Bir bebek sahibi olmak, belki de herkesin hayalidir. Ancak hamilelik döneminin de bazı zorlukları olduğunu unutmamak gerekiyor. 9 aylık hamilelik dönemi içinde kadın, fiziksel, duygusal, ruhsal pek çok değişiklik, sayısız sorun yaşamaktadır. Alınan fazla kilolar, hareket özgürlüğünün kısıtlanması ve hormon dengelerinin hızlı değişimi sebebiyle hamilelik döneminde sayısız şikayet söz konusu oluyor. Bunlardan bazıları çok şiddetli olmazken, bazı sorunlar çok rahatsız edici olabiliyor. Kadınların bu dönemde yaşadıkları şikayetlerin yaygın şekilde görülenlerinden birisi mide bulantısıdır. Bunun da temel sebebi hamilelikle birlikte tamamen değişen hormon dengesidir.
Kadın vücudunda her ay yumurtlama dönemi yaklaştığında olası bir gebeliğe hazırlık için bazı hormonların salgılanma miktarı değişir. Gebeliğe uygun hale gelir. Eğer o ay gebelik gerçekleşmişse artık vücut, gebeliği başarıyla tamamlamak için hormon düzeylerini yeniden ayarlar. Bu durumda hormonların eski salgılanma seviyesine alışmış olan bünye, yeni hormon değerlerini kabul etmekte zorlanır ve bazı tepkiler verir. Özellikle hamilelik döneminde sıkça yaşanan sabah bulantılarının temel sebebi vücudun bu değişen hormon dengesine alışmakta zorlanıyor olmasıdır. Ancak hamilelik ilerledikçe zaman geçtikçe vücut bu hormonlara alışır ve mide bulantıları da seyrekleşir, zamanla geçer.
Aslında hamilelik söz konusu olduğunda mide bulantısı çok sıklıkla yaşanıyor. Bu konuda yapılan araştırmalar, hamilelerin yaklaşık yarısının bulantı yaşadığını, ancak bunların hepsinin kusacak kadar şiddetli olmadığını gösteriyor. Bu bağlamda çok hafif ya da orta düzeyde yaşanan mide bulantıları daha sık görülürken, kusacak şiddette mide bulantısı daha nadir yaşanmaktadır. Hamilelikte mide bulantısı oldu diye, ille de kusmak gerekmiyor. Çünkü aslında bu dönemde yaşanan bulantı hissi gerçek bir kusma ihtiyacına işaret etmiyor, gerçekten kusmayı gerektirecek bir bulantı değil.
Çok sayıda gebe kadında 6. hafta ile 8. hafta arası bulantı açısından çok kritiktir. Bu dönemde kadının hissettiği bulantı genellikle 4. ayın dolması ile birlikte son bulur. Bir grup hamile kadında ise bulantılar tamamen bitmese bile ciddi anlamda azalır, artık kadını rahatsız etmez, günlük yaşamını etkilemez. Hamilelikte mide bulantısının dönemi genellikle kısa süreli iken bazı gebelerde bulantılar, hamileliğin başından sonuna kadar devam edebilmektedir. Bu gibi bir durumda doktora danışmak, bu sorunun altına yatan sebebi daha detaylı araştırmak önerilir.
Genel olarak gebeliğin 6. haftasında başlayan bulantılar, ilerleyen zamanlarda daha da artarak devam eder. Yaklaşık 7 hafta boyunca kadının özellikle sabah saatlerinde çok rahatsız eden bulantılar, 14. hafta ile birlikte genellikle hafifleyen bir tablo sergiler. Burada bahsedilen bulantı başlama ve bitiş zamanları genele göre söylenmektedir. Zira bazı kadınlarda bulantılar, normalden daha geç ortaya çıkabilir, daha geç veya erken sona erebilir. Bu bakımdan her kadının bünyesinin bu hormon dengesizliklerine vereceği tepki farklı olabilir, mide bulantılarının ve diğer tüm gebelik şikayetlerinin şiddeti ve süresi de değişebilir.
Hamilelik döneminde mide bulantılarının ortaya çıkışını tetikleyen birçok farklı faktör bulunmaktadır. Bunlardan en önemlisi ise tabii ki hem progesteron hem de östrojen hormonlarının salgılanma seviyesinin hamilelikte fazlasıyla artıyor olmasıdır. Kadının vücudunun, bu hormonların normalden çok daha fazla salgılanmasına alışma sürecinde mide bulantıları sıklıkla görülmektedir. Hormon salgılanmasındaki bu artış nedeniyle kadının koku duyusu çok daha fazla gelişir. Bir de HCG hormonunun da artmasıyla birlikte kadın için bulantılar kaçınılmaz hale gelir. Gebeliğin varlığından şüphe edildiğinde yapılan gebelik testinde bakılan hormon olan HCG hormonu, gebeliğin tespitinde kullanılan hormondur. Bu sebeple de kanda HCG’nin yükselmesi, aslında gebeliğin varlığına işaret etmektedir.
