Hamilelikte her ilacın kullanımı güvenli olmamaktadır. Bu dönemde kullandığınız bazı ilaçların bebek üzerinde hem hamilelikte hem de doğum sonrası görülebilecek bazı olumsuz etkileri olabilmektedir. Bu ilaçlara reçetelenmiş ilaçlar, bitkiler ve çeşitli takviyeler dahildir. Bu nedenle bir ilacı kullanmaya başlamanız ya da bırakmanız gerekiyorsa bu durumu doktorunuzla mutlaka konuşmalısınız. Çünkü bazı durumlarda ihtiyacınız olan bir ilacı kullanmamak size ve bebeğinize daha fazla zarar verebilmektedir. Örneğin anne adayı diyabet, astım ya da mide yanması gibi sorunlar yaşıyorsa bunlar için reçetelenmiş ilaçları kullanması gerekli olabilir. Bu ilaçların alınıp alınmamasına olası riskleri ve faydaları gözeterek doktorunuzla birlikte karar vermelisiniz. 

Hamilelikte vitaminlerin de düzenli olarak kullanılması gerekmeyebilir. Bazen takviye olarak alınan vitaminler yetersiz miktarda bazense aşırı miktarda olabilmektedir. Bu nedenle bunları ölçülü olarak tüketmeniz gerekmektedir. Bunun için ise düzenli olarak testler yaptırmak faydalı olacaktır. Ancak hamilelikte alınması önemli olan folik asit gibi bazı vitaminler vardır. Hamile kalmaya çalışıyorsanız ya da hamileyseniz her gün 0.4 mg folik asit almanız önemlidir. Folik asit, bebeğin beyninde ya da omurgasında meydana gelebilecek doğum kusurlarını önlemek açısından önemlidir.

Hamilelikte kullanılmaması gereken pek çok ilaç olsa da ibuprofen, anne adaylarının kullanmakta endişe duyduğu ilaçların başında gelmektedir. İbuprofenin olası zararlarından bahsetmeden önce hamilelik döneminde ilaç kullanımı ile ilgili genel olarak bilinmesi gerekenleri öğrenmek faydalı olacaktır.

Hamilelikte İlaç Kullanmak

Pek çok kadın hamileliğinde ya da hamile kalmadan önce ilaç alıp almamak konusunda karar vermek zorunda kalabiliyor. Çoğu ilacın hamilelikteki etkileri hamile kadınların yer aldığı araştırmalar yetersiz olduğu için tam olarak bilinememektedir. Ancak bu dönemde ilaç kullanımı ile ilgili olarak şunların bilinmesi önemli olmaktadır:

• Hamile 10 kadından 9’unun hamilelik boyunca herhangi bir ilacı kullandığı, 10 kadından 7’sinin ise en az bir tane reçetelenmiş ilaç kullandığı bilinmektedir. Geçtiğimiz 30 yıl boyunca ise kadınların ilk trimesterde kullandıkları reçetelenmiş ilaçların kullanımı geçmişe göre yüzde 60’tan fazla artmış durumdadır.
• Hamile pek çok kadının sağlık durumlarını kontrol altından tutmak için hamilelik boyunca düzenli ilaç kullanmaları gerekmektedir. Öyle ki bazı durumlarda ilaç kullanmayı bırakmak, kullanmaktan daha zararlı olabilmektedir.
• Bazı ilaçlar doğum kusurları, düşük, erken doğum, bebek ölümü ya da gelişim bozukluklarına neden olabilmektedir.

İlaçların siz ve bebeğiniz üzerindeki etkileri pek çok etkene göre değişebilmektedir. Bu etkenler şunlar olmaktadır:

• İlacı hangi dozlarda kullandığınız,
• Hamileliğin hangi döneminde ilaç kullandığınız,
• Sağlığınız ile ilgili diğer koşullar,
• Kullanmakta olduğunuz diğer ilaçlar.

Hamile kalmadan önce ilaç kullanımı güvenli midir?

Bebek sahibi olmaya çalışıyorsanız ya da henüz sadece düşünme aşamasındaysanız bile hamilelik için hazırlanmaya başlamanız gerekmektedir. Günümüzde pek çok kadının hamilelik boyunca sağlıklarını koruyabilmeleri için bazı ilaçlara devam etmeleri gerekmektedir. Bu nedenle hamile kalmayı planlıyorsanız, hali hazırda kullanıyor olduğunuz ilaçları doktorunuza söylemelisiniz. Çünkü bazı ilaçlar hamileliğin henüz erken dönemlerinde hatta hamile kaldığınızı bilmediğiniz dönemde doğum kusurlarına neden olabilmektedir. Bu nedenle hamile kalmaya çalışmadan önce hangi ilaçları kullandığınız ve hamilelikte ne yapmanız gerektiğine dair doktorunuzla konuşmanız gerekmektedir.

