Gebelik; yaklaşık 9 ay 10 gün süren çok uzun ve sıra dışı bir dönemdir. Gebeliği öğrendiği günden doğuma kadar anne adayı sabırsızlıkla bebeğin doğmasını bekler, bir an önce bebeğine sarılmak ister. Doğumun ne zaman gerçekleşeceği, sezaryen mi yoksa normal doğum mu olacağı, bebeğin genel sağlık durumunun nasıl olduğu gibi pek çok sorunun cevabı merak edilir ve kimi zaman anne adayının uykuları kaçar bu stres ve meraktan. Tüm bunlarla birlikte bir de anne adayını çok endişelendiren durumlar arasında doğumun olmak üzere olduğunu anlayamamak, doğum belirtilerini fark etmemek gibi endişeler de bulunmaktadır. Aslında gebelik 9 ay 10 gün civarında sürerken gebeliğin son 4 haftası içinde gebelik her an gerçekleşebilir ve anne adayı doğum belirtilerinin neler olduğunu biliyorsa hazırlıklı olur. Doğumun gerçekleşeceği büyük gün yaklaştıkça, anne adayının vücudu hemen hemen her zaman ihtiyaç duyulan, kesinlikle anlaşılır sinyaller verir. Doğumun gerçekleşmek üzere olduğunu anlayamayan, kendiliğinden bir anda doğuran kadın yoktur. Bu bakımdan endişelenmeye de gerek yok. Ama yine de doğum belirtileri hakkında bilgi ve fikir sahibi olmak hazır bulunuşluğu artırması bakımından önemlidir.

Doğumun yaklaştığını gösteren belirtiler

Aşağıdaki belirtiler fark ediliyor ya da hissediliyorsa doğum 1 veya 2 gün içinde doğum yapacağınız kesinleşmiştir. Bunlar doğumun yaklaştığının temel göstergeleridir.

• Membranın (amniyotik kesenin) yırtılması

Halk arasında yaygın olarak kullanılan ifadesi ile “su gelmesi”, tıbbi adıyla membran, amniyotik kese yırtılmasıdır. Burada yırtılan kese, bebeğin gebelik boyunca içinde bulunduğu kesedir. Doğum yaklaşınca kese yırtılır ve keseden dışarı akan net amniyotik sıvının miktarı kadın kadına farklık gösterir. Bazı kadınlarda sadece küçük bir damlama şeklinde su gelirken, bazı anne adaylarında fazla miktarda akıntı şeklinde olabilir. Halk arasında neredeyse en sıklıkla bahsi geçen doğum belirtisi olan su gelmesi, şaşırtıcı bir biçimde, doğum yapan kadınların % 25’inden daha az kısmında görülmektedir. Diğer kadınlarda ise bu kese doğum esnasında yırtılır. Amniyotik kesenin yırtılması ve suyun gelmesi durumunda doğumun en geç 24 saat, 1 gün içinde başlaması beklenir. Bu bakımdan suyu gelen anne adayı vakit kaybetmeden doktora ya da en yakın sağlık kuruluşuna ulaşmalıdır. Kadın, bu sıvının ne zaman geldiğine, renk ve miktarına ve kötü koku olup olmadığına dikkat etmeli, doktora bu konuda bilgi vermelidir.

• Kan gelmesi

Gebeliğin son haftalarında anne adayı iç çamaşırında hafif pembemsi ya da kırmızımsı lekeler görebilir. Doğumun yaklaştığının habercilerinden olan kasılmalar başlamadan 1 ya da 2 gün önce, pembemsi veya kan gibi lekeli mukus akıntısı görülebilir. Gelen bu kan gibi akıntı, aslında gebelik sırasında serviksi kapatan, tıkayan mukus tıkacıdır. Doğumun başlamak üzere olduğunun habercisi olan bu akıntı tüm anne adaylarında görülmeyebilir, bazı kadınlarda daha bu mukus tıkacı atılmadan önce kasılmalar başlar. Bununla birlikte gebeliğin son günlerinde, kan gelmesinin doğum öncesi vajinal muayene sonrası olabilen ve kaygılanmak gerekmeyen kahverengimsi, kanlı akıntı ile aynı şey olmadığının da altını çizmekte fayda var.

Kasılmalara, doğumun ilk belirtileridir!

Aylarca beklenen doğumun başlamak üzere olduğunun en önemli, en belirgin işareti düzenli rahim kasılmalarının başlamasıdır. İlk önceleri bu erken kasılmalar adet dönemi krampları ya da bel ağrısı şeklinde kendini gösterir ve 20 – 30 dakika aralıklarla gerçekleşir. Ancak eğer bunlar doğumun habercisiyse ağrı ya da kramp giderek daha şiddetlenir ve daha uzun sürer. Zaman ilerledikçe kasılmalar da daha sıklaşır, hatta 3 – 5 dakikada bir kasılmalar, ağrılar olmaya başlar. Bu konuda doktoru da doğru bilgilendirebilmek için kasılmaların zamanını takip etmek, her birinin tam olarak ne zaman başladığını ve ne kadar sürdüğünü not etmek önerilir. Bu sayede doğumun olası başlangıcına da hazır olmak mümkün olur.

