Gebelik düşünen anne adaylarını en çok endişelendiren konulardan birisi kemik ve diş sağlığının bu konuda nasıl etkileneceği konusudur. Toplumdaki genel inanış gebelik döneminde anne adaylarının kemik erimesi ve diş kaybı gibi sorunları rutin olarak yaşadıkları yönündedir. Gebelikte anne karnındaki bebeğin sağlıklı gelişebilmesi için yeterince kalsiyum alımına ihtiyacı vardır ve anne adayının kalsiyum açısından zengin beslenmemesi durumunda bebek gereksinim duyduğu kalsiyumu annenin rezervinden almaktadır. Eğer anne adayı yeterli beslenirse böyle bir kayıp ya da eksiklik olmayacaktır.

Gebelik dönemi başından itibaren anne adayının vücudunda pek çok değişikliğe sebep olan bir süreçtir. Elbette ki bu değişikliklerin bir kısmı da anne adayının ağız içinde, dişetlerinde ve dişlerinde gerçekleşmektedir. Bu bağlamdaki en önemli değişiklikler vücuttaki östrojen ve progesteron seviyelerinin artışıdır. Bu hormonların artması dişlerin üzerindeki bakteriyel plak birikiminin artması anlamına geliyor. Anne adayları eğer gebelik döneminde bu plağı dişlerden uzaklaştırmaya yönelik önlem almazsa diş etlerinde kızarma, şişme ve kanama yaşanabilir. Gebelikte diş eti kanamalarından dolayı  dişlerini fırçalamaktan kaçınan anne adaylarının dişlerinde çok ciddi plak oluşumu görülür.

Gebeliğin özellikle ikinci 3 aylık periyodunda, yani 4, 5, 6. Aylarda dişlerin üzerinde bakteriyel plak oluşumu yaygındır ve bu sorun her anne adayını farklı düzeylerde etkiler. Ancak gebelik öncesi dönemde zaten bu tür problemleri olan bir kadın gebe kaldıysa, bu sorunun şiddeti gebelikte daha çok artar ve tedavi edilmezse çok ciddi ağız içi ve diş sorunları yaşanır.

Gebelikte diş sağlığını olumsuz etkileyen ve diş ağrısına sebep olan etkenlerden birisi de hamilelik tümörü gelişmesidir. Anne adaylarının dişetleri dişetlerinin şişmesi ve büyümesi sonucunda dişetlerinde iltihaplı durumlar ortaya çıkabilir. Bu tür sorunlar genellikle daha iyi bir diş temizliği ve ağız sağlığı ile kendiliğinden düzelebilmektedir. Ancak ilerleyen vakalarda anne adayını ciddi anlamda rahatsız eden, yemekleri çiğnemesini, dişlerini fırçalamasını engelleyen, çok şiddetli ağrıya sebep olan durumlarda mutlaka tedavi uygulanmalıdır.

Gebelikte diş bakımı çok önemli!

Çocukluktan itibaren dişlerin düzenli olarak fırçalanması başta ağız ve diş sağlığı olmak üzere aslında tüm vücut sağlığına hizmet eden bir uygulamadır. Zira vücuda alınan tüm besinler ağız yoluyla alındığı için ağız içi sağlığı önem arz etmektedir. Bu açıdan düşünüldüğünde gebelik döneminde anne adayının tüm organları olduğu gibi ağzının, dişlerinin sağlığının da çok hassas ve önemli olduğu unutulmamalıdır.

Her gebeliğin ilk aylarında anne adayları mide bulantılarından ve kusmalarından şikayet ederler. Bu şikayetler dolayısıyla da anne adaylarının ağız içinde asidik ortam oluşur, tükürük akışının azalır. Bununla birlikte gebeliğin ilk aylarında anne adaylarının  karbonhidrat içerikli besinlere aşırı bir ilgi duyması, bu besinleri fazlaca tüketmesi de diş sağlığını olumsuz etkiler. Hem ağızdaki asidik oranı yüksek ortam hem de tüketilen karbonhidratlı besinlerin ağızda kalan artıkları dişlere zarar vermektedir. Ayrıca anne adayları gebelik öncesi dönemle kıyaslandığında gebelikte çok sık aralıklarla bir şeyler yiyip içerler ve her yemekten sonra da diş fırçalamak pek mümkün olmaz. Hal böyle olunca anne adayının ağız içinde ve dişlerinin arasında kalanlar diş eti problemleri ve çürük oluşumu hızlandırır.

İşte tüm bu yukarıda sayılan faktörler göz önünde bulundurulduğunda anne adaylarının gebelikte normal döneme göre çok daha sık olarak ağız ve diş temizliği yapmaları gerekliliği ortaya çıkıyor. Günde en az 2 kez dişler fırçalanmalı ki, her yemekten sonra fırçalamak çok daha doğru olur. Bununla birlikte diş aralarına kaçan gıda parçalarının çıkarılabilmesi için de akşamları dişlerin diş ipi ile temizlenmesi doğru olur.

