Hamilelik öğrenildiği andan itibaren, hatta gebelik planlanmaya başlandığı andan itibaren anne adayını bir heyecan sarar. Gebeliğin nasıl bir durum olduğu, neler yaşanacağı, bebeğin nasıl büyüdüğü, geliştiği, bu süre içinde ne yenmeli, içilmeli, nasıl yaşanmalı gibi daha pek çok sorunun yanıtı anne adayının zihninde dolaşır. Özellikle de bu dönem içinde anne adayının beslenmesi ve diğer yaşam alışkanlıkları bebeğin gelişiminde çok önemli bir rol oynadığı için anne adayının sorumluluğu çok yüksektir. Bu bağlamda gebelik sürecini aylar halinde detaylı olarak incelemek faydalı olacaktır.

Gebelikten bahsedildiğinde aslında bebeğin gelişiminde en kritik olan süreçlerden birisi birinci aydır. Buna tezat olarak planlanmayan gebeliklerde genellikle anne adayı bir sonraki adeti geciktiğinde gebelikten şüphe edip test yaptırmakta ve gebeliğin var olup olmadığını öğrenmektedir.

Gebeliğin 1. ayı söz konusu olduğunda yukarıda da bahsedildiği gibi anne adayı çoğunlukla daha gebe olduğunu bilmiyordur. Zira adet gecikmesi sonucunda yapılan testte gebe olduğunu öğrenen kadın, aslında o zaman en az 4 – 5 haftalık hamile olur. Yani gebeliğin birinci ayı genellikle anne adayının hiç haberi olmadan geçer.  Kadınlar genellikle gebeliğin yalnızca ikinci aylarında bunu öğrenebilirler. Ancak planlanan gebeliklerde kadının, sık sık test yapması durumunda daha erken dönemde gebelik öğrenilebilir. Aksi halde gebeliğin en somut belirtisi olan karın şişmesi, gebeliğin birinci ayında görülmeyecektir.

1. ayda gebelik belirtileri nelerdir?

Hamilelik süreci; kadın ve erkeğin korumasız cinsel ilişki yaşaması, spermin yumurtayı döllemesi ve oluşan embriyonun anne adayının rahmine yerleşmesi sonucunda oluşmaktadır. Yani gebeliğin ilk ayı yumurtanın sperm tarafından döllenmesi süreciyle başlar ve 1 aylık hamileliğin kadında gösterdiği belirtilerin çoğu aslında belli belirsizdir. Bu süreçte anne adayı nedenini çok da anlayamasa da aşağıda sıralanan bazı sıra dışı belirtiler yaşamaktadır.

• Adet kanamasının gecikmesi,
• Aşırı halsizlik ve uyku hali,
• Sık sık idrara çıkma,
• Özellikle sabahları bulantı ve kusma,
• İştahsızlık,
• Kokulara karşı aşırı duyarlılık,
• Bazı yiyecek türlerine karşı tiksinme ve bazılarına karşı ise aşırı istek hissetme

Hamileliğin 1. ayında dikkat edilmesi gerekenler

Yukarıda anlatıldığı gibi anne adayları, çoğunlukla ilk ay içinde gebeliği fark edemezler. Ancak gebe kalmayı planlayan ve bunun için tedavi gören anne adayları düzenli olarak test yaparak gebeliği beklenenden daha erken dönemde tespit edebilirler.

Hamilelik tespit edildikten sonra 1. ay içinde dikkat edilmesi gerekenler konusunda uzmanların önerdiği sağlıklı yaklaşımlar özenle uygulanmalıdır.

• Dinlenmek önemli!

Uzmanlar; gebeliğin ilk ayında bebek bekleyen anne adaylarının öncelikle dinlenmelerini önermekteler. Anne adayı bu süreçte kendisini sık sık yorgun ve halsiz hissedeceği için zorlanmamak ve gebeliği riske atmamak için dinlenmeye özen göstermelidir. Elbette ki tüm gün yatakta kalmak değil, ancak günlük rutin işler ve aktiviteler arasında sıklıkla molalar vermek, vücudu zorlamamak önemlidir. Dinlenmenin yanında da gebeliğin ilk ayından itibaren tüm yaşam tarzını mümkün olduğunca sağlıklı yönde değiştirme eğilimi gösterilmelidir.

• Temiz hava almak gerekir!

Temiz hava, sağlıklı bir vücudun, sağlıklı bir yaşamın temel şartlarından birisidir. Hamileliğin başından itibaren de anne adayı uyuduğunuz odayı mutlaka günde iki kez havalandırmalıdır. Çünkü havasız bir odada uyumak, kişinin kan dolaşımındaki oksijen miktarını azaltır ve dolayısıyla da gebeliğin seyrini olumsuz etkileyebilir. Bu bağlamda anne adayları uyumadan önce odayı havalandırmalı, ancak uyurken camları kapalı tutmalıdır.

• Sabah egzersizi çok faydalıdır!

Gebelikte egzersiz, sağlıklı bir bebek ve anne adayı için çok gereklidir. Gebeliğin başından itibaren anne adayları, özellikle sabahları hamileler için uygun olan, önerilen egzersizleri düzenli olarak yapmalılar. Bu süreçte özellikle yürüyüş yapmak çok faydalı olacaktır.

