Dış gebelik nedir?

Dış gebelik, döllenen yumurtanın rahim dışında, karın içi başka bir dokuya yerleşmesi ve o bölgede gelişim göstermesi olarak tanımlanmaktadır. Embriyonun rahim dışında en çok yerleştiği bölge ise fallop tüpleridir. Dış gebelik fallop tüpleri dışında yumurtalıklarda (ovarian gebelik), karın içi boşluğunda (abdominal gebelik) ve rahim ağzında (servikal gebelik) meydana gelebilir. Bunun dışında normal bir gebelik ile birlikte dış gebeliğin oluşma ihtimali de vardır. Oluşan bu gebelik tıp literatüründe heterotopik gebelik olarak adlandırılır ve ortalama 30 bin gebeliğin birinde nadir olarak görülmektedir.

Dış gebelik belirtileri nelerdir?

Dış gebeliğin fallop tüplere zarar vermemesi ve karın içinde kanamaya yol açmaması halinde erken dönemlerde ortaya çıkan net bir belirtisi yoktur. Çoğu zaman herhangi bir şikayete yol açmadan gelişim gösterebilir. Fakat dış gebeliğin en sık karşılaşılan belirtileri aşağıdaki gibi olmaktadır:

• Alt karın bölgesinde ağrı
• Tek taraflı kasık ağrısı
• Adet gecikmesinden sonraki dönemde lekelenme tarzında kanama
• Göğüslerde hassasiyet
• Bulantı ve kusma gibi şikayetlerle ortaya çıkmaktadır.

Ayrıca dış gebelik teşhis edilmeden önce karın içi kanama başlamış ise:

• Alt karın bölgesinde ani ve şiddetli ağrılar
• Omuz ağrıları
• Ağrılar nedeni ile tansiyon düşmesine bağlı olarak baygınlık durumu ortaya çıkabilir.

Dış gebelik vakası genellikle düşük yanılgısına neden olmaktadır. Özellikle düşük belirtisi olan adet gecikmesi sonrasındaki şiddetli ağrı ve anormal kanamalar dış gebelik riski ile benzer özellikler sergilemektedir. Bunun dışında tanı öncesinde akut apandisit, over torsiyonu ve bazı barsak hastalıklarının ekarte edilmesi gerekir.

Dış gebelik tanısında kullanılan yöntemler nelerdir?

Dış gebelik yukarıda bahsedildiği üzere diğer sağlık sorunları ile ortak belirtilere sahiptir. Bu nedenle dış gebeliğin ayırıcı tanısı için birtakım yöntemlere başvurulmaktadır. Dış gebeliğin kesin tanısında kullanılan yöntemler aşağıdaki gibi olmaktadır:

β-hCG

Kanda gebelik teşhisinde ölçülen hormondur. Dış gebelik tanısı için öncellikle hastanın gebeliğinin saptanması için hamilelik testi yapılmaktadır. İdrar yolu ile yapılan testlerde hatalı sonuçlar ortaya çıkabildiği için, genellikle serumda yapılan β-hCG testlerinden yararlanılmaktadır.

Hematokrit (tam kan sayımı)

Dış gebelik mevcut ise, iç kanamanın ortaya çıkması ile kanamanın şiddeti hakkında bilgi edinilmesini sağlamaktadır.

Ultrasonografi (vajinal ultrason)

Ultrasonografi günümüzde jinekolojik muayenelerde, genital organların ayrıntılı bir şekilde izlenmesine olanak sağladığı için en çok tercih edilen tanısal yöntemdir. Dış gebeliğin tanısı için β-hCG testi ile birlikte transvajinal ultrason kontrolleri standart prosedürdür.

Ultrasonografi ile gebelik kesesinin nerede olduğu ve karın içi kanamanın olup olmadığı kolayca tespit edilmektedir. Dış gebelik diğer adıyla ektopik gebelik en sık fallop tüplerinde ortaya çıkmaktadır. Fallop tüplerinde meydana gelen gebeliğe tubal gebelik adı verilir.

Kuldosentez

Doktorun gerekli gördüğü durumlarda kullanılan diğer tanısal yöntemlerden birisidir. Vajinal yolla karın boşluğuna girilerek, enjektör aracılığı ile karın içinde kanamanın olup olmadığı teşhis edilmektedir.

Dilatasyon ve küretaj

Ultrasonografi muayenelerinde rahimde gebeliğin olmadığı teşhis edilmiş ise, dış gebeliğe ait bulguların ve rahim içi değişkenliklerin saptanması amacı ile bu yöntemlere başvurulur. Küretaj operasyonları ile alından doku örneği patolojik olarak incelenmektedir.

Dış gebelik rahim dışında gerçekleşmiş olmasına rağmen, hormonal olarak gebelik etkisi ile desidual reaksiyon sonucu rahim iç astar dokusu endometrium da kalınlaşma meydana gelir. Bu kalınlaşma sonucunda kanama olabilir. Yapılan operasyon ile ortaya çıkan bu kanama durumu giderilmektedir.