Hamilelikte yaşanabilecek rahatsızlıklar içinde sırt ağrısı oldukça yaygındır ve her kadında farklı derecelerde görülebilmektedir. Sırt ağrısını hamileliğinizin herhangi bir döneminde deneyimleyebilirsiniz. Ancak sırt ağrılarının en çok görüldüğü dönemler bebek büyümeye başladığı zaman olmaktadır.
Hamileliğinizde sırt ağrısı yaşıyorsanız bazen bu ağrı günlük yaşamınızı etkileyecek ya da gece uyutmayacak kadar rahatsız edici olabilir. Ancak neyse ki bu ağrıyı hafifletmek için yapabileceğiniz bazı şeyler bulunuyor.
Hamilelikte mutlaka sırt ağrısı yaşanır mı?
Hamilelikte yaşadığınız sırt ağrıları canınızı sıkıyor olabilir. Ancak hamilelerin yaklaşık yüzde 50 ila yüzde 70 kadarı sırt ağrılarından etkilenmektedir. Hamilelikte sırt ağrısını herkes yaşamadığı gibi görülen ağrıların derecesi değişkenlik gösterebilmektedir.
Hamilelikte Sırt Ağrısının Nedenleri
Hamilelikte görülen sırt ağrısı birden çok etkene bağlı olarak ortaya çıkabilmektedir. Bazı kadınlar bel bölgelerinde hamileliğin başlangıcı ile birlikte ağrı yaşayabilmekteler. Sırt ağrısı konusunda en riskli kadınlar ise fazla kilolu olan ya da hamilelikten önce de sırt ağrısı çeken kadınlar olmaktadır. Bu ağrıların nedeni ayrıca hamileliğin hangi döneminde olduğunuza bağlı olarak da değişebilmektedir.
İlk trimesterde yaşanan sırt ağrısının nedenleri şunlar olabilmektedir:
Hormonal değişimler: Hamileliğin ilk trimesterinde vücuttaki progesteron seviyesi hızla artmaya başlar. Bu hormonun artması kasların ve pelvik bölgedeki ligamentlerin rahatlamasını sağlar. Vücutta değişen bu durumlar sırtınızda ağrılar yaşamanıza neden olabilmektedir.
Relaksin denilen bir diğer hormon ise yumurtanın rahim duvarına tutunmasına yardımcı olur ve hamileliğin ilk aşamalarındaki kasılmaların önlenmesine yardımcı olur. Doğum zamanı yaklaştığı zaman ise relaksin serviksi uyararak daha yumuşak ve doğuma hazır olmasını sağlar. Bunu yanında relaksin, pelvik bölgesindeki ligament ve eklem yerlerinin gevşemesini sağlayarak doğum kanalının doğum esnasında genişlemesini sağlar.
Her ne kadar relaksinin doğumda işlevleri önemli olsa da ligament ve omurgaları etkilediği için duruş bozuklukları ve bel ağrısına neden olabilmektedir.
Stres: Stres genelde vücudun en zayıf bölgesini etkilemektedir. Pelvik bölgenizde meydana gelen değişimler nedeniyle stresli olduğunuz bu dönemde sırt ağrılarınızın arttığını görebilirsiniz.
Her ne kadar hamilelik heyecan verici bir olay olsa da ruhsal ve fiziksel olarak gerçekleşen değişimler anne adayının daha stresli hissetmesine neden olabilmektedir. Stres, kişiyi sadece ruhsal açıdan değil fiziksel açıdan da etkilediği için yorgunluk, baş ağrısı ve kas ağrıları gibi durumları gözlemlemeniz de mümkündür.
Hamileliğin ikinci trimesterine gelindiğinde rahim genişlemeye ve fetüs büyümeye devam eder. Bu dönemde duruş değişiklikleri, kilo alma gibi durumlar sırt ağrısının yaşanmasına neden olabilmektedir. İkinci ve üçüncü trimesterde yaşanan sırt ağrılarının nedenleri şunlar olabilmektedir:
Duruş ya da pozisyon: Çok fazla ayakta durmak, duruş bozuklukları ve bükülme gibi durumlar sırtınızdaki ağrıların çoğalmasına neden olabilir. Ayrıca hamilelik süresince vücudunuzun ağırlık merkezi yer değiştirecek ve bebek büyüdükçe rahminize doğru ilerleyecektir. Bu nedenle de duruşunuzda değişiklikler meydana gelebilir. Kimi kadınlar vücutta oluşan dengesizliği gidermek için geriye doğru bükülürler. Bu da bel ağrılarına neden olabilmektedir.
Kilo artışı: Hamilelikte alınan kilolar bebeğin sağlıklı bir şekilde gelişmesi için gereklidir. Ancak bu durum sırt ağrıları yaşamanıza neden olabilir. Hamilelikte ne kadar kilo alındığı hem annenin hem de bebeğin sağlığını etkileyebilmektedir.
