Gebelik süreci hem anne hem de bebek için son derece önemli bir dönemdir. Bebek bekleyen anne adayları hastalıklara karşı çok dikkatli olmalı, beden ve ruh sağlığına özen göstermelidir. Çünkü anne adaylarının yaşadığı tüm sağlık sorunları az ya da çok bebeği etkileyebilmektedir. Bu bağlamda hamilelik döneminde anne adayının gün boyunca ve uzun süreli devam eden mide bulantısı yaşaması, ten renginin solgunlaşması ve hatta kimi zaman sarı renk alması bazı şeylerin yolunda gitmediğinin göstergesidir. Özellikle de ciltte renk değişikliği, bulantı ve iştah kaybı gibi belirtiler hem kansızlık hem de sarılık hastalığı semptomları olarak bilinmektedir. Hamilelik döneminde dikkat edilmesi gereken, çok fazla etkileyen hastalıklardan biri de sarılıktır. Sarılık aslında altta yatan karaciğer sorunu sebebiyle ortaya çıkan bir hastalıktır.

Hamilelikte sarılık neden olur?

Sarılık demek aslında, kişinin karaciğer fonksiyonlarının azalması anlamına geliyor. Karaciğerin işlevlerindeki sorunlar ise:

• Alkolik karaciğer hastalığı,
• Alkole bağlı olmayan karaciğer yağlanması sorunu,
• Akut karaciğer yağlanması problemi,
• Primer biliyer siroz (safra yolları saldırıya uğradığında karaciğerin iltihaplanmasıyla ortaya çıkan bağışıklık sistemi hastalığı),
• Viral hepatit hastalığı,
• Karaciğer kanseri sorunu,
• Aşırı dozda ve uzun süre parasetamol kullanılması (karaciğer işleyişini olumsuz yönde etkiler ve atık süzme kabiliyetini engelleyerek sarılığa neden olur),
• Safra yollarında taş olması (bilirubin birikmesi nedeniyle sarılığa yol açabilir),
• Sıtma (karaciğer iltihabı ve sarılık gelişmesine neden olabilir),
• Orak hücreli anemi rahatsızlığı (kırmızı kan hücre yıkımına neden olan genetik bir hastalıktır ve aynı zamanda bilirubin olarak bilinen atık ürünün birikmesine neden olur),
• HELLP sendromu (genellikle gebeliğin ilerleyen aşamalarında ya da doğum sonrası oluşan, sarılığa sebep olan ve hatta hayatı tehdit eden bir hastalık)
• Obezite,
• Pek çok bağışıklık sistemi hastalığı,
• Doğumsal anomali olması,
• Yüksek kolesterol seviyeleri gibi nedenler sarılık hastalığına yol açabilir.

Hamilelikte sarılık belirtileri nelerdir?

• Gözlerin beyaz kısmında sararma,
• Ciltte sarımsı bir renk,
• İdrarın çok koyu renkli olması,
• Derinin kaşınması,
• Dışkının açık renkli olması,
• Aşırı zayıflama,
• İştahın azalması,
• Sıklaşan baş ağrısı,
• Mide bulantı ve kusma,
• Yüksek ateş,
• Karaciğer çevresinde anormal şişlik,
• Bacakların, ayak bileklerinin ve ayakların şişmesi,

Hamilelikte sarılık teşhisi nasıl konur?

Sarılık, yukarıda sayıldığı üzere sarılık gözle görülür belirtiler veren bir hastalıktır. Bu bağlamda sarılık şüphesiyle doktora başvuran kişilere fiziksel muayene yapıldıktan sonra, doktor hastanın şikayetçi olduğu semptomları öğrenir ve hastanın kullandığını reçeteli ilaçlar hakkında bilgi alır. Gebelikte sarılıktan şüphe edilmesi durumunda ise öncelikle doktor, ürobilinojen kontrolü için idrar testi yaptırır. Ürobilinojenin beklenenden daha yüksek veya daha düşük seviyelerde olması, sarılık teşhisine yardımcı olur. Bununla birlikte sıtma veya hepatit hastası olup olmadığınızı kontrol etmek amacıyla da kan testi yapılır.

Bazı vakalarda doktor; alkolik karaciğer hastalığı, siroz, hepatit veya karaciğeri etkileyebilen diğer sağlık koşullarını kontrol etmek için karaciğer fonksiyon testi önermektedir. Bunun yanında doktor, ekstra bir ultrason taraması isteyebilir. Daha ciddi durumlardan şüphe edildiğinde, doktor siroz veya karaciğer kanseri tanısı için karaciğer biyopsisi önerebilir.

Hamilelikte sarılık nasıl tedavi edilir?

Sarılık şüphesiyle doktora başvuranlarda kan testi ve gerekirse, BT taraması raporları doktorun sarılık tanısı koymasına ve de nedenini belirlemesine yardımcı olur. Yukarıda bahsedildiği üzere sarılık genellikle altta yatan daha büyük bir sorunun göstergesidir. Bu bağlamda doktor da sarılık hastalığının altında yatan nedeni öğrendikten sonra tedaviyi planlayacaktır.