Hamilelik Döneminde İlaç Kullanmak Zorunda Olmanız Durumunda Yapmanız Gerekenler

Hamileyseniz doktorunuzla konuşarak hangi ilaçları almanız gerektiğine karar vermelisiniz. İlaçların yanında bitkisel takviyeler ve vitaminler konusunda da doktorunuzun görüşünü almalısınız. Her ne kadar hiçbir ilacın tamamen risksiz olma gibi bir özelliği olmasa da doktorunuzla birlikte konuşarak hangi ilaca başlamanız ya da hangi ilacı bırakmanız gerektiğine dair bir plan yapmalısınız.

Bazı durumlarda bir sağlık sorununu tedavi etmek için ilaç kullanılması gerekebilir. Örneğin astım, epilepsi, yüksek tansiyon ya da depresyon gibi rahatsızlıklar yaşıyorsanız hamilelikte sağlığınızı korumak adına ilaç almanız gerekebilir. Çünkü tedavi edilmeyen bazı rahatsızlıklar onları kontrol altına almak için ilaç kullanmanızdan daha zararlı olabilmektedir. Ancak yine de bazı ilaçlar sorunlara yol açabildiğinden olası riskleri ve faydaları konuşarak doktorunuzla birlikte ilaç kullanımınıza karar vermeniz gerekmektedir.

Hamile kaldığınızı öğrenmeden önce ilaç kullandıysanız ne olur?

Eğer hamile kaldığınızdan haberiniz olmadan ilaç kullandıysanız bu durumu doktorunuzla konuşarak endişelerinizi dile getirebilirsiniz. Bazı ilaçların hamilelikte kullanılması riskli iken bazılarının ise bir riski bulunmamaktadır. Bu nedenle hangi ilacı hangi dozlarda kullandığınız bilgilerini doktorunuzla paylaşarak risk olup olmadığını öğrenebilirsiniz.

Hamilelikte ilaç kullanımı ile ilgili internetten edinilen bilgiler yeterli midir?

İnternetten okuduğunuz bilgiler doktorunuza danışmanız konusunda yarımcı olacaktır. Bu nedenle internette yazılanları güvenilir kaynaklar olarak görmek yerine bu kaynakları doktorunuza danışmanız konusunda yardımcı olarak görmelisiniz. İnternette pek çok ilacın güvenli olarak sınıflandırıldığını görebilirsiniz ancak doktorunuz ile konuşmadan bir ilacın güvenilir olup olmadığını kesin olarak öğrenmeden kullanmamalısınız.

Hamilelik Sonrası İlaç Kullanımı

Hamilelik sonrası kendi sağlığınız ve bebeğinizi sağlığı için doktorunuzla konuşarak hangi ilaçları almayı düşündüğünüzü söylemelisiniz. Bu sayede emzirme döneminde bu ilaçların bir riski bulunup bulunmadığını öğrenebilirsiniz.

Hamilelikte İbuprofen Kullanımı

Yapılan araştırmalara göre 10 kadından 3’ü hamileliklerinin ilk trimesterinde ağrı kesici kullanmaktadırlar. Ancak bu dönemde kullanılan bazı ilaçlar bebekte doğum kusurları görülmesine yol açabilmektedir. Bu nedenle özellikle bu dönemde doktorunuz reçete etmeden ibuprofen almamalısınız.

İbuprofen kullanmak kız bebeğin doğurganlığına zarar verir mi?

İbuprofen hakkında yapılan bazı araştırmalar, ibuprofenin plasenta bariyerini aştığını gösteriyor. Bu araştırmaların sonuçlarına göre ibuprofen kullanıldığında annenin ilaca maruz kaldığı kadar bebek de kalmaktadır. Ayrıca annenin alındığı ibuprofenin, yumurtalık dokularındaki kanda da olduğu tespit edilmiştir.

