Bir çiftin doğal yolla bebek sahibi olabilmesi için belli bir süre, düzenli olarak korumasız cinsel ilişki yaşaması gerekmektedir. 35 yaşın altındaki çiftler yaklaşık olarak 1 yıl, 35 yaştan büyük olanlar da 6 ay korumasız cinsel ilişki yaşadıkları halde doğal yolla gebelik elde edemiyorlarsa kısırlıktan şüphe edilir. Bu sorunla doktora başvuran çiftlere pek çok test, tahlil ve muayene yapılır, kısırlık sebebi tespit edilir. Kadından kaynaklanan kısırlık vakalarında genellikle; yumurtlama bozuklukları, rahim anomalileri, tüplerin tıkanması gibi sorunlar tanılanır. Erkekten kaynaklanan kısırlık sorunlarında genel olarak; sperm sayısının azlığı, kalitesinin düşüklüğü ve nadiren de olsa menide sperm bulunamaması problemi görülür. İşte erketen şüphe edilen kısırlık sorununda ilk olarak erkeğe sperm testi (spermiogram) yapılır.

Sperm örneği nasıl verilir?

Sperm testinin gerçek sonuçlar verebilmesinin tek koşulu, erkeğin doğru zamanda, doğru şekilde meni örneği vermesidir. Bunun için spermiogram öncesinde erkeğin 3 gün cinsel perhiz yapması gerekir. Bu 3 gün içinde erkeğin kesinlikle cinsel ilişkiye girmemesi, her hangi bir şekilde boşalmamış olması gerekir. Zira menide yeterli sayıda ve kalitede sperm birikebilmesi için en az 3, en fazla 5 güne ihtiyaç vardır. Bu sürenin daha fazla uzaması da yine sperm kalitesini olumsuz etkiler. Bu 3 günlük sürenin sonunda klinikte özel olarak hazırlanmış bir odada, erkek mastürbasyon yoluyla kendisine verilen kabın içine boşalır. Bu esnada asla meninin dışarı dökülmemesi, özellikle de boşalmanın başında gelen sıvının hiçbir koşulda dışarı dökülmemesi önemlidir. Meni kabın dışına taşarsa ya da dökülürse mutlaka görevlilere haber verilmeli ve bir başka gün için randevu alınmalıdır. Bunun dışında sperm örneği vermeye gelmeden önce hijyen açısından kesinlikle duş alınması ve temiz iç çamaşırı giyilmesi önerilir. Sperm kabını almadan önce eller yıkanmalı ve idrar tamamen yapılmış olmalıdır. Mastürbasyon esnasında tükürük, sabun, krem gibi maddelerin kullanılması meninin, spermlerin doğal yapısına zarar verecektir. Bu sebeple kesinlikle kullanılmamalıdır. Erkeğin içine boşalması gereken kabın kapağına ya da kabın iç tarafına dokunmamalıdır.

Sperm testi nasıl yapılır?

Sperm testinde erkeğin menisi laboratuar ortamın alınır ve incelenir. Bu sayede erkeğin menisinde bulunan spermlerin sayısının, yoğunluğunun, canlılığının, kalitesinin gebeliğe yeterli olup olmadığı tespit edilir. Bunun için erkek istenen koşullarda meni örneği verdikten sonra, uzman teknikerler meninin içindeki spermlerin şekil, hareket ve akışkanlığı benzeri pek çok özelliği incelerler. Psikolojik ya da fiziksel etkenler dolayısıyla bazı durumlarda sonuçlar tam olarak gerçeği yansıtamayabilir. Bunun için spermiogram sonucundan emin olunması amacıyla doktorlar 3-4 hafta arayla iki kez sperm testi yapılmasını önerirler.

Sperm inceleme kriterleri

Sperm testinde temel olarak bakılan özellikler; spermlerin sayısı, şekilleri, hareketliliği ve miktarıdır. Bununla birlikte meninin miktarı, pH değeri, rengi, lökosit olup olmadığı, fruktoz miktarı, likefaksiyonu gibi pek çok kriter önem taşır. Bu bağlamda Kruger Kriterleri olarak adlandırılan alanda spermlerin şekil bozuklukları mikroskopla detaylı olarak incelenir, varsa tespit edilir. Bu işlemde uygulanan özel bir boyama tekniği sayesinde spermlerin gebelik elde etmeye uygunluğu tespit edilir.

Hangi koşullarda spermiogram olumsuz sonuç verir?

Erkeklerin yaşayacağı zihinsel, fiziksel, duygusal tüm sorunlar ve yeme, içme alışkanlıkları sperm sayı ve kalitesini direkt olarak etkilemektedir. Bu sebeple özellikle sperm örneğinin verileceği dönemde stresten uzak durulması, daha rahatlatıcı ortamların tercih edilmesi önerilir. Bununla birlikte sigara, alkol, uyuşturucu gibi zararlı maddeler erkeğin sperm sayısını ve kalitesini düşürmektedir. Ayrıca her hangi bir hastalığın tedavisi için kullanılan ilaçlar da spermlerini kalitesini olumsuz etkiler. Böyle durumlarda doktorun bilgilendirilmesi gerekmektedir.