Gebelikte diş sağlığı ile ilgili yanlış inanışlara inanmamak gerekiyor!

Elbette ki gebelikte anne adayının diğer organları gibi dişleri de daha hassas ve olumsuzluklardan daha kolay etkilenebilir durumdadır. Ancak her gebelikte diş sağlığı ile ilgili sorunlar yaşandığı ya da gebeliğin diş kaybıyla sonuçlanacağı veya gebelikte diş hekimine gidilmeyeceği ile ilgili inanışlar kesinlikle yanlıştır. Esas önemli olan; gebelikte diş sağlığına her zamankinden daha fazla özen gösterilmesi ve diş sorunlarında doktordan yardım alınması gerektiği şeklindedir. Zira gebelikte dişlerde çürük oluşumu, çürüğün ilerlemesi, diş eti problemleri, diş ağrıları görülmesi hamilelik döneminde salgılanan hormonların ve yaşanan değişimlerin bir sonucu olarak ortaya çıkar. Bu dönemde ağız ve diş bakımının daha özenle yapılması ve gerektiğinde diş hekimine gidilerek gebeliğe uygun tedavi yolunun izlenmesi ile sorunlar ortadan kaldırılabilmektedir.

Gebelikte ne zaman diş hekimine gidilmeli?

Gebelikte hissedilen diş ağrısı;  diş eti sorunlarından, iltihaplardan ve 20’lik diş yaş dişlerden kaynaklanabilmekle birlikte çok sık olmasa da eklem kaynaklı da olabiliyor. Bu bakımdan diş hekimlerinin ve kadın doğum uzmanlarının anne adaylarına en önemli tavsiyesi, hamile kalmadan önce tüm ağız ve diş bakımlarını yaptırmaları şeklindedir. Yani gebelikte diş sorunlarını en aza indirebilmek için anne adayının gebelik öncesinde mutlaka ağız içi ve diş sağlığını kesinlikle kontrol ettirmesi, gereken tedavileri de alması gerekiyor.

Gebelik öncesinde yapılan tüm kontrol ve tedavi uygulamalarına rağmen gebelik döneminde ortaya çıkan ağız ve diş problemleri için  de diş hekimlerinin yaklaşımı eğer mümkünse tedavinin doğum sonrasına ertelenmesi yönündedir. Ancak acil tedavi gerektiren, tedavi edilmezse daha çok ilerleyecek olan durumlarda gebeliğe uygun tedavi yapılır.

Gebelikte diş tedavisi için en ideal zaman gebelik öncesi, ardından gebeliğin 2. trimesterı, yani hamileliğin 4. ve 6. ayları arasıdır. Zira gebeliğin ilk 3 aylık dönemi anne karnındaki bebeğin organ gelişimi için çok önemlidir. Bununla birlikte gebeliğin son 3 aylık döneminde ise anne adayı artan vücut kütlesinden dolayı dişçi koltuğuna oturmakta, doğru pozisyonu almakta zorlanır. Ayrıca gebeliğin son aylarında anne adayının pek çok şikayeti olacağı için diş tedavisi biraz daha geri plana itilebilir. Tüm bunlar göz önünde bulundurularak gerektiği hallerde gebelikte diş tedavisi için diş hekimleri genellikle en uygun zamanın gebeliğin tam ortasına denk gelen 2. trimestrı önerirler. Sayılan bu faktörlerden bağımsız olarak şiddetli diş ağrısı ile gelen hastalar gebeliğin hangi trimesterında olduğu fark etmeksizin gebeliği takip eden doktorun da bilgisi dahilinde uygun şekilde tedavi edilir. Gebelik söz konusu olduğunda anne adayının tedavide radyografi alamayacağının bilinmesi yeterlidir.

Gebelikte diş ağrısı durumunda neler yapılır?

Gebelik döneminde anne adayının aniden ve dayanılması güç bir diş ağrısı hissetmesi durumunda dişin sinirinin etkilendiği sonucuna varılır. Böyle bir durumda genellikle kanal tedavisi gerekir. Çok tercih edilmemekle birlikte bir kereye mahsus olmak üzere, gebeliği takip eden doktorun da bilgisi ile anestezi uygulanarak kanal tedavisi yapılabilir. Anne adayının diş ağrısı diş eti problemlerinden kaynaklanıyorsa, gebeliğe bir zararı olmayacak tedavi yöntemleriyle bu sorun ortadan kaldırılabilir. Eğer anne adayının diş ağrısı diş etine gömülü 20’lik dişlerden kaynaklanıyorsa doktor genellikle tedaviyi doğum sonrasına erteleme yoluna gider. Ancak ağrının eklem problemlerinden kaynaklandığı durumlarda ise doktor detaylı bir muayeneden sonra hastaya gece plağı veya splint vererek sorunun çözülmesini sağlayabilir.