Kısırlık ( infertilite) Nedir?
Kısırlık (infertilite) kadının hiç gebe kalamaması ya da daha önceden gebelik kalmasına rağmen bir daha hamile kalamaması olarak ifade edilebilir. Genellikle tüm kadınların yaklaşık oranla %25’i yaşamlarının herhangi bir dönemin de kısırlık vakası ile karşılamaktadır. Kadınların doğurganlık açısından en verimli yaşı 25 yaş civarıdır. Çoğunlukla 35 yaş sonrası kadınlardaki doğurganlık özelliği belirgin ölçüler de azalmaktadır.
Evde yapılabilen kısırlık testi (infertilite testi) olarak üretilen bazı kitler son yıllarda adından oldukça bahsettirmektedir.
Evde yapılabilen kısırlık testi kitleri yurtdışında olduğu gibi ülkemizde de mevcuttur. Evde yapılabilen kısırlık testlerinden bazıları yalnız erkek kısırlığını test etmek için üretilmiştir (evde sperm testi), erkekteki sperm sayısına göre bu test sonuç vermektedir. Bazı evde yapılabilen kısırlık testleri ise hem erkek hem kadınlar için üretilmiştir. Bu testin içerisinden çıkan bir kit erkek sperm sayısını ölçerek sonuç verirken, diğer kit kadının kısırlık (infertilite) problemini değerlendirme ile ilgili yapılan bir idrar testidir. Evde yapılabilen kısırlık testleri ile ortalama olarak 1 saat sonrası sonuç alınabilmektedir.
Kadında kısırlık (infertilite) problemi ya da gebe kalma, doğurganlık kapasitesi kadının idrarında FSH hormon düzeyine göre saptanır. FSH kadın doğurganlık kapasitesinin saptanması adına düzeyi ölçülen en önemli hormonlardandır. Evde yapılabilen kısırlık testleri ile FSH hormonu düzeyini ölçmemektedir bu hormon düzeyi kan tahlili ile değerlendirilir fakat idrardaki düzeyine evde yapılabilen kısırlık testleri ile bakılarak FSH hormonu düzeyi ile ilgili ortalama bir fikir sahibi olunabilir. FSH hormonu düzeyi idrar testinde çok yüksek çıkarsa kısırlık problemi olabileceği hakkında bilgi vermektedir. Test üreticileri bunun kesin değil kaba bir sonuç verebileceğini ve asıl sonucun doktora danışılarak yapılan daha kapsamlı tahlillerle çıkabileceğini belirtmektedir.
Erkekler için üretilen evde yapılabilen kısırlık testleri ise erkekteki sperm sayısının kritik değerin altında (normalde erkekte 1 mililitre semende en az 20 milyon sperm hücresi bulunması gerekir) ise kısırlık problemi olup olmadığına dair sonuç vermektedir.
Evde yapılabilen kısırlık testleri ile gerekli bilgilendirme yaptıktan sonra konumuzun odağındaki kısırlığın sebepleri nelerdir? Dilerseniz şimdi de bu sorumuzu yanıtlayalım…
Erkekteki kısırlık sebepleri takriben %25 ile 45 oranın da, kadına bağlı sebepler de %40 ile 55 oranında, her iki birey için kısırlığa bağlı olan sebep ise %10 ile 15 oranında, hiçbir şekil de kısırlık sebebinin bilinmemesi %10 ile 15 oranındadır. Evde yapılan kısırlık testleri konumuza tekrar dönmek gerekirse; evde yapılan kısırlık testlerinin ne derece güvenilir olduğu tartışmalı bir konudur. Bu testler sadece kadın idrarında bulunan FSH hormonu ile erkek sperm sayısına dayanarak afaki sonuç vermektedir. Kısırlık (infertilite) problemi ne kadındaki FSH düzeyi ne de erkekteki sperm sayısına bakılarak saptanabilecek bir şikayet değildir. Kadında FSH düzeyi, erkekte de sperm sayısı normal iken kısırlık görülebilir. Çünkü FSH dışında birçok hormon, rahimle ve tüplerle ilgili patolojiler ve diğer birçok sebep kısırlığı etkileyebilmektedir.
Erkeklerdeki durum da kadınlardakinden farksızdır. Sperm sayısı haricinde pek çok etken erkeklerde kısırlığa sebep olabilir. Sperm sayı düzeyinde anormallik olmayan erkeklerde kısırlık problemi ile karşılaşabilir. Sperm sayısı normal ancak spermlerdeki hareketlilik az ya da sperm şekillerinde yüksek oranda bozukluk söz konusu ise bu şikayetlere sahip bir erkekte de kısırlık problemi görülebilir. Evde yapılan kısırlık testleri; sperm hareketliliği, sperm şekil bozuklukları gibi durumları değerlendirmez sadece spermin sayısını kesin değil ancak afaki olarak değerlendirir.
Evde yapılan kısırlık test sonuçlarına güvenerek asla bir karar verilmemesi gerekir. Sonuçlar afaki olduğu için yanıltıcı olabilir ayrıca evde yapılan kısırlık testi sonucuna güvenerek kısırlık problemi olmadığını sanan çiftlerde yukarıda saydığımız gibi testin değerlendirmediği sperm hareketliliğinde düşüklük, sperm de yüksek oranlı şekil bozukluğu ve rahimle, tüplerle ilgili patolojilere bağlı kısırlıkları söz konusu ise zaman kaybedebilir. Özellikle ileri yaşlarda kısırlıkta erken teşhis çok önemlidir. Kısırlık şikayeti olan çiftler zaman kaybetmeden en kısa vadede tedaviye başlarsa kısırlık tedavisinde verimli sonuçlar alınır.
Evde yapılabilen kısırlık testleri; kısırlık muayenesi ve sperm testi için doktora gitmekten çekinen erkekler temel alınarak üretilmiştir.
Kısırlık; muhakkak doktor kontrolünde detaylı tahlil ve testlerle nedeninin incelenmesi gereken ve çıkan sonuçlara bağlı olarak detaylı bir tedavi planlanması yapılması gereken bir durumdur. Evde yapılabilen kısırlık testleri ile çiftler kısırlık durumu hakkında kesin bir bilgi sahibi olamaz bu test sonucunu hatta doktor dahi değerlendirse nihai kararı veremez. Kısırlık şüphesi olanlar doktora danışmadan önce kesin sonuç olarak değerlendirmemek kaydıyla ön bir bilgi sahibi olmak için bu testi uygulayabilir. Ancak muhakkak kısırlık için doktora muayeneye gidilmeli ve doktorun kısırlık şüpheniz ile ilgili ön gördüğü tahlil ve testler yaptırılarak çıkan sonuçlara göre kısırlığın varlığından söz etmek doğru olur.