Gerçek doğum ve yalancı doğum kasılmaları nasıl ayırt edilir?

• Gerçek doğum kasılmaları; 5 dakikada bir gibi düzenlidir ve öngörülebilir bir şekildedir. Yalancı doğum kasılmaları ise; düzensizdir ve öngörülemez, bazen aralarında 10 dakika olurken, bazen 7 – 8 dakika olur.
• Gerçek doğum kasılmalarında; kasılmalar daha sık, daha uzun süreli ve daha güçlü olabilir. Yalancı doğum kasılmalarında ise zaman içinde artış olmaz.
• Gerçek doğum kasılmalarında; her kasılma önce sırtın alt kısmında hissedilir sonra ön ve alt kısımlara, ardından da kasığa yayılır. Yalancı doğum kasılmalarında ise; kasılmalar karında genel bir sertlik olarak hissedilir.
• Gerçek doğum kasılmalarında; yapılan faaliyeti ya da pozisyonu değiştirmek kasılmalarda azalma veya durmaya yol açmaz. Yalancı doğum kasılmalarında ise; yapılan faaliyeti ya da pozisyonu değiştirmek, kasılmalarda azalma veya durmaya yol açar.
• Gerçek doğum kasılmalarında; az miktarda kan gelebilir. Yalancı doğum kasılmalarında ise; genellikle kan gelmez, lekelenme olmaz.
• Gerçek doğum kasılmalarında; membran, yani amniyotik kese yırtılması, su gelmesi olabilir. Yalancı doğum kasılmalarında ise; amniyotik kese yırtılması ya da su gelmesi olmaz.
• Gerçek doğum kasılmalarında; doktor ya da ebe, doğumu gerçekleştirecek olan uzman, rahimdeki olgunlaşma (yumuşama), efasman (incelme), ya da genişleme gibi servikal değişiklikler fark eder. Yalancı doğum kasılmalarında ise; servikal bir değişiklik olmaz ve dolayısıyla da fark edilecek bir durum yoktur.

Ne zaman doktoru aramak gerekir?

Anne adayı yukarıda sayılan belirtilerden birini hissediyorsa, kesinlikle vakit kaybetmeden doktoru aramalı, bir sağlık kuruluşuna gitmelidir. Gebelik dönemi hem anne hem de bebeğin sağlığı ve yaşamı için çok önemlidir. Bu süreçteki tüm değişkenler, tüm faktörler önem taşır. Bu bakımdan anne adayı kendisinde sıra dışı ya da gebeliğin önceki 8 ayı içinde yaşanmayan bir durum hissediyorsa doğum belirtisi olabileceğini düşünüp doktora haber vermelidir. Eğer anne adayı doğum yapmak üzere olduğunu düşünüyorsa doktorunu aramak onun ilk yapacağı iş olmalıdır. Kadın, doktoru aradığında kendi durumu ve belirtiler hakkında daha net bilgiler verebilmek için hissettiklerini, vücudunda olup biteni not alsa faydalı olur. Doktoru ararken de bu notları yanında bulundurması önemlidir. Eğer söz konusu olan bir gebelik, bir doğumun başlaması ise doktoru herhangi bir zaman, gece veya gündüz aramaktan çekinmemek esastır.

Bunların yanında anne adayı bazı değişiklikler hissediyorsa da hemen hastaneye gitmesine gerek olmayabilir. İşte hastaneye gitmek gerekir mi, yoksa gerekmez mi diye düşünebilmek için de doktorun belirtiler hakkında ayrıntılı bir şekilde bilgilendirilmesi gerekir. Özellikle de bu anne adayının ilk gebeliği ise, çoğu doktor ya da ebe kasılmalar 5 dakikalık aralıklarla gerçekleşinceye kadar evde konforlu bir şekilde kalmayı, hastaneye gitmekten daha fazla önerirler. Ancak daha önceden doğum yapmış olan kadınların hastaneye daha erken gitmeleri istenir, çünkü doğum süreci daha hızlı ilerler.

Doğum sancılarının başladığını fark eden kadının heyecan ve endişeye kapılmak yerine zaten daha önceden hazırlanmış olan doğum çantası ve yanında eşi, akrabaları ile birlikte hastaneye gitmesi en doğrusudur. Bu esnada endişelenmeye gerek yoktur.