Gebelik döneminde hem hamileliğin olumlu ilerlemesi hem de bebeğin sağlıklı bir şekilde gelişebilmesi için sağlıklı, yeterli ve düzenli beslenme çok önemlidir. Bu dönemde yaşanan beslenme düzensizlikleri ve özellikle B6 vitamini yoksunluğu, gebelikte rutin olarak yaşanan bulantıların daha da artmasına, sıklaşmasına neden olur. Bu nedenle hamileler beslenme programlarında doktorun önerisi ve bilgisi dahilinde meyve ve sebzelere ağırlık vermeli, çeşitli kuruyemişler, tahıllar tüketerek vitamin, mineral dengesini korumalıdır. Özellikle B6 vitamininin eksikliği hamilelik döneminde tek başına mide bulantısı yaratmaya yetebiliyor.
Gebelik döneminde sağlıklı beslenmek sağlıklı bir hamilelik dönemi geçirmek, daha az kilo almak ve sağlıklı bir bebek dünyaya getirmek demektir. Bu bakımdan zaten genç, yaşlı, çocuk, yetişkin her normal kişi için hiç sağlıklı olmayan yağlı, tuzlu, şekerli, hazır paketli gıdalar hamilelik döneminde biraz daha zararlıdır. Özellikle yağlı, tuzlu, çok ağır besinler gebelikte çok hassaslaşan koku duyusunu olumsuz etkiler, bünyenin hazmetme potansiyelini düşürür. Hamilelikten dolayı zaten yük altında olan mide, bir de ağır besinleri sindirmek zorunda kalması durumunda daha sert tepkiler verebiliyor. Böyle durumlarda da mide bulantısı, kusma kaçınılmaz olur.
Hamilelik döneminin rutin şikayetlerinden birisi olan mide bulantısını önlemek için hafif, sağlıklı, bolca vitamin, mineral içeren doğal besinlerle beslenmek öneriliyor. Bu önlemlere rağmen değişen hormon dengesinin yol açtığı mide bulantılarını geçirmek için de en sağlıklı ve pratik öneri bol bol su içmektir. Zaten hamilelikte bebeğin sağlıklı gelişebilmesi, kadının daha az kilo alması için bolca su tüketilmesi öneriliyorken bir de mide bulantılarını kısa sürede geçirmek için su içmek faydalı olur. Zira susuzluk genellikle midede bulantı hissi yaratır ve buna bir de gebelik semptomları eklenince sık sık mide bulantıları ve kusmalar da kaçınılmaz hale gelir. Ancak bu mide bulantılarından kolayca kurtulmak için bir bardak su ve yanında isteğe göre 1 – 2 parça da kraker tüketilebilir. Çünkü krakerlerin mideyi dinlendirici etkisi vardır.
Hamilelikte mide bulantılarından muzdarip olanlar için pratik ve etkili önerilerden birisi de limondur. Limonun kokusu hem hamilelikte hem de normal dönemde kişiyi rahatlatabilmekte, mideyi yatıştırabilmektedir. Özellikle çevreden gelen rahatsız edici kokulardan kaynaklanan mide bulantılarını doğal yoldan halletmek için bir dilim limon alıp koklamak işe yarar. Bu bakımdan mide bulantısı sorunu yaşayan kadınlara, küçük bir torbaya ya da kutuya limon koyup yanlarında gezdirebilmeleri önerilir. Limonun ferah kokusu genellikle herkes tarafından sevilir. Ancak nadiren de olsa limon kokusundan rahatsız olan kadınlar yanlarında bir parça biberiye veya zencefil de taşıyabilirler. Fakat aynı bağlamda zencefilin kokusunun da çoğu kişi tarafından sevilmediğinin altını çizmekte fayda var.
Hamilelik dönemindeki mide bulantılarını geçirmek için yukarıdaki önerilerin işe yaramadığı durumda vakit kaybetmeden doktora danışmak gerekir. Çünkü mide bulantıları kadının yaşam kalitesini düşürebilir. Ancak doktorun önereceği, hamilelik döneminde kullanılma sakıncasının olmadığı bazı yatıştırıcı ilaçlar kadına yardımcı olabilir. Fakat hamilelik döneminde ilaç kullanımının çok tehlikeli ve hassas bir konu olduğu unutulmamalı ve doktorun önermediği, reçete etmediği bir ilaç asla alınmamalıdır.