1 ) Hamilelik zehirlenmesi nedir?

Toplum arasında gebelik zehirlenmesi olarak bilinen preeklampsi, aslında zehirlenme ile ilgili bir durum değildir. Preeklampsi, gerçek anlamda zehirlenmeyi ifade etmemektedir. Hamilelik dönemi içinde tansiyon yükselmesi ile ortaya çıkan preeklampsi, ellerde ve ayaklarda ödeme yol açabilir. İdrarda fazla protein atılımına yol açtığı için ciddi sorunlara sebep olabilir.

2 ) Preeklampsinin çeşitleri var mıdır?

Preemklapsi hafif ve şiddetli olmak üzere 2 grupta değerlendirilmektedir. Hafif formdaki Preemklapsi sorununda, tansiyon 140/90 olarak izlenmektedir. İdrarda protein atılımı hafif formdaki Preemklapsi
sorununda henüz şiddetli değildir. Şiddetli formda görülen Preemklapsi sorununda ise idrardan protein atılımı 2 gramdan fazla olarak izlenir.

Şiddetli formda izlenen preeklampsi sorununda tansiyon 160/110 ve üzerindedir. Bu formda idrarda protein atılımı fazladır. Karaciğer fonksiyon testlerinde yükselme söz konusudur. Trombosit sayısında düşüş meydana gelir. Kalıcı baş ağrısı ve görme problemleri meydana gelebilmektedir.

Gebelik zehirlenmesi yani Preemklapsi,  sara nöbetlerini andıran sorunlara yol açabilir. Bu duruma ise eklampsi adı verilmektedir.

3 ) Hamilelik zehirlenmesine rastlama olasılığı nedir?

Gebelik zehirlenmesi yani preeklampsi, anne adaylarının ortalama olarak %10’unda meydana gelen bir sorundur. Preeklampsi durumlarının ortalama olarak dörte üçü hafif formda görülmektedir. Yaklaşık olarak dörtte birinde ise şiddetli form söz konusudur.

4 ) Preeklampsiye hangi adaylarda daha çok karşılaşılır?

Preeklampsi yani gebelik zehirlenmesi için risk faktörleri aşağıdaki gibidir:

• Anne adayının ilk hamileliği olması,
• Anne adayının 35 yaşının üzerinde gebe kalması,
• Daha önce ki hamileliklerinde preeklampsi geçmişi bulunmak,
• Hamilelik döneminden önce hipertansiyon yaşayan kişilerde kronik hipertansiyon
• Ailede preeklampsi öyküsü mevcut ise,
• Anne karnında bebek ölümü öyküsü varsa,
• Bebeğin gelişme geriliği varsa,
• Dekolman söz konusu ise.

5 ) Hamilelik zehirlenmesinin sebep olduğu sorunlar nelerdir?

Şiddetli formdaki hamilelik zehirlenmesinin meydana getirdiği faktörler aşağıdaki gibidir:

• İdrarda protein kaybının yüksek olması,
• Tansiyonun 160/100 mmHg olması,
• Günlük idrar çıkışında düşüş oluşması,
• Görme problemlerinin oluşması,
• Mide ağrısının ortaya çıkması,
• Kanda trombosit oranlarında azalma, olarak sayılabilir.

Bu belirtilerle beraber sara nöbetleri gibi nöbetler de söz konusu oluyorsa bu durumda eklampsi söz konusudur.Bu durumda beyin ödemi oluşabilir ve nöbetler başlar.

6 ) Preeklampsi teşhis ve takibinde dikkat edilmesi gereken noktalar nelerdir?

Gebelik zehirlenmesinin teşhis edilmesinde ve takibinin yapılmasında en önemli faktör; anne adayının düzenli olarak kontrol edilmesidir. Düzenli olarak yapılan tansiyon ölçümleri, hafif formdaki preeklampsi için oldukça önemlidir. Şayet tansiyonda bir yükselme ya da beklenmeyen bir durum söz konusu olursa bu aşamada zaman kaybetmeden kontrol sağlanabilmektedir. . Hafif preeklampside, (hafif derecede hamilelik zehirlenmesinde) tansiyon yani kan basıncı 140/90 mmHg üzerinde olur. Şiddetli preeklampside ise bu durum, 160/110 mmHg üzerindedir

7 ) Preeklampsinin risk faktörleri nelerdir?

