Körbağırsak üzerinde apendiks adı verilen bir bölüm vardır. İnce bağırsakla kalın bağırsağın birleştiği yerin alt tarafında kalan ortalama 7 santim uzunluktaki bağırsak parçası olan körbağırsağın apendiks adı verilen 7-12 santimlik, içi boş çıkıntısının iltihaplanmasıdır. Bu bölümün iltihaplanması durumunda hasta, çok şiddetli ağrı ile seyreden ciddi bir enfeksiyon oluşur. Apandisitin patlaması hasta için hayatı tehlike yaratan bir sorundur ve hastanın acilen hastaneye yatırılması gerekir. Apandisitin en yangın olan tedavi şekli iltihaplı apandisin cerrahi yöntemle kesilip çıkarılması şeklindedir. Hastanın karın ve kasıklarda çok şiddetli ağrı, sızı hissetmesi, aşırı mide bulantısı, kusma, hafif ateş, iştahsızlık, kabızlık, ağrı bölgesinde şişme en belirgin apandisit belirtileridir. Apandisit bir tür bakteri iltihabıdır, 10-30 yaşlar arasındaki kişilerde çok sık görülür.

Karın ağrısı

Karın bölgesinde yaşanan ağrı apandisitin en sık görülen belirtisidir. Hastanın karın bölgesine donuk ve sürekli bir şekilde ağrılar gelir. Ağrı hastanın karnının sağ alt kısmını doğru ilerler ve şiddetlenir, dayanılmaz hal alır. Bu süreçte mekanik uyarım ya da hareketle artarak seyreden bir ağrı vardır. Karın bölgesinin genelinde “donuk” bir ağrı, karnın sağ alt kısmında ise keskin ve şiddetli ağrılar oluşabilir. Sağ bölgedeki ağrı genellikle kalça kemiğinin hemen üst kısmına denk gelmektedir. Apandisitte karın ve kasık bölgesindeki ağrıya kusma, mide bulantısı, ateş, kabızlık ya da ishal, gaz sorunu ve sırt ağrısı gibi diğer belirtilerde eşlik edebilir. Ancak, ağrı dışında görülen bu belirtiler her hastada aynı şekilde ortaya çıkmayabilir.

Kabızlık

Apandisit hastalığının en belirgin özelliklerinden bir diğer ise, apandisit ağrısıyla birlikte hastada belirgin bir kabızlığın da meydana gelmesidir. Yani apandisit, hastanın dışkı yapmasını, büyük tuvalete çıkmasını engelleyici bir durumdur. Bu bakımdan karın ve kasık ağrısına ek olarak şiddetli bir kabızlık yaşanması durumunda apandisitten şüphe etmekte fayda var.

İştahsızlık

Apandisit hastalarında ağrılardan önce aslında belirgin bir iştahsızlık sorunu yaşanır. Apandisit hastalarının ortalama % 90-95’i bu sorunu yaşar, ancak çoğu zaman dikkat çekmez.

Mide bulantısı ve kusma

Apandisit hastalarının % 75’inde belirgin bir şekilde mide bulantıları ve bunun sonucunda kusma yaşanır. Mide bulantısı sürekli olmakla birlikte, kusmalar çok şiddetli değildir. Eğer gün içinde çok şiddetli kusma oluyorsa, başka sorunlar da olabilir. Apandisitte genellikle kusmalar ağrılardan sonra ortaya çıkar ve hastayı zorlar.

Ateş

Apandisit durumunda çok yüksek değil, ancak orta derecede ateş hissedilir. Burada ateş genellikle 38 derecenin üzerine çıkmaz, eğer 39 dereceden çok ateş varsa, çok ciddi bir komplikasyon ortaya çıkmış demektir. Fakat hem hafif şiddetli bir ateş hem de karnın sağ alt bölümünde ağrı varsa, apandisite işarettir. Bunlara bir de sindirim güçlüğü, kabızlık ya da ishal, eklenmesi, zaman zaman mide bulantısı ve kusma olması apandisit var demektir. Bu süreçte ağız ve dilde kuruluk olduğu için hasta çok iştahsız ve halsizdir.

Ağrının apandisit olduğu nasıl anlaşılır?

• Ağrı durumunda hasta, karnına hafifçe bastırmalı, bu esnada dokunmak bile ağrıya neden oluyorsa vakit kaybetmeden bir sağlık kurumuna gidilmelidir.
• Hasta karın bölgesine bastırdığında ağrıya ek olarak, bu bölge normalden daha sert ya da şiş hissediliyorsa apandisit olma riski yüksektir.
• Hasta yürümekte zorlanıyorsa apandisit olabilir. Ağrı durumunda ayağa kalkıp yürümeye çalışmak ve yürürken ağrının şiddetlenmesi apandis iltihaplanmasının göstergesidir.

