Gebelik döneminde anne adaylarının en sık olarak şikayet ettikleri konuların başında bel ve sırt ağrıları gelir. Gebeliğin başlangıcından doğuma kadar ve hatta doğum sonrası kısa süre de olsa devam eden bel ağrıları yaşamı zorlaştırmaktadır. Gebeliğin başında gebelik hormonlarının salgılanmaya başlaması ve vücudun bu duruma alışmaya çalışması, gebeliğin ilerleyen dönemlerinde ise anne adayının kilo alması, vücudun orantısız bir şekilde kilo alması ve belin bu ağrılığı taşımakta zorlanması bel ağrılarının temel sebeplerindendir.

–

Hamilelikle birlikte başlayan bel ve sırt ağrısı kaynaklı şikayetler genellikle doğumdan sonraki 2 – 3 ay devam eder ve sonrasında kendiliğinden geçer. Gebelik sırasında bebek giderek büyüyor, ağırlaşıyor ve anne adayının beline ekstra bir yük biniyor. Bu bakımdan çok hissedilir düzeydeki bel ağrıları genellikle bebeğin büyüdüğü gebeliğin 5. ayından sonra meydana gelir.

Gebelikte bel ağrısına sebep olan etkenlerden birisi de gebelikte artan hormonların (relaxin) vücuttaki bağlarda meydana getirdiği gevşemedir. Doğumda bebeğin doğum kanalından rahat geçmesini sağlamak amacıyla oluşan bu gevşeme anne adayının bel ağrılarından yakınmasına sebep olur. Tüm bunlar göz önünde bulundurulduğunda gebelikte bel ağrısı çoğunlukla normaldir, ancak nadiren de olsa normal olmayan, bir sağlık sorununa işaret eden bir durum veya hastalık da var olabilir. Bel fıtığı gibi bir hastan kaynaklanan bel ağrıları anne adayı ve gebeliğin seyri için çok ciddi bir tehlike oluşturur. Bu bakımdan dayanılması güç bel ağrısı hisseden anne adayları mutlaka doktora gitmeli ve bu ağrının neyden kaynaklandığını öğrenmelidir.

Gebelikte bel ve sırt ağrısı neden olur?

Gebelikte sıkça yaşanan bel ve sırt ağrısı gebeliğe bağlı bir durum da olabilir, gebelikten bağımsız başka bir sorundan da kaynaklanıyor olabilir. Bu bağlamda gebelikten kaynaklı olarak ortaya çıkan bel ve sırt ağrılarının sebepleri; anne adayının karnının ağırlaşması, duruş bozuklukları, hormonlar sebebiyle bağların gevşemesi, belde hissedilen doğum sancısı olarak sıralanabilir. Gebelikte yaşanan, ancak gebelikle bağlantılı olmayan sırt ve bel ağrısının sebepleri; bel fıtığı, kas spazmı ve travma olarak sayılabilir.

Gebelik sırasında bel ağrısını azaltmak için hangi önlemler alınabilir?

• Gün içinde hareketsiz olmamak, uzun süre ayakta kalmamak ve uzun süre oturur pozisyonda durmamak.
• Uzun süreli olarak yürümemek,
• Normalde kaldırabileceğinden daha ağır yükler kaldırmamak,
• Anatomik olarak rahatsız eden pozisyonlarda uzun süre kalmamak,
• Özellikle sırt kaslarını kuvvetlendirecek egzersizler yapmak,

Hamilelikte bel ağrısı düşüğe neden olur mu?