Hamile kaldığınız kiloya göre hamilelik boyunca almanız gereken kilo miktarı şu şekilde olacaktır:
Hamilelikte Yaşanan Sırt Ağrısını Rahatlatmak için Yapılabilecekler
Bebeğiniz büyüdükçe vücudunuzun ağırlık merkezi değişeceği için duruşunuzda bozukluklar meydana gelebilir ve eskisine göre daha fazla öne eğilerek yürümeye başlayabilirsiniz. Bu da sırt ağrıları yaşamanıza neden olabilir. Sırt ağrılarınız duruş bozukluğundan kaynaklanıyorsa şunları yapabilirsiniz:
Hamilelik boyunca vücut duruşunun düzgün olmasının yanında ayakkabı seçimi de oldukça önemlidir. Bu dönemde tamamen düz olmayan alçak topuklu ayakkabılar giymeniz faydalı olacaktır. Bu dönemde yüksek topuklu ayakkabılar giymek dengenizi kaybetmenize ve düşmenize neden olabilir. Ayrıca yüksek topuklu ayakkabılar belinizde baskı yaratabilir ve ağırlığın alt omurgaya ve eklemlere binmesine neden olabilir.
Yüksek topuklu ayakkabıların yanında tabanı dümdüz olan ayakkabılar da sağlıklı değildir. Çünkü bu tarz ayakkabılar ayağınızı desteksiz bırakmaktadır. Bu nedenle de dengesizliğe ve bacak ile sırtlarda ağrıya neden olabilmektedir. Hamilelik süresince yüksek topuklu olmayan ancak düz de olmayan ortopedik ayakkabılar giyerek sırtınızın ve bacaklarınızın desteklenmesini sağlayabilirsiniz.
Hamilelik süresince bel destek bandı takmayı da deneyebilirsiniz. Bu bel bantları karın bölgenizdeki kasları destekleyip sırt ağrılarında rahatlama sağlayabilir. Özellikle çalışan kadınların bu bel bantlarını kullanmaları önerilmektedir.
Hamilelikte zaten ağır kaldırmamanız gerek ancak küçük şeyleri bile alırken dizleriniz kırmalı ve öyle yerden almalısınız. Yani belinizi bükmemeniz ya da eğilmemeniz gerekmektedir. Ağır bir şey kaldırmanız gerekirse de birinden yardım isteyin.
Uyurken sırt üstü yatmamanız çok önemlidir. Yan yatarak daha rahat edebilir ve sırt ağrılarının azalmasını sağlayabilirsiniz. Yan yattığınızda bir ya da iki dizinizi birden bükerek yatabilirsiniz. Ayrıca hamilelik döneminde bacaklarınızı, karnınızı ya da sırtınızı rahat ettirmek ve desteklemek için yastıklar kullanabilirsiniz.
Etkinlikleri tam olarak kanıtlanmış olmasa da sırt ağrısı çekiyorsanız masaj, sıcak su torbası ya da soğuk uygulamak ağrıyan bölgede rahatlama sağlayabilir.
Sırt ağrısı durumunda şunları deneyebilirsiniz:
Buz: Ağrının başladığı ilk 48-72 saat içerisinde bir havlunun içine buz kalıpları koyun ve ağrıyan bölgeye 15 dakika boyunca uygulayın. Buz uygulamanız beyninize ağrıyı azaltıcı sinyaller göndermesini sağlayacaktır.
Sıcak: Eğer ağrı akut aşamayı geçmişse buz kalıpları yerine sıcak uygulama yapmayı deneyebilirsiniz. Bu yöntemde sıcak su torbasıyla ağrıyan bölgede rahatlama sağlayabilirsiniz.
Düzenli olarak egzersiz yapmak sırtınızın güçlü olmasını ve ağrılarda rahatlama sağlayabilir. Doktorunuza da danışarak size uygun olan egzersiz yöntemlerini uygulayabilirsiniz. Bunlar yürüyüş ya da su içinde yapılan egzersizler olabilir. Bunların yanında bir fizyoterapist ile sırt ağrınızda rahatlama sağlayacak hareketler üzerine çalışabilirsiniz.
Ayrıca bazı esneme hareketleri ile bel bölgenizde de rahatlama sağlayabilirsiniz. Bunlardan en yararlı olanlardan birinde şu hareketi gerçekleştirebilirsiniz: Elleriniz ve dizleriniz yerde ve başınız da bunlarla paralel olacak şekilde durduktan sonra karnınızı içeri doğru çekin ve yavaşça kendinizi geri çekin. Duruşunuzu birkaç saniye boyunca tutun ve daha sonra serbest bırakın. Bu hareketi yaklaşık 10 tekrar şeklinde yapabilirsiniz. Ağrınızda rahatlama sağlayacak diğer hareketler için doktorunuzla konuşabilirsiniz.
Alternatif Tedavi Yöntemleri
Hamilelikte yaşanan sırt ağrısına çözüm olarak akupunktur da önerilmektedir. Ancak bu tarz alternatif tedavi yöntemlerini denemeden önce mutlaka doktorunuza danışmanız gerekmektedir.
Ne zaman endişelenmek gerekir?
Hamilelikte yaşanan sırt ağrıları normalde bir müdahale gerektirmez. Ancak bazı durumlarda doktorunuza danışmanız yararlı olacaktır.
Aşağıdaki durumları deneyimliyorsanız doktorunuzla iletişime geçmelisiniz:
Ağır derecede görülen sırt ağrıları hamilelikle bağlantılı olarak osteoporosiz, verbetral osteoartrit ya da septik artritten kaynaklanıyor olabilir. Bu tür rahatsızlıklar yaygın olarak görülmemekle birlikte dayanılmayacak derecelerde sırt ağrısı yaşıyorsanız bu durumdan doktorunuzu mutlaka haberdar etmelisiniz.