Eğer sarılık hastalığının altında yatan neden Hepatit A ise, hastalık kendiliğinden geçebilir ve genellikle tedaviye gerek kalmaz.

Eğer sarılık hastalığı sıtmanın bir yan etkisi olarak ortaya çıkmışsa, doktor en doğru tedaviyi önerir.

Hamilelikte sarılık nedeni eğer siroz, karaciğer kanseri ya da hepatit ise; ciddi bir tıbbi yardım gerektiği bilinmektedir.

Hamilelikte sarılık nasıl önlenir?

Sarılık hastalığının yaşanmasının çok çeşitli nedenleri vardır ve belirli bir önleyici tedbirden bahsetmek oldukça zordur. Ancak uzmanlar genellikle hamilelikte sarılık hastalığını önlemek için bazı ortak önerilerde bulunmaktalar. Bu öneriler;

• Sağlıklı bir diyet

Hamilelik süresi boyunca sağlıklı ve hijyenik bir şekilde beslenmek, sarılık ve diğer tüm sağlık sorunlarından korunmaya yardımcı olur. Sağlıklı bir gebelik dönemi geçirmek, yeterince sağlıklı büyüyen, gelişen bir bebeğe sahip olmanın en temel şart anne adayının sağlıklı ve yeterli beslenmesidir. Bu bakımdan anne adayı her besin grubundan tüketmeli, protein, vitamin, mineraller, sağlıklı yağlar bakımından zengin, karbonhidrat bakımındansa düşük beslenmek sağlıklı beslenmeye yardım edecektir. Bu bağlamda kırmızı ve beyaz et, süt ve süt ürünleri, taze sebze ve meyveler, tam tahıllar, baklagiller ve kuruyemişler sağlıklı beslenme önerileridir. Bu dönem içinde aşırı yağlı, tuzlu, şekerli, hazır, paketli gıdalardan uzak durmak, evde hazırlanan yemekleri tüketmek en doğrusudur.

• Sağlıklı bir kiloda kalmak

Gebelikte alınan kiloyu sağlıklı bir düzeyde tutmak, kontrol altında tutmak kandaki kolesterol seviyesini de düzenler. Kandaki kolesterol seviyesinin dengede olması, daha doğrusu kötü kolesterolün yükselmemesi hem anne adayının tüm yaşamının hem de gebeliğin sağlıklı seyretmesi anlamına geliyor. Zira yüksek kolesterol demek, başta damar tıkanıklığı, kalp ve damar hastalıkları olmak üzere pek çok ciddi, ölümcül hastalığa yakalanma riskinin yüksek olması demektir. Bu sebeple de özellikle gebelikte doktorun uygun gördüğü kilo aralığını aşmamak çok önemlidir.

• Aktif bir yaşam sürmek

Hamilelik döneminde güvenli olarak yapılabilen spor ve egzersiz programları kiloyu kontrol altında tutarak tüm hastalıklardan korur. Yukarıdaki 2 maddede anlatılan sağlıklı beslenme ve sağlıklı bir kiloda kalabilme gereklilikleri aktif yaşam ve düzenli egzersizle de bağlantılıdır. Bu süreçte mümkün olduğunca düzenli olarak yürüyüş yapmak, yüzmek, hamileler için önerilen egzersiz programlarını uygulamak doğru olacaktır. Bu sayede daha aktif ve sağlıklı olmak, istenen kiloda kalabilmek mümkün olur.

• Aşılanmak

Gebelik döneminde anne adayının bünyesi çok daha hassas ve mikroplara, virüslere karşı çok daha açıktır. Bu sebeple de bu süreçte korunmak daha büyük önem taşır. Özellikle de gebelikte büyük bir risk olan hepatit enfeksiyonlarını önlemek için jinekolog tarafından önerilen tüm aşılar yapılmalı, vücudun koruması, direnci artırılmalıdır.

• İlaç alımını sınırlandırmak

Her türlü ilaç, hayatın her döneminde kesinlikle sadece ve sadece doktor önerisi ve reçetesi ile kullanılmalı, doktorun önermediği bir ilaç alınmamalıdır. Bu hassasiyet gebelikte çok daha büyük önem taşıyor. Gebelik döneminde yenen, içilen her şey ve özellikle de kullanılan ilaçlar bebeğe birebir etki etmektedir. Bu dönemde anne adayları herhangi bir ilaç almadan önce mutlaka doktora danışmalılar ve reçetesiz veya tavsiye üzerine ilaç kullanmamalılar.

• Seyahat ederken dikkatli olmak

Özellikle bulaşıcı hastalıkların olduğu, sıtma gibi hastalıkların yaygın olarak yaşandığı bölgelere gebelikte gitmemek doğru olur. Bu bağlamda eğer seyahat etmek gerekiyorsa mutlaka önleyici tedbirler alınmalı.

.