• Sigara ve alkol kesinlikle yasaktır!

Sigara ve alkolün hayatın hiçbir döneminde kullanılmaması gerektiği bilinen bir gerçektir. Ancak özellikle de gebelik söz konusu olduğunda az ya da çok hiçbir şekilde sigara ve alkol alınmamalıdır. Gebelikte kullanılan alkol ve sigara hem bebeğe hem de anne adayına zarar verecek, gebeliğin seyrini olumsuz etkileyecek ve sağlıksız bir doğum ya da gebelik kayıpları gibi çok ciddi sorunlara sebep olabilecektir.

• Stresten uzak durun!

 Stres, gerginlik, sinir, mutsuzluk gibi olumsuz durum ve duygular gebelik için çok zararlıdır. Zira anne karnındaki bebek, anne adayının ruhsal, fiziksel, zihinsel her halinden etkilenmektedir. Mutlu ve huzurlu annelerin bebeklerinin stresli annelerin bebeklerine göre çok daha sağlıklı geliştiği, büyüdüğü bilinmektedir.

Gebe olduğunu öğrenen kadın, doktor kontrolüne gittiğinde muhtemelen bir kan tahlili daha yapılır ve gebelik teyit edilir. Ardından doktor, anne adayına ultrason muayenesi yapar ve gebelik kesesinin gelişimini kontrol eder. Sonrasında ise bu süreçte dikkat edilmesi gerekenler ve acilen doktora başvurulması gereken durumlar hakkında anne adayını bilgilendirir.

Gebeliğin 1. ayında doktora gitmeyi gerektiren durumlar nelerdir?

• Karının her hangi bir yerinde şiddetli ağrı,
• Ağrı ile birlikte kan kusma ya da kanlı dışkı,
• Tuvalete çıktığında ve idrar yaparken acı hissetme,
• Ani kilo kaybı,
• Aşırı zayıflık, halsizlik, baş dönmesi ya da sık sık bayılma,
• Aniden yükselen ateş,
• Kusmanın yanında günde 4 – 5 defadan fazla mide bulantısı gibi sorunlar yaşanması acilen doktora gitmeyi gerektiren ciddi sorunlardır.

Gebeliğin 1. ayında bebeğin gelişimi

Gebeliğin 1. ayında bebeğin gelişimi şu şekilde ilerler; döllenme gerçekleştikten sonraki 3 gün içinde embriyo rahim içine girer, yerleşir. Döllenmeden sonraki 1 hafta içinde embriyo, uterus boşluğuna sabitlenir ve gebelik boyunca da orada kalır. Gebeliğin ikinci haftasında yumurta içindeki besin maddeleri kullanılır. Bu sırada bebeğin göbek kordonu ve plasenta oluşumu başlar. Gebeliğin üçüncü haftasında embriyodaki çeşitli dokular birbirinden ayrılır ve bu şekilde organ oluşumunun temeli başlar. Kalp bu süreçte oluşur. Gebeliğin dördüncü haftasında ise göz yuvaları oluşurken, kollar ve bacaklar da gelişmeye başlar.

Bu ilk 1 aylık dönem içinde bebeğin boyu ve kilosu ultrason muayenesinde doktor tarafından görülebilir ya da tahmin edilebilir. 1. ayda bebeğin boyu bir toplu iğne ucu kadarken, ağırlığı ise 0.1 gramdır.

Gebeliğin 1. ayında beslenme nasıl olmalı?

Gebelik sürecinde anne adaylarının en çok şikayet ettikleri konulardan birisi, aşırı kilo alınmasıdır. İşte hem bunu önlemek hem de bebeğin daha sağlıklı gelişmesini sağlamak için sağlıklı, yeterli ve dengeli beslenmek en önemlisidir. Bu bağlamda gebeliğin 1. ayı içinde de sağlıklı beslenme kurallarına uyulmalıdır. Bu süreçte önerilen beslenme düzeninin kuralları aşağıdaki gibidir:

• Yeterince su tüketilmeli (günde en az 2 litre)
• Suya ek olarak da taze sıkılmış meyve suyu, süt, ayran, çorba gibi sağlıklı sıvılar alınmalı,
• Mevsimine uygun taze meyve ve sebzeler alınmalı,
• Gebelik öğrenildiği andan itibaren doktorun önereceği folik asit takviyeleri alınmalıdır.
• Doktorun önerisiyle B6 vitamini besinlerle birlikte alınmalı ve bu bağlamda B6 bakımından zengin olan; tahıl, somon, fıstık ezmesi, muz, fındık tüketilmeli,
• Yağ içermeyen, vitamin, su, lif ve antioksidan açısından zengin olduğu için meyveler bolca tüketilmeli,
• Protein, vitamin, kalsiyum, folik asit ve D vitamini açısından zengin olduğu için süt ve süt ürünleri tüketilmeli,
• Demir; anne ve bebek için sürekli bir kan akışı sağlama bakımından çok önemli olduğu için demir açısından zengin olan pancar, yulaf ezmesi, kepek, ton balığı gibi besinler tüketilmeli, doktorun önerisiyle demir ilaçları alınmalıdır.