Gebelikte apandisit

Yukarıda ne olduğu, neden olduğu, nasıl tedavi edildiği ayrıntılı bir şekilde anlatılan apandisit; gebelik döneminde çok sık yaşanmasa da, varlığı durumunda ameliyat yapılmaktadır. Apandisit sorunu yaklaşık 1000 – 2000 gebelikte bir görülecek kadar nadir bir sorundur. Bu bağlamda hamilelik döneminde akut apandisit hamile olmayan kadınlara göre çok daha seyrek görülür. Gebelikte apandisit tanısı konulması çoğunlukla kadının sağlık geçmişi, fizik muayenede elde edilen bulguları ve ultrason bulgularıyla olmaktadır. Çok sık olmasa da zorunlu olması durumunda tanı için tomografi de yapılabilir.

Gebelikte apandisit tanısı konması, gebe olmayanlara göre çok daha zor olur. Zira gebeliğin etkisiyle büyüyen rahim apendiks organını iter yerinin değişmesine sebep olur. Hamile bir kadında apandisit tanısının gecikmesinin asıl sebebi budur. Kişinin kalın bağırsağının başladığı bölgeden dışarıya doğru çıkan 5 cm boyunda ince bir organ olan apendiks, normalde karın bölgesinin sağ alt bölümünde bulunur. Yukarıda detaylı bir şekilde anlatıldığı üzere bu organın çeşitli nedenlerle iltihaplanması sonucu da apandisit oluşur. Hamilelikte normal şartlarda da kasık ağrısı, mide bulantısı, kusma gibi şikayetler çok sık yaşanmaktadır. Bu sebeple de apandisitten kaynaklanabilen bu belirtiler rutin gebelik şikayetleri ile karıştırılabilir. Hem anne adayının şikayet için doktora gitmesi hem de doktorun bu şikayetlerin normal gebelik sorunlarında farklı bir şeylerden kaynaklandığını anlaması zor olabileceğinden tanı gecikebilir.

Kişinin apandisit sorunu yaşaması durumunda kanındaki lökosit seviyesinde artış gözlenir. Fakat normal bir hamilelikte de kandaki lökosit seviyesi yüksek olabilmektedir. Bu durum da apandisit tanıyı zorlaşır ve gecikir. Ayrıca hamilelikte röntgen çekilmesinin zararlı ve yasak olması da apandisit tanısını zorlaştıran diğer bir durumdur. Tüm bu nedenler göz önüne alındığında hamilelikte apandisit tanısı normal hastalara göre daha güç bir şekilde ve geç konabilir. Bu süreçte hastanın sağlık öyküsü ve muayeneden elde edilen veriler en değerli unsurlardır.

Gebelikte apandisit durumunda en çok görülen şikayetler;

• Şiddetli hissedilen karın ağrısı,
• Mide bulantısı ve kusma,
• İştahsızlık,
• Ateş,
• Kabızlık ve ishal gibi sindirim sistemi sorunları şeklinde sıralanabilir.

Eğer gebeliğin ilk aylarıysa apandisit ağrısı, normal hastalarda olduğu gibi karnın sağ alt bölümünde hissedilir. Gebelik ilerledikçe rahim büyür, ağrı da daha yukarılara doğru çıkar. Hamilelik döneminde anne adaylarının pek çok farklı konuda şikayetleri olur. Bu şikayetlerin apandisit tanısı konulurken, sıradan gebelik şikayetlerinden, karın ağrısına neden olan diğer durumlardan ayrılması en önemli noktalardan birisidir.

Gebelikte apandisit ameliyatı

Apandisit, gebelik olsun ya da olmasın her zaman ameliyat ile tedavi edilmesi gereken, çok ciddi bir sağlık sorunudur. Apandisit vakalarında hiçbir zaman ilaç tedavisi mümkün değildir. Bu durum hamilelik dönemi için de geçerlidir. Eğer hamilelikte apandisit teşhis edildiyse, genel cerrahi uzmanları tarafından apendisit ameliyatı yapılır. Bu sayede apandisite sebep olan iltihaplı apendiks organı alınmış olur. Gebeliğin ilk aylarında ya da son dönemlerinde olsun, gebelikte apandisit ameliyatı laparoskopik, yani kapalı ameliyat şeklinde ya da açık ameliyat, yani kesi açılarak da yapılabilir.

Gebelikte yaşanman apandisit sorunu; düşük, erken doğum gibi çok ciddi komplikasyonların yaşanmasına sebep olabilir. Bu bağlamda çok erken dönemde apandisit tanısının konulması, bu sayede patlaması riskini azaltılması önemlidir. Böylelikle apandisit, gebeliğin seyrini çok fazla olumsuz etkilemeden sorun çözülebilir.

Gebelikte eğer apandisit zamanında teşhis edilemez ve tedavi edilmezse apandisitin patlaması durumunda erken doğum kaçınılmaz olur. Evet, apandisitin belirtileri diğer gebelik belirtilerine çok benzediği için hamilelerde apandisit tanısı çok daha zor olur. Ancak erken tanı ve tedavinin de hem anne adayı hem de bebeğin sağlığı için hayati olduğunun altını çizmekte fayda var.