• Çoğul gebelikler preeklampsi için risk faktörüdür.
• Tip 1 Diyabet preeklampsi için risk faktörüdür.
• Böbrek hastalığı preeklampsi için risk faktörüdür.
• Obezite yani aşırı şişmanlık preeklampsi için risk faktörüdür.
• Bağışıklık sistemi bozuklukları preeklampsi için risk faktörüdür.
• Trombofili (pıhtılaşma bozuklukları) preeklampsi için risk faktörüdür.
• Leiden mutasyonu preeklampsi için risk faktörüdür.
• Antifosfolipid antikor sendromu preeklampsi için risk faktörüdür.
• Mol hidatiform preeklampsi için risk faktörüdür.
• Annede böbrek hastalığı olması preeklampsi için risk faktörüdür.

8 ) Preeklampsi gelişen hamileliklerde, annede meydana gelen değişiklikler nelerdir?

• Böbrekte klasik patolojik lezyon gelomerülokapiller endoteliozistir.
• En erken hasar gören laboratuar belirtisi plazma ürik asit düzeyinde yükselme olmaktadır. Fakat bu durum tanı kriteri olarak kullanılmaz.
• Plazma kreatinin seviyesinde artış meydana gelir.
• Proteinüri oluşabilmektedir.
• Gebeliklerde ortalama % 50 civarında artan glomerüler filtrasyon oranı (GFR) preeklamptik hamilelerde azalır, böbrek kan akımında yükselme görülür.
• Trombositopeni
• Aşırı hemoliz söz konusu olduğunda hemoglobinemi, hemoglobinür, hiperbilirubinemi ve haptaglobulün seviyesinde azalma meydana gelebilir.
• HELLP sendromu meydana gelme riski yükselir.
• Yüksek tansiyon kaynaklı olarak kardiyonak afterload yükselir.
• Damar içi sıvısında azalma meydana gelir ve ektravasküler alana sıvı geçişi meydana gelir. Bu sebep kaynaklı olarak da kardiyak preload azalır.
• Ekstraselüler sıvı oranı yükselir.
• Plazma onkotik basıncında azalma görülür.
• Hemokonsantrasyon meydana gelebilir.
• Kan hacminde azalma meydana gelebilir. Bundan kaynaklı olarak da preeklamptik hamileler kan kaybını daha az tolere edebilir.
• Karaciğerde periportal hemoraji meydana gelebilir. HELLP sendromu oluşura, subkapsüler hematom ve rüptür ortaya çıkabilir.
• Görme bozukluğu (bulanık görme, diplopi) ortaya çıkabilir.
• Uteroplasental yetmezlik, dekolman plasenta söz konusudur.
• Bebekte IUGR riski, perinatal mortalite morbidite yükselir.

9 ) Anne ve bebek ölümüne neden olan tablo nasıl gelişir?

Küçük kılcal damarlar şeklinde ifade edilen kapiller; damarlarda mevcut olan direnç artışı, kapiller damarda oluşan hasar nedeni ile bebek ile anne adayı arasındaki kan ve besin alışverişinde yetmezlik meydana gelir. Bu durumda da bebek için ciddi riskler oluşmaktadır.

Bebeğe az oksijen gitmesi durumunda bebek strese girer. Utero plasantal yatakta basınç meydana gelir. Bu sebeple de bebeğin eşi daha erken ayılır. Bundan dolayı da bebek canlılığını yitirebilir.

Kapiller damarda oluşan bozukluklarda trombositler hasar almaktadır. Kanda trombosit oranı düşmeye başlar. Bunun neticesinde vücudun pıhtılaşma faktörlerinde eksilme meydana gelir.  DIC (Dissemine İntravasküler Koagülasyon ) gelişir ve ölüm ile sonuçlanır.

10 ) Preeklampsi (hamilelik zehirlenmesi) tekrarlamaması için ne yapmak gerekir?

• Anne adayı preeklampsi yani gebelik zehirlenmesinin yeniden meydana gelmemesi için kilo vermesi gerekmektedir.
• Çoğul gebelikler Preemklapsi için risk faktörüdür. Bu sebeple de sık sık kontrol altına alınmalıdır.
• Hamileliğin ilk haftalarında meydana gelen kilo alımı, Preemklapsi sorunun yinelenmesi bakımından risk faktörü oluşturmaz.
• Beslenmenin dengeli ve düzenli olması oldukça önemlidir. Bu sebeple de stresten uzak durma, düzenli uyku, kilonun ideal sınırlarda olması Preemklapsi yani gebelik zehirlenmesinin tekrar etmemesi bakımından önem teşkil eder.