklerde bunları belirleyebilme gibi bir olanak yoktur. Bunların gerçekleşeceğine dair yorum yapan, öneride bulunan kişilere itibar etmemekte fayda var. Bu bakımdan bir gebelikte tek yumurta ikizi oluşma şansı, yalnızca tüp bebek tedavisi gören kadınlar için diğerlerine göre daha fazladır. Zaten tüp bebek tedavisi dışında gebelikte tek yumurta ikizi oluşma olasılığı hiçbir faktörden etkilenmez. Gebeliklerde tek yumurta ikizi oluşma oranı da yine, farklı ırklara göre değişiklik göstermez. Bunların yanında kadının ya da erkeğin ailesinde ikiz gebelik bulunması gibi diğer genetik faktörlerden de hiç etkilenmez. Tüp bebek tedavisi dışında her türlü koşulda tek yumurta ikizi hamileliğinin görülme oranı, dünyanın her yerinde, tüm ailelerde aynıdır ve bu oran 250 gebelikte sadece 1 tanedir. Bu bakımdan tek yumurta ikizi gebeliği için çeşitli alternatifleri denemek mantıklı olmayacaktır.

.