Hamilelikte yaşanan rutin şikayetlerden birisi olan bel ağrısı normal şartlar altında düşüğe, bebek kayıplarına neden olmaz. Ancak bu bel ağrılarının altında bir hastalık ve patoloji varsa bel ağrısı sonucunda düşük ya da diğer gebelik sorunları ortaya çıkabilir. Bununla birlikte tam tersi bir durum da söz konusu olabilir. Şöyle ki, düşük yapan anne adayları bir süre şiddetli bel ağrısı yaşayabilir. Bunun dışında sadece katlanılabilir düzeyde bel ağrısı olan anne adayının düşük riskinde bir artış olması söz konusu değildir. Fakat bel ağrısı ile birlikte az da olsa kanama, lekelenme varsa bu durumda düşük tehlikesi kaygısı ile vakit kaybetmeden doktora başvurmak gerekir.

Hamilelikte bel ağrısı erken doğuma sebep olur mu?

Gebelikte bel ağrısı hem sadece rutin bir gebelik semptomu olabilir hem de pek çok sıra dışı durumun habercisi olabilir. Bu bağlamda kimi zaman erken doğum sancıları ve kasılmaları sadece bel ağrısı ile kendini gösterebilir. Böyle bir durumda anne adayı karnında hiçbir sancı hissetmezken sadece belinde şiddetli bir ağrı hissedebilir. Bu sebeple de özellikle gebeliğin 5. ayından sonra aniden başlayan ve ara ara gelip geçen bel ağrıları erken doğum kasılmalarının belirtisi olabilir. Böyle bir durumda gerçek sebebi öğrenmek için doktor muayenesi gerekir. Tüm bunlar ışığında gebelikte erken doğum riski tespit edilmeyen kadınlarda bel ağrısı erken doğuma da sebep olmaz, bebeğe de direk olarak bir zarar vermez.

Gebelikte bel ağrısı bebeğin cinsiyeti hakkında fikir verir mi?

Gebeliğin başından itibaren bebeğin cinsiyeti en çok merak edilen konuların başında gelir. Bu sebeple de tam olarak belli oluncaya kadar, doktor tarafından ultrasonda tespit edilinceye kadar gebelikteki pek çok belirti cinsiyetle ilgili bir ipucu verecekmiş gibi algılanır. Ancak bunların bilimsel platformda her hangi bir karşılığı yoktur. Bu bağlamda halk arasında bazen bel ağrısı ile bebeğin cinsiyeti arasında ilişki olabileceği şeklinde yanlış inanışlar olabilir. Fakat bunlar gerçeği yansıtmaz. Anne adayının bel ağrısı hissetmesinin, ağrının şiddetinin veya ağrı şeklinin bebeğin cinsiyetine dair fikir vermesi mümkün değildir.

Gebeliğin ilk aylarında bel ağrısı neden olur? Tehlikeli midir?

Gebelikte bel ağrısı genellikle anne vücudunun ve karnın ağırlaşmasından dolayı 5. aydan sonra başlar, doğuma kadar devam eder, hatta doğumdan sonraki birkaç ayda sürebilir. Ancak hamileliğin ilk haftalarında ve ilk aylarında da hormonlardan dolayı zaman zaman hafif bel ağrısı hissedilebilir. İlk dönemlerdeki bu ağrı kesinlikle şiddetli değildir, çok hafif düzeydedir. Gebeliğin ilk aylarında bel ağrısının şiddetli olması bu ağrının bel fıtığı, kas spazmı gibi gebelik dışında başka bir nedene bağlı olabileceği düşünülmektedir. Bu bakımdan böyle ağrılar kesinlikle detaylı bir doktor muayenesi gerektirir. Gebeliğin ilk aylarında hissedilen bel ağrılarına eşlik eden kanama gibi bir sebep yoksa gebelikle ilgili bir risk değil de, anne adayı ile ilgili bir sağlık problemi akıllara gelir. Burada da en çok düşünülen bel fıtığı riskidir.

Gebelikte bel fıtığı risklidir!