Araştırma ile birlikte kız bebeklerin yumurtalıklarında ibuprofenin etkileri olduğu görülmüştür. Hamileliğin ilk trimesterinde alınan ibuprofen, plasenta bariyerini aşarak fetüsün ilaca maruz kalmasına neden oluyor. Bu nedenle ibuprofen kullanımının özellikle bu dönemde çok kısıtlı tutulması gerekiyor.

Kız bebekler yumurtalıklarında belli sayıda folikülle doğmaktadırlar. Bu foliküller ilerde yetişkin olduklarında doğurganlık kapasitelerini belirler. Yumurta rezervlerinin az olması doğurganlık süresinin kısa olmasına, erken menopoza hatta kısırlığa neden olabilmektedir.

Fetüste foliküllerin gelişimi ilk trimesterin sonuna kadar henüz tamamlanmaz. Yani bu dönemde ibuprofen kullanılırsa tedavi ne kadar kısaysa yumurtalık rezervinin eski haline dönmesi belli ölçüde mümkün olmaktadır. Ancak 2-7 gün arasında ibuprofen kullanımının ilk trimesterse fetüsün yumurtalıklarındaki germ hücrelerini önemli ölçüde ve geri dönülemeyecek şekilde azalttığı görülmüştür. Bu nedenle uzun süreli ibuprofen kullanımının doğurganlık üzerinde uzun dönemli etkileri olduğu düşünülmektedir.

Araştırmalar henüz yeterli sayıda olmadığı için kız bebeklerde azalan folikül sayısının ilerde doğurganlığı azaltıp azaltmayacağı kesin olarak bilinmemektedir. Bu nedenle araştırmalardan elde edilen sonuçlar henüz kesinlik göstermemektedir.

İbuprofen yerine ne kullanılabilir?

Hamileliğin ilk 24 haftası anti-inflamatuar ilaçlar kullanmak yerine parasetamol kullanılması daha güvenli olmaktadır. Ancak 24 haftadan sonra da anti-inflamatuar ilaçların kullanılmaması daha güvenli olacaktır.

Hamileliğin özellikle 30. haftasından sonra ibuprofen kullanmamak önemli olmakla birlikte hamileliğinizin hiçbir döneminde kullanmamak en güvenli yoldur. Ancak ibuprofenin hamilelikteki risklerinden haberiniz olmadan kullandıysanız tek seferlik bir kullanımın genelde zararlı olmayacağını bilmeli ve endişelenmemelisiniz. Bu dönemde bu tarz ilaçların düzenli olarak kullanılması sorun olmaktadır.

Hamileliğinizin ilk trimesterinde sık sık ibuprofen kullanırsanız düşük yaşama riskiniz artabilir. Bazı araştırmalar bu dönemde kullanılan ibuprofenin doğum kusurları yaşama riskini yükselttiğini de ortaya koymaktadır.

Hamileliğin 30. haftasından sonra ibuprofen kullanmak şu sorunlara neden olabilmektedir:

• Amniyotik sıvının azalması sonucu bebeğin ciğerlerinde sorunlar meydana gelmesi
• Bebeğin kalp ve dolaşım sisteminin etkilenmesi ve bunun sonucu olarak erken doğum gerekmesi
• Doğumun gecikmesi ya da daha uzun sürmesi

Sağlık durumunuza (Romatoid artrit gibi) bağlı olarak düzenli bir şekilde ibuprofen kullanmanız gerekiyorsa bunu doktorunuzun gözetiminde yapmalı ve bebeğinizin sağlığının düzenli bir şekilde kontrol edildiğinden emin olmalısınız.

Hamilelikte ibuprofen ile birlikte aspirin kullanımından da doktorunuz önermediği müddetçe kaçınmalısınız. Aspirin de tıpkı ibuprofen gibi non-steroid anti-inflamatuar bir ilaçtır ve benzer etkileri bulunmaktadır.

Hamilelikte ağrı kesici olarak en güvenli seçenek parasetamol olmaktadır. Ancak parasetamol her ağrı üzerinde etkili olmamaktadır. Bu nedenle parasetamolun etkili olmadığını düşünüyorsanız doktorunuzla konuşarak ne alabileceğinizi sorabilirsiniz. Ayrıca her ne kadar hamilelikte bazı ilaçlar güvenli sayılsa da o ilaç türünü mümkün olduğunda kısa bir zaman için ve en düşük dozlarda kullanmanız en güvenlisi olacaktır.

Hamilelikte bir ilacı kullanıp kullanmayacağınızdan emin değilseniz mutlaka doktorunuza danışıp o şekilde karar vermelisiniz.