İki gebelik arasında geçmesi gereken ideal süre 2 senedir. Bundan dolayı doğum yaptıktan sonra uygun korunma yöntemi seçilmeli ve uygulanmalıdır. Emzirme gebelikten nispeten koruyan bir yöntemdir, ancak yüzde yüz koruma sağlamaz. Bundan dolayı da korunma yöntemlerine başvurma olası bir gebelikten korunmayı sağlayacaktır.

Bebeği emzirmeyi planlayan anneler, şayet hap yöntemi ile korunmayı tercih ediyor ise, doğumdan sonraki ilk hafta süt oranını azaltmayan ve bebeğe herhangi bir şekilde zarar vermeyen mini haplara başlayabilir. Bu haplar düzenli olarak kullanılmalıdır.

Çeşitli sebeplerle anne bebeğini emzirmiyor ise, normal olarak korunmak için haplara doğum ardından 21 gün sonra başlamak uygundur. Haplar düzenli şekilde kullanılmalıdır.

Doğum sonrası spiral (RIA) ile korunmak mümkündür. Spiral, doğumdan 6 hafta sonra takılabilmektedir, bu işlem için adet döneminizde olmanız gerekmez.

Ailesini tamamlayan kadınlar, doğum yaptıktan 48 saat sonra ya da 6 hafta sonra tüplerini bağlatma yöntemine başvurabilir. Tüplerin bağlanması cerrahi bir girişimle olur. Eşlerin cinsel hayatı tüplerin bağlanması sebebiyle sekteye uğramaz, erken menopoz yaşanmaz. Tüplerin bağlatılması, oldukça etkili bir korunma yöntemidir.

Emzirme dönemindeki kadınlar için 3 aylık iğneler, doktor kontrolünde uygulanabilir. Doğum yaptıktan sonraki 6. haftada, şayet herhangi bir sorun mevcut değilse bu yönteme başvurulabilir.

Doğum yaptıktan sonraki 6. Haftada deri altı implant yöntemi tercih edilebilir.

Vazektomi yöntemi erkeğin sperm kanallarının bağlanması anlamına gelir. Erkeğin üreme sıvısında sperm bu şekilde görülmez. Ailesini tamamlayan ve çocuk istemeyen erkeklere uygulanır.

Diğer teknikler: vajene yerleştirilen fitiller, dışarı boşalma gibi yöntemlerdir. Ancak bu yöntemler etkili yöntemler değildir. Bu sebeple bu yönteme başvuranların gebe kalma riski oldukça yüksektir.

Emzirme hamilelikten korur mu?

Emzirme hamilelik riskinden nispeten koruyucu özelliğe sahiptir. Ancak, emzirme döneminde de gebe kalma riski mevcuttur. Bundan dolayı emzirme süresi boyunca korunmak gerekmektedir. Doğum yaptıktan bir ay sonra çift, kendi için uygun korunma yöntemine karar vermelidir.

Düzensiz olarak ya da aralıklı olarak emziren kadınlar, bebeğine anne sütü dışında besin verenler, doğumdan 3 hafta sonra korunmaya başlamalıdır.

Annenin doğum yaptıktan sonra yeniden gebe kalması için vücudunun fiziksel ve psikolojik olarak toparlanması şarttır. Bu toparlanma için 2 seneye ihtiyacı vardır. Bu sebeple doğum kontrol yöntemleri büyük önem taşır.

Bu süreçten önce gebe kalmak çeşitli riskleri peşinden getirir.

Emzirmeyen kadınlarda korunma 3 hafta, emziren kadınlarda ise 3 aydan sonra korunma sağlanmalıdır.

Emzirme, doğum yaptıktan sonraki 3 aya kadar koruyucu özellik taşır. Ancak bu sürenin sonunda koruyuculuk azalmaya başlar. Çünkü yumurtlama 3. Aydan itibaren başlar. 6. Ayda ise düzene girer.

Doğum yaptıktan sonra korunma için en uygun yöntemler:

• spiral,
• prezervatif (kondom),
• üç aylık progestin iğneleri olarak bildirilmiştir.

Spiral, doğum yaptıktan hemen sonra ya da daha uygun olarak 40 gün tamamlandıktan sonra uygulanabilir. Spiralin uygulanması için adetli olmak şart değildir. Fakat rahim ağzında yara, vajinal enfeksiyon, rahim ya da yumurtalıklarda enfeksiyon belirtisi ya da adetin düzensiz yaşanması gibi sorunlar mevcut olmamalıdır.

Erkeğin prezervatif kullanarak doğum kontrol sağlaması da, doğru kullanılması halinde etkili bir korunma yöntemidir.

Her iki yöntemi de tercih etmeyen çiftlerde “üç aylık depo progestinler” (Depoprovera) uygulanabilir. Türkiye’de “Depo provera”  adıyla satışa sunulan bu iğneler, doktor tarafından sadece uygun olan kişilere verilir. 90 günlük bir süre boyunca doğum kontrol sağlamaya yardımcı olur. Bu süre tamamlandıktan sonra yeniden tekrar edilmesi gerekir.

Depo provera’nın olumsuz yan etkileri nelerdir?

• İğnelerin uygulandığı süreç boyuca adet görülmez,
• Ara ara kanamalar meydana gelebilir,
• İğneler bırakıldıktan sonra adetleri düzene girmesi zaman alabilir.

Klasik olarak doğum kontrol hapları östrojen ve progestinleri ihtiva etmektedir. Progestinlerin anne sütüne herhangi bir şekilde zarar vermez.

Tüp ligasyonu uygulaması sezaryen doğum yapmış olan gebelerde, ailelerin önceden işlem için onayını alır ve imza vermeleri halinde ameliyat esnasında da uygulanabilir.

Erkekte tüp bağlanması yöntemi ise “Vazektomi” şeklinde tabir edilir. Lokal anestezi ile uygulanan pratik bir işlemdir. Uygulama tamamlandıktan sonra ise libidoda ya da cinsel istekte azalmaya meydana gelmez.
Geri dönüşü olmayan bir yöntemdir.

Diğer doğum kontrol teknikleri ise:

• cervical cap,
• vajen içi fitil,
• kremler,
• geri çekme yöntemleri (coitus interruptus) olarak sayılabilir.

Bu yöntemlerin koruyuculuğu yoktur.

Hangi korunma yöntemi tercih edilse de, adet gecikmesi gibi bir sorun yaşandığı taktirde ilk olarak gebelik ihtimali akla getirilmelidir. Şayet gebelik testleri ve muayene neticesinde gebelik tespit edilmez ise sorunun kaynağı bulunmalıdır.