Bel fıtığı, kişinin omurgaları arasındaki kıkırdağın her hangi bir şekilde aşırı zorlama nedeniyle yerinden kayarak omurilik kanalı içine doğru girmesi, bacaklara gelen sinirlere ve omuriliğe baskı yapması sonucu oluşan bir rahatsızlıktır. Toplumumuzda belki de beden gücüne dayalı çalışan kişi sayısının fazla olmasından dolayıdır ki, bel fıtığı vakaları çok sıkça yaşanmaktadır. Tedavi edilmediğinde çok ciddi sorunlara sebep olabilecek olan bel fıtığı, günümüzde kolaylıkla tedavi edilebilmektedir. Hamilelerde bel fıtığı ise çok nadir görülen patolojilerden birisidir. Gebelik döneminde bel ağrısı çok sık olarak görülürken, bu ağrıya sebep olan etkenin bel fıtığı olma riski çok düşüktür.

Gebelikte anne adaylarının vücudunda gerçekleşen pek çok değişiklikler bel fıtığının ortaya çıkmasına ve artmasına neden olabiliyor. Bel fıtığı dolayısıyla da anne adayının yürümesi ve bazı basit hareketleri bile yapması zorlaşabiliyor. Gebelikte bel fıtığından kaynaklanan şikayetlerin büyük bir kısmı doktorun vereceği önerilere uyarak hafifler ve doğumdan sonra da neredeyse hepsi geçer.

Gebelikte bel fıtığı nasıl teşhis edilir?

Gebelikte sık sık yaşanan bel ağrılarına bacağa vuran bir ağrı eşlik ettiğinde ve anne adayı yürümekte zorlandığında bel fıtığından şüphe edilir. Bu tür şikayetlerle doktora giden anne adayları muayene edilir ve genellikle MR çekilir, bel fıtığı teşhis edilir. Bel fıtığının teşhisinde çok önemli olan MR çekimi, gebelik için de her hangi bir tehlike, risk oluşturmaz.

Gebelikte bel fıtığı nasıl tedavi edilir?

Gebelikte anne adayının hayati bir tehlike olmadığı sürece bir cerrahi operasyon geçirmesi tercih edilmez. Kontrol altına alınabilecek düzeydeki bel fıtığı vakalarında da tedavi beyin cerrahisi uzmanları tarafından planlanmaktadır. Bu süreçte anne adayları genellikle istirahat, ağrı kesici ilaçlar ve lokal steroid enjeksiyonu gibi tedavilerle rahatlatılır. Ancak çok nadir ve acil durumlarda, çok zorunlu ise anne adaylarına bel fıtığı ameliyatı uygulanabilmektedir. Gebelikte bel fıtığı ameliyat hastanın durumuna göre genel anestezi veya spinal anestezi ile yapılabilir. Gebelikte ortaya çıkan ve anne adayının sağlığı için risk teşkil eden bel fıtığının ameliyat edilmesi durumunda da gebelikle ilgili bir sorun yaşanma riski çok düşüktür. Bu bakımdan doktor, ameliyatın yapılması gerektiğine karar verdiğinde itiraz etmemek en doğrusudur.

Bel fıtığı ameliyatı sonrasında gebe kalmak riskli midir?

Bel fıtığı ameliyatı, kadınlarda üreme sistemine zarar veren, gebeliğe engel olan her hangi bir sorun yaratmaz. Bu bakımdan bel fıtığı ameliyatı olanlar da ameliyattan en az 6 ay sonrasında hamile kalabilirler. Ancak gebe kalma zamanı ve doğumun normal mi, yoksa sezaryen mi olacağı konularında konusunda mutlaka ameliyatını yapan beyin cerrahisi (nöroşirürji) uzmanının ve kadın hastalıkları doktorunun önerileri alınmalıdır. Çok sık yaşanmamakla birlikte bel fıtığı ameliyatı olan bazı kadınlarda fıtığın tekrarlama riski görüldüğünden gebe kalmak tehlikeli olabiliyor. Bu tür kadınların gebe kalması önerilmez.

