Erkekte sperm hücrelerinin testislerden depolandıkları bölgelere geçişinin cerrahi yöntemlerle kalıcı olarak müdahale edilerek, çocuk sahibi olmayı engelleyen işlemdir. Bu işlem sonrasında gerçekleşen boşalmalarda, meni miktarında, renginde ve volümünde hiçbir değişiklik olmaz. Fakat mikroskopla görülebilecek küçüklükteki hücrelerin geçişini engellediği için, kesinlikle boşalan sıvıda sperm hücresi bulunmamaktadır. Bu yüzden de hamilelik oluşamaz. Vazektomi işlemiyle kanallar bağlandıktan sonra erkeğin görünümünde, cinsel arzu ve yeterliliğinde, cinsel doyumunda, penisin sertleşmesinde ve boşalmasında hiçbir değişiklik olmaz.

İyi bir aile planlaması yöntemi olan vazektomi işlemi, kanallarda önemli hasarlar oluşturduğu için tüplerin tekrar eski haline döndürülmesi oldukça zorlu bir işlem gerektirmektedir. Bu nedenden dolayı doğru karar verilmesi gerekir.

Vazektomi nasıl yapılır?

Lokal anestezi altında ve uygun muayenehane şartlarında üroloji uzmanları tarafından yapılan, oldukça basit ve güvenli bir işlemdir. Testisler erkek vücudu dışında skrotum adı verilen torbaların içinde bulunmaktadır. Lokal anestezi yapıldıktan sonra o bölge tamamen hissiz bir hale geldikten sonra, skrotum derisi üzerinde küçük bir kesi yapılarak sperm kanalı cilt dışına çıkartılır ve bağlandıktan sonra kısa bir parça kesilir. Kalan uçlarda koter ile yakılarak tahrip edilir. İşlem yaklaşık 30 dakika sürmektedir. Bu yüzden hastanede yatmayı ve istirahati gerektirmez. İşlem sonrasında şiddetli ağrılar oluşabilir. Doktorunuz sizin için uygun ağrı kesicileri önerecektir.

İşlem sonrasında olabilecek komplikasyonlar nelerdir?

• AĞRI: İlk 24 saatten sonra ağrı kesicilere gerek duyulmamaktadır. Ama bazı hastalarda oluşabilecek ağrıları önlemek için ağrı kesiciler kullanılabilir.
• ENFEKSİYON: Bu komplikasyonda çok nadir olarak görülebilirken, antibiyotik tedavisi ile giderilebilmektedir.
• KANAMA: Vazektomi işlemi sonrasında, bazen ödem ve kanama olabilmektedir.
• ORŞİALJİ: ( kronik ağrı ) Nadiren de olsa işlemden sonra biriken sperm ve sıvıya bağlı olarak testislerde ağrı olabilir. Bu durum 6 ay içerisinde kendiliğinden düzelmektedir.
• CİNSEL İSTEKSİZLİK VE GÜÇLÜK: Nadir olarak görülen bu durum fiziksel olmayıp, sadece psikolojik olarak görülebilen problemler arasındadır.
• ALLERJİK REAKSİYONLAR: Vazektomi işleminden önce uygulanan anestezi ilaçlarına karşı alerji ve bunun sonucunda geçici bir kaşıntı söz konusu olabilmektedir.
• HEMATOM: Skrotum içine kanama olur ve durmaz ise kan içeride pıhtılaşarak bir kitle oluşabilir. Nadir olarak görülen bu durum, yeniden cerrahi bir yöntemle hematomon boşaltılmasını gerektirebilmektedir.

Dikkat edilmesi gerekenler

• Vazektomi işlemine karar vermeden önce mutlaka eşinizle bu konuyu konuşmanız gerekir.
• İşlem yerinde şiddetli ağrı, kızarıklık, ateş ve hassasiyet olursa mutlaka doktorunuza danışmanız gerekir.
• Erkeğin eşinde adet gecikmesi olursa derhal doktora başvurulmalıdır.
• İşlem sonrasında koruyuculuk hemen başlamaz bu yüzden bir süre için ek bir korunma yöntemi kullanmalısınız. Sperm incelemesinde Azospermi oluşana kadar hamile bırakma riskiniz hala olabilir.
• Bu arada sık sık sperm tahlilinizi yaptırarak kontrol ettirmeniz gerekir.
• Vazektomi yaptırmış olmanız sizi cinsel yolla bulaşan hastalıklardan koruma sağlamaz.
• Vazektomiden sonra yeniden çocuk sahibi olma arzusunun ortaya çıkması durumunda geri dönüş çok zor ve zahmetli bir süreç gerektirebilir. Ancak çok çocuk arzusu olur ise testislerden aspirasyon yöntemi ile sperm toplanarak, tüp bebek yöntemi ile çocuk sahibi olunabilmektedir.

Erkekte kanalların bağlanması ne zaman korumaya başlar?

Vazektomi işleminden sonraki ilk 20 boşalmada meni içinde hala sperm hücresi olacağı için bu sürede başka bir aile planlaması yöntemiyle ( kondom ) korunmak gerekir. Yirmi boşalmadan sonra mümkünse vazektomi uygulayan klinikte sperm hücresi sayımı yaptırmak gerekir. Sayımda sperm hücresi görünmüyorsa artık başka bir ek yöntemle korunmaya gerek yoktur.

Vazektominin avantajları nelerdir?

• Yaklaşık % 100 etkilidir. Gebelik oluşumu kesinlikle sağlanamaz. ( 3 ay sonrasında )
• Kolay bir ameliyatla, erkeğin kadını gebe bırakması ömür boyu kesin bir şekilde engellenir.
• Cinsel ilişkiyi etkilemez.

Vazektominin dezavantajları nelerdir?

• Kalıcı bir işlemdir.
• Geri dönüşü pahalı ve zordur.
• Koruyuculuğun başlaması biraz zaman alır.
• Cinsel yolla bulaşan hastalıklardan koruma sağlanmaz.

Kimler vazektomi için uygundur?

• Bu işlemi yaptırmaya bilinçli ve gönüllü olarak karar veren çiftlere,
• Kesinlikle bir daha çocuk sahibi olmak istemeyenler erkeklere,
• Çocuk sahibi olması sakıncalı olanlar için uygun bir işlem olmaktadır.