Gebelikte bel fıtığından korumak için alınması gereken önlemler

• Düzenli olarak yürüyüş yapılabilir,
• Haftada 2 gün yüzmeye gidilebilir,
• Ağır kaldırmaktan uzak durulabilir,
• Yüksek raflara, dolaplara uzanmaktan kaçınılabilir,
• Çok derin ve yumuşak koltuklar yerine daha sert ve dizden aşağısı boyunda da oturulmamalıdır, Uzun süre hareketsiz kalınmamalıdır, Rahat ve ortopedik yataklar tercih edilmelidir, Otururken bel bölgesine yastık ile destek verilmelidir, Kilo alımına dikkat edilmelidir, Alçak topuklu ortapedik ayakkabı ve terlikler giyilmelidir, Uzun süre ayakta kalınmamalıdır, Ani hareketlerden kaçınılmalıdır, Doktorun önerdiği egzersizler yapılmalıdır, Bel fıtığı olan bir hamilenin doğum şekli, kadın doğum uzmanı ve beyin-sinir cerrahının birlikte aldığı karar ile yapılmalıdır.”

Gebelikte bel fıtığından kaynaklanan bel ağrısı varsa ne yapılır?

Bel fıtığı tespit edilen hastalarda günümüzün tıp teknolojisi ile genellikle kısa ve kolay bir cerrahi operasyonla tedaviyi gerçekleştirmek mümkündür. Ancak söz konusu olan hasta gebelik dönemindeyse tedavi süreci çok daha detaylı ve özenli işlemler gerektirmektedir. Anne adaylarında bel fıtığı tespit edildiğinde hastayı beyin cerrahisi uzmanı ve fizik tedavi uzmanının değerlendirmesi gerekmektedir. Gebelikte her türlü hastalık durumunda öncelikle anne adayının hayatı göz önünde bulundurulmaktadır. Hamilelikte bel fıtığı tespit edildiğinde de yine aynı düşünce hakim olacak ve bebeği de korumak adına gebelik boyunca bel fıtığının tehlikelerine karşı alınabilecek önlemler hastaya iletilecektir. Bu süreçte anne adayının yapması faydalı olan bazı hareket ve egzersiz önerileri verilir. Bel fıtığından kaynaklanan ağrıları dindirmek, hafifletmek adına hangi ağrı kesicilerin kullanılacağına doktor karar verir. Bu süreçte anne adayı kesinlikle rastgele bir ağrı kesici kullanmamalı ve her konuda doktorun önerilerine harfiyen uymalıdır. Zira gebelik öncesinde de bel fıtığı sorunu olan kadınların kullandığı ilaçlar ve ağrı kesiciler hamilelik sırasında kullanmaya uygun olmaz. İlaçlar konusunda en doğru kararı verecek olan kişi hastalığı ve gebeliği takip eden doktordur. Bu dönemde doktor önerisi olmadan bitkisel ilaçlar, otlar, bitki kürleri gibi ürünlerinden kullanılması kesinlikle sakıncalıdır.

Gebelikte bel ağrısı, akıntı, lekelenmenin birlikte olması ne anlama gelir?

Kadınlarda vajinal akıntı zaman zaman yaşanan bir sorundur. Gebelik döneminde ise akıntı çok sık olarak yaşanan ve çoğunlukla normal olarak karşılanan bir durumdur. Bu bakımdan kimi zaman vajinal akıntının yaşandığı dönemde rastlantı eseri bel ağrısı da hissedilebilir.  Bunda normal dışı olarak düşünülecek bir sorun yoktur. Fakat çok sık olmasa da kimi zaman erken doğum sancıları  gibi riskler söz konusu olduğunda bel ağrısı şeklinde de sancı hissedilebilir. Bunların yanında bir de su gelmesi şeklinde normalden daha sulu akıntı, lekelenme oluyorsa gebelikle ilgili bir riskten bahsedilebilir. Bu tür vakalarda acilen doktora